تاریخ انتشار : ۱۳۹۴/۰۷/۱۹ ساعت ۱۲:۱۸
کد مطلب : ۹۲۴۳۴
مقاله وارده
پیامد پرواز موشک‌های روس بر فراز ایران
عبدالحسین برزگرزاده
* مدرس حقوق بین الملل دانشگاه
گروه مقالات: در حاليكه کنوانسیون امنیتی خزر استفاده نظامی از این دریا را اكيدا ممنوع می‌کند اما این اصل بنیادین از طرف روسیه زیر پا گذاشته شده و مهمتر اينكه پرتاب موشک های روسی از دریای خزر و پرواز آنها بر فراز ایران که به ظاهر برای مبارزه با داعش و تروریسم و با موافقت ایران صورت گرفته است. صرف نظر از درستی و نادرستی ادعای روس‌ها که البته به علت سابقه تجاوزگری آنها بایستی به نیت این کشور مردد بود؛ یقینا پیامدهای منفی زیادی برای کشور ما خواهد داشت. چون این موشک ها یا در فاصله کمتر از 100 کیلومتری از سطح زمین به پرواز در آمده اند و یا از ارتفاع بیشتر از آن عبورکرده اند که درغیاب مجوز دولت ایران در حالت اول حاکمیت مطلق هوایی و در حالت دوم حاکمیت نسبی فضای کشور را نقض مي‌شد.
ممکن است برخی ها استدلال کنند که چون این اقدام با مجوز ایران بوده است پس برای کشور پیامد منفی و تبعات حقوقی درعرصه بین الملل نخواهد داشت؛ که بایستی گفت این تصوری باطل است. چون کنوانسیوانهای بین المللی درخصوص هوا و فضا نظیر پاریس و شیکاگو؛ مادرید و هاوانا همگی ناظر بر ممنوعیت پرواز هرگونه پرنده ی بیگانه بر فراز یک کشور دیگر است؛ وقوع چنین اتفاقی در واقع قبول نقض حاکمیت آن کشور البته با رضایت اوست. از سوی دیگر غیر نظامی نمودن هوا و فضا یکی از اصول بنیادین حقوق هوا و فضا است. بنابراین پرواز این موشک ها با دواصل اساسی حقوق بین الملل در تعارض مي‌باشد و باید از مسئولان پرسید که کشور ما درقبل این عمل کلا به نفع اقتدار روسیه؛ چه سودی را برای منافع؛ امنیت و حاکمیت ملی خود تصور کرده است؟
1- پرتاب موشک از مرز دریای ایران و آذربایجان و روسیه در خزر و هدف گیری تروریسم در سوریه لاجرم به معنی پرواز موشک های روسی بر فراز شمال غرب کشور و کلان شهر تبریز است که یقینا اخلال در امنیت هوانوردی داخلی کشور و نیز نا امن کردن کریدور خطوط بین المللی هوانوردی در این مسیر را به دنبال خواهد داشت؛ و هرآن ممکن است اشکال فنی و یا خطای محاسباتی موجب بروز حادثه ای غیر قابل جبران مانند فرود موشک ها در تبریز و یا مرکز هسته ای بناب نظیر آنچه فرود چهار فروند از موشک ها در خاک ایران عنوان شده؛ گردد. روشن است که ادعاهای احتمالی ممکن مبتنی بر استفاده از فن آوری روز وسیستم ناوبری پیشرفته هوایی روسی برای جلوگیری از حوادث؛ به اندازه خود مجوز پرتاب غیر منطقی خواهد بود.
2- این مجوز اعلام تشکیل نوعی ائتلاف بین المللی متشکل از ایران؛ روسیه؛ سوریه و عراق بر علیه تروریسم است و چون ائتلاف غربی؛ عربی بر خلاف ائتلاف جدید بر ضد حکومت اسد بوده و مخالفان به اصطلاح میانه رو اسد را حمایت مي‌نمایند؛ لذا این ائتلاف مصنوعی اعلام جنگ ضمنی به ائتلاف فبلی خواهد بود. با توجه به پیشینه غیر قابل اعتماد روسیه و در شرف متلاشی بودن عراق و سوریه هیچ عقل سلیمی ورود به چنین ائتلافی؛ در چنین وضعیت بد اقتصادی و شکاف عظیم طبقاتی را تجویز نمي‌کند. بویژه آنکه مسیر پرتاب موشک ها با محل تلاقی و تقاطع مرزهای ایران و عراق و ترکیه در مماس هندسی است که بروز کوچکترین خطای محاسباتی و یا انسانی و یا بهانه ائتلاف مقابل برای نقض حریم هوائی وفضائی ناتو؛ در حکم جرقه ای در انبار باروت خواهد بود.
3- عدم استفاده از موشک‌های ایرانی و اذن پرواز به موشک‌های روسی به نوعی زیر سوال بردن قدرت موشکی و بر خلاف منافع ملی کشور است. با توجه به موارد 3گانه فوق الذكر، بر مسئولان ارشد سیاسی و امنیتی کشور است که روشن نمایند که ورود نظامي مستقيم به بحران در منطقه؛ زیر سوال بردن قدرت موشکی کشور؛ ناامن کردن قسمتی از کشور و صدمات اقتصادی احتمالی آن در آینده؛ چه سود و نفعی را از نظر سیاسی؛ اقتصادی و نظامی عاید کشور مي‌کرد که اقدام به صدور چنین مجوزی به کشوری چون روسيه که به خود اجازه مي‌دهد هواپیمای مسافربری در خاك اوكراين را فقط به خاطر انحراف در مسیر هدف قرار بدهد؛ چیست؟
* مدرس حقوق بین الملل دانشگاه
گروه مقالات: در حاليكه کنوانسیون امنیتی خزر استفاده نظامی از این دریا را اكيدا ممنوع می‌کند اما این اصل بنیادین از طرف روسیه زیر پا گذاشته شده و مهمتر اينكه پرتاب موشک های روسی از دریای خزر و پرواز آنها بر فراز ایران که به ظاهر برای مبارزه با داعش و تروریسم و با موافقت ایران صورت گرفته است. صرف نظر از درستی و نادرستی ادعای روس‌ها که البته به علت سابقه تجاوزگری آنها بایستی به نیت این کشور مردد بود؛ یقینا پیامدهای منفی زیادی برای کشور ما خواهد داشت. چون این موشک ها یا در فاصله کمتر از 100 کیلومتری از سطح زمین به پرواز در آمده اند و یا از ارتفاع بیشتر از آن عبورکرده اند که درغیاب مجوز دولت ایران در حالت اول حاکمیت مطلق هوایی و در حالت دوم حاکمیت نسبی فضای کشور را نقض مي‌شد.
ممکن است برخی ها استدلال کنند که چون این اقدام با مجوز ایران بوده است پس برای کشور پیامد منفی و تبعات حقوقی درعرصه بین الملل نخواهد داشت؛ که بایستی گفت این تصوری باطل است. چون کنوانسیوانهای بین المللی درخصوص هوا و فضا نظیر پاریس و شیکاگو؛ مادرید و هاوانا همگی ناظر بر ممنوعیت پرواز هرگونه پرنده ی بیگانه بر فراز یک کشور دیگر است؛ وقوع چنین اتفاقی در واقع قبول نقض حاکمیت آن کشور البته با رضایت اوست. از سوی دیگر غیر نظامی نمودن هوا و فضا یکی از اصول بنیادین حقوق هوا و فضا است. بنابراین پرواز این موشک ها با دواصل اساسی حقوق بین الملل در تعارض مي‌باشد و باید از مسئولان پرسید که کشور ما درقبل این عمل کلا به نفع اقتدار روسیه؛ چه سودی را برای منافع؛ امنیت و حاکمیت ملی خود تصور کرده است؟
1- پرتاب موشک از مرز دریای ایران و آذربایجان و روسیه در خزر و هدف گیری تروریسم در سوریه لاجرم به معنی پرواز موشک های روسی بر فراز شمال غرب کشور و کلان شهر تبریز است که یقینا اخلال در امنیت هوانوردی داخلی کشور و نیز نا امن کردن کریدور خطوط بین المللی هوانوردی در این مسیر را به دنبال خواهد داشت؛ و هرآن ممکن است اشکال فنی و یا خطای محاسباتی موجب بروز حادثه ای غیر قابل جبران مانند فرود موشک ها در تبریز و یا مرکز هسته ای بناب نظیر آنچه فرود چهار فروند از موشک ها در خاک ایران عنوان شده؛ گردد. روشن است که ادعاهای احتمالی ممکن مبتنی بر استفاده از فن آوری روز وسیستم ناوبری پیشرفته هوایی روسی برای جلوگیری از حوادث؛ به اندازه خود مجوز پرتاب غیر منطقی خواهد بود.
2- این مجوز اعلام تشکیل نوعی ائتلاف بین المللی متشکل از ایران؛ روسیه؛ سوریه و عراق بر علیه تروریسم است و چون ائتلاف غربی؛ عربی بر خلاف ائتلاف جدید بر ضد حکومت اسد بوده و مخالفان به اصطلاح میانه رو اسد را حمایت مي‌نمایند؛ لذا این ائتلاف مصنوعی اعلام جنگ ضمنی به ائتلاف فبلی خواهد بود. با توجه به پیشینه غیر قابل اعتماد روسیه و در شرف متلاشی بودن عراق و سوریه هیچ عقل سلیمی ورود به چنین ائتلافی؛ در چنین وضعیت بد اقتصادی و شکاف عظیم طبقاتی را تجویز نمي‌کند. بویژه آنکه مسیر پرتاب موشک ها با محل تلاقی و تقاطع مرزهای ایران و عراق و ترکیه در مماس هندسی است که بروز کوچکترین خطای محاسباتی و یا انسانی و یا بهانه ائتلاف مقابل برای نقض حریم هوائی وفضائی ناتو؛ در حکم جرقه ای در انبار باروت خواهد بود.
3- عدم استفاده از موشک‌های ایرانی و اذن پرواز به موشک‌های روسی به نوعی زیر سوال بردن قدرت موشکی و بر خلاف منافع ملی کشور است. با توجه به موارد 3گانه فوق الذكر، بر مسئولان ارشد سیاسی و امنیتی کشور است که روشن نمایند که ورود نظامي مستقيم به بحران در منطقه؛ زیر سوال بردن قدرت موشکی کشور؛ ناامن کردن قسمتی از کشور و صدمات اقتصادی احتمالی آن در آینده؛ چه سود و نفعی را از نظر سیاسی؛ اقتصادی و نظامی عاید کشور مي‌کرد که اقدام به صدور چنین مجوزی به کشوری چون روسيه که به خود اجازه مي‌دهد هواپیمای مسافربری در خاك اوكراين را فقط به خاطر انحراف در مسیر هدف قرار بدهد؛ چیست؟
