تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۷/۲۲ ساعت ۲۳:۱۸
کد مطلب : ۱۱۸۳۷۹
دو نکته درباره‌ي هدف قيام حسيني (ع)
مخاطب امام که بود و مخاطب ما کيست؟
محمد توكلي
گروه سياسي: اگر بخواهيم هدف اصلي قيام حسيني (ع) را بيان کنيم آن هدف چيزي جز امر به معروف و نهي از منکر نخواهد بود. از همين روست که در ايام محرم از جمله موضوعاتي که درباره اش صحبت‌هاي بسياري مي‌شود همين فريضه‌ي الهي است. در نوشته‌ي پيش رو سعي شده است که از دو جنبه به اين مهم پرداخته شود.
1- مخاطب امام که بود و مخاطب ما کيست؟ آن طور که از تاريخ بر مي‌آيد امام سوم در برابر ظلم فراگير و خروج علني حاکمان از مسير دين قيام کرده‌اند و مي‌توان اين گونه نتيجه گرفت که مخاطب امر به معروف و نهي از منکر آن امام بزرگوار مسئولان وقت حکومت بوده اند. وقتي به سيره‌ي نبوي و زندگاني ائمه‌ي اطهار مي‌نگريم هم آن چه بيش از هر چيزي در اين موضوع نمايان است اين است که حضرات معصومين اکثريت قريب به اتفاق اقداماتي که در راستاي اين واجب الهي انجام مي‌داده‌اند خطاب به سردمداران بوده است و نه متن جامعه.
بنا بر آن نقل مشهورِ‌‌‌الناس علي دين ملوکهم‌‌‌تا هنگامي که مسئولان جامعه‌ي اسلامي خطاکارهاي آشکار ونهاني را مرتکب شوند نمي‌توان اميدي به بهبود رفتار جامعه داشت. اما مخاطب ما در عصر حاضر چه کساني‌اند؟ خطبا و وعاظ محترم وقتي از غفلت کردن آحاد جامعه از اين فريضه سخن مي‌گويند دغدغه فکري شان چيست و از چه مي‌گويند؟
هنگامي که اين فريضه‌ي الهي را آنقدر تنزّل داده‌ايم که معناي امر به معروف و نهي از منکر برايمان برگزاري تجمع عليه يک بازي فوتبال شده است يا مثلا برخورد و هجمه به بخشي از جامعه بواسطه نوع پوششي که انتخاب کرده‌اند نشان از اين دارد که هدف آن بزرگواران در احياي اين فريضه‌ي الهي را به درستي درک نکرده‌ايم و همين برداشت ناصواب از امر به معروف و نهي از منکر را هم با تريبون‌هاي پرشماري که در اختيار داريم تبليغ مي‌کنيم. نتيجه‌ي چنين نگاهي مهجور شدن بيش از پيش اين فريضه خواهد بود.
2- در اين سال‌ها همواره خبرهايي از تنش بين آمران به معروف و ناهيان از منکر با افراد ديگر شنيده ايم. اخباري که گاه بسيار تلخ بوده است و حتي به مرگ يکي از طرفين هم منجر شده. به راستي علت ريشه‌اي اين قبيل تنش‌ها چيست؟ بياييم با فرض اينکه در اين موارد همه مراتب و شرايط انجام اين فريضه رعايت گرديده است اين وقايع را بررسي دوباره‌اي کنيم. مي‌توان ريشه‌ي چنين تنش‌هايي را در نوع برخورد مسئولان با منتقدانشان جست و جو کرد.
وقتي مردم مي‌بينند که نتيجه‌ي امر به معروف و نهي از منکر عده‌اي نسبت به مسئولان برخوردهاي نامناسب با منتقدان است به شکل ناخودآگاه در ذهن شان چنين ته نشين مي‌شود که نوع مواجهه با آنان که اهل امر به معروف و تذکر اشکالات هستند همين شکل برخوردهاي تنش زاست. مقصود اين نيست که اين اتفاق ناخوشايند در شخصيت افراد به شکل ارادي و انتخابي رخ مي‌دهد بلکه چنين تاثير پذيري هايي از مسئولان در بين مردم تدريجي و ناخودآگاه است.
گروه سياسي: اگر بخواهيم هدف اصلي قيام حسيني (ع) را بيان کنيم آن هدف چيزي جز امر به معروف و نهي از منکر نخواهد بود. از همين روست که در ايام محرم از جمله موضوعاتي که درباره اش صحبت‌هاي بسياري مي‌شود همين فريضه‌ي الهي است. در نوشته‌ي پيش رو سعي شده است که از دو جنبه به اين مهم پرداخته شود.
1- مخاطب امام که بود و مخاطب ما کيست؟ آن طور که از تاريخ بر مي‌آيد امام سوم در برابر ظلم فراگير و خروج علني حاکمان از مسير دين قيام کرده‌اند و مي‌توان اين گونه نتيجه گرفت که مخاطب امر به معروف و نهي از منکر آن امام بزرگوار مسئولان وقت حکومت بوده اند. وقتي به سيره‌ي نبوي و زندگاني ائمه‌ي اطهار مي‌نگريم هم آن چه بيش از هر چيزي در اين موضوع نمايان است اين است که حضرات معصومين اکثريت قريب به اتفاق اقداماتي که در راستاي اين واجب الهي انجام مي‌داده‌اند خطاب به سردمداران بوده است و نه متن جامعه.
بنا بر آن نقل مشهورِ‌‌‌الناس علي دين ملوکهم‌‌‌تا هنگامي که مسئولان جامعه‌ي اسلامي خطاکارهاي آشکار ونهاني را مرتکب شوند نمي‌توان اميدي به بهبود رفتار جامعه داشت. اما مخاطب ما در عصر حاضر چه کساني‌اند؟ خطبا و وعاظ محترم وقتي از غفلت کردن آحاد جامعه از اين فريضه سخن مي‌گويند دغدغه فکري شان چيست و از چه مي‌گويند؟
هنگامي که اين فريضه‌ي الهي را آنقدر تنزّل داده‌ايم که معناي امر به معروف و نهي از منکر برايمان برگزاري تجمع عليه يک بازي فوتبال شده است يا مثلا برخورد و هجمه به بخشي از جامعه بواسطه نوع پوششي که انتخاب کرده‌اند نشان از اين دارد که هدف آن بزرگواران در احياي اين فريضه‌ي الهي را به درستي درک نکرده‌ايم و همين برداشت ناصواب از امر به معروف و نهي از منکر را هم با تريبون‌هاي پرشماري که در اختيار داريم تبليغ مي‌کنيم. نتيجه‌ي چنين نگاهي مهجور شدن بيش از پيش اين فريضه خواهد بود.
2- در اين سال‌ها همواره خبرهايي از تنش بين آمران به معروف و ناهيان از منکر با افراد ديگر شنيده ايم. اخباري که گاه بسيار تلخ بوده است و حتي به مرگ يکي از طرفين هم منجر شده. به راستي علت ريشه‌اي اين قبيل تنش‌ها چيست؟ بياييم با فرض اينکه در اين موارد همه مراتب و شرايط انجام اين فريضه رعايت گرديده است اين وقايع را بررسي دوباره‌اي کنيم. مي‌توان ريشه‌ي چنين تنش‌هايي را در نوع برخورد مسئولان با منتقدانشان جست و جو کرد.
وقتي مردم مي‌بينند که نتيجه‌ي امر به معروف و نهي از منکر عده‌اي نسبت به مسئولان برخوردهاي نامناسب با منتقدان است به شکل ناخودآگاه در ذهن شان چنين ته نشين مي‌شود که نوع مواجهه با آنان که اهل امر به معروف و تذکر اشکالات هستند همين شکل برخوردهاي تنش زاست. مقصود اين نيست که اين اتفاق ناخوشايند در شخصيت افراد به شکل ارادي و انتخابي رخ مي‌دهد بلکه چنين تاثير پذيري هايي از مسئولان در بين مردم تدريجي و ناخودآگاه است.
