آیا کمپین نخریدن خودرو وجود دارد؟

مصطفی حمیدیان -کارشناس بازرگانی

---

گروه مقالات: این روزها در کوچه و بازار، جشن و عزا، جمع‌های دوستانه و کوچه و بازار بحث داغ روز، بحث خودرو است. بحث قیمت، کیفیت و خدمات پس از فروش محصولات تولید داخل خصوصا محصولات کارخانجات ایرانخودرو و سایپا و مقایسه آن با قیمت محصولات کمپانی‌های خارجی و البته بدون احتساب مالیات و عوارض! "خودرو صفر نخرید"! کمپینی که از فضای مجازی شروع شد و همکنون بحث داغ روز جامعه است. بحثی که بعضی اوقات با شایعات و توقعات دور از ذهن داغ تر نیز می‌شود.

حال باید دید آیا براستی کمپینی وجود دارد و آیا خواسته ای اعضای این کمپین به واقعیت نزدیک است ؟! کمپین یا جنبش اجتماعی در اصطلاح دانش جامعه‌شناسی، هرگونه کوشش جمعی برای پیش‌برد منافع مشترک، یا تأمین هدف اصلی از طریق عمل جمعی خارج از حوزه نهادهای رسمی است. دو موئلفه بسیار مهم در جنبش‌های اجتماعی یک رهبری جنبش و دیگری اهداف مشخص آن است. کمپین "خودرو صفر نخرید" فاقد هر دو موئلفه مذکور بوده به گونه ای که رهبری جنبش نا مشخص و خواسته ای اعضای آن متفاوت و بعضاً غیر منطقی و دست نیافتنی است !

از زاویه ای دیگر از نظر نگارنده ماهیت وجودی کمپین زیر سوال است. همانگونه که از نام کمپین مشخص است، راهکار لازم برای رسیدن به اهداف احتمالی و متفاوت مدنظر عدم خرید خودرو صفر از تولید کنندگان داخلی می‌باشد، در صورتی که این روزها نه تنها نمایندگی‌های ایرانخودرو و سایپا که حتی تولیدکنندگان خودروهای مونتاژی و حتی نمایشگاه‌های فروش خودروهای لوکس و چند صد میلیونی نیز دچار رکود شدید هستند، علاوه بر صنعت خودرو و صنایع وابسته آن سایر بازار‌ها نیز دچار رکود بوده و در معرض سقوط و ورشکستگی می‌باشند.

لذا بنظر می‌رسد رکود موجود در بازار در درجه اول ناشی از انتظارات بالای مردم از نتایج اقتصادی تفاهم هسته ای ایران با دول خارجی و در ادامه انتظاراتی است که پس از استقرار دولت تدبیر و امید بوجود آمده است و در درجه دوم و با فاصله بسیار کاهش نقدینگی و قدرت خرید مردم است. شاید بتوان رکود موجود در بازار را نه از نوع رکود اقتصادی که از نوع توهمی آن دانست، رکودی که ناشی از توهم مردم برای معجزه اقتصادی دولت حسن روحانی و کاهش یکباره قیمت‌ها و حتی رویای بازگشت به دوران دلار هزار تومانی است.

رکودی که برآمده از واکنش معکوس مردم در زمانی است که دولت مستقر بعد از هشت سال سخت و پرالتهاب دولت پیشین که تحت شدیدترین تحریم‌ها قرار داشتیم بیشتر از هر زمان دیگری به یاری نیاز دارد. دقیقا در زمانی که تولید داخل نیاز به حمایت دارد با واکنش غیر منطقی مردم اقتصاد مملکت به سمتی می‌رود که اگر این روند ادامه یابد به زودی شاهد تعطیلی کارخانجات، کاهش تولید ملی، افزایش نرخ بیکاری و مواردی از این دست خواهیم بود.

در بحث دوم در خصوص اهداف و خواسته‌های اعضاء!! و دنبال کنندگان این کمپین ! باید دید خواسته غالب آنها چیست و آیا منطقی و قابل دست یافتن است. اهداف و خواسته‌ها را می‌توان به دو دسته تقسیم نمود: دسته اول خواسته ها، که منطقی و قابل دست یافتن بوده که شامل بهبود کیفیت خودرو‌های تولید داخل، افزایش خدمات پس از فروش، کاهش مالیات و عوارض خودروهای وارداتی و رقابتی شدن بازار داخل است و هر فرد آگاهی با آن موافق است.

دسته دوم خواسته‌ها که بصورت گسترده در فضای مجازی منتشر می‌شود اما بگونه ای دیگر است. اینکه با 15 میلیون تومان پیش پرداخت و ماهی 1 میلیون میتوان بنز c200 مدل 2015 خرید یا اینکه با پول پراید می‌توانید بهترین خودرو اس یو وی را سوار شوید جای تعجب و تامل دارد.متاسفانه این روزها و خوصا در فضای مجازی مطالب را بدون مطالعه و بدون تفکر و فقط با دیدن یک تیتر بازنشر می‌کنیم، حتی زحمت یک ضرب و تقسیم ساده را به خود نمی دهیم، حتی حاضر نمی شویم در موتور‌های جستجوی یک کلیک کنیم.

برای دست یافتن به خواسته‌های دسته اول و در راستای بهبود کیفیت خودرو‌های تولید داخل، افزایش خدمات پس از فروش، کاهش مالیات و عوارض خودروهای وارداتی و رقابتی شدن بازار داخل پرداخت. لذا بنظر می‌رسد همچنان بهترین راه برای بهبود وضعیت صنعت خودرو ایران همانا ورود به بازار آزاد تجارت و اجازه رقابت به خودروسازهای خارجی در بازار ایران است، لیکن با توجه به تکنولوژی ساخت و مونتاژ قدیمی شرکت‌های ایران و خودروهای فاقد کیفیت در قیاس جهانی در صورت ورود خودروسازان خارجی به بازار داخل و رقابتی شدن صنعت خودرو، خودروسازان داخلی در اندک زمانی طعم ورشکستگی را خواهند کشید و حدود 840 هزار نفر مستقیم و غیر مستقیم از کار بیکار خواهند شد و لذا باید این جهانی شدن بازار خودرو آرام و با سرمایه گذاری مالیات خودروهای وارداتی در بخش نوسازی صنایع و تقویت شرکت‌های دانش بنیان و طی یک بازه زمانی مشخص باشد.