باز هم آلودگی هوا؛ خود کرده را تدبیر نیست

عطا افشاریان

---

گروه جامعه بهار: داستان آلودگی هوا در این کشور سالهاست که ادامه دارد و هر ساله در زمستان با طرحهایی ضربتی مورد استقبال قرار می‌گیرد. دولت تدبیر و امید نیز روزهای گذشته برای خروج از این بحران خود ساخته، با کاهش دمای ادارات و معاینه فنی به سراغ مبارزه با آلودگی هوا رفت. سوال اینجاست تا چه زمان دولتمردان ما قصد دارند با مسائل و مشکلات دستوری و ضربتی برخورد کنند و ریشه‌ها را دنبال ننمایند؟

سال 1392 در پی تغییر دولت آلودگی هوا نیز مانند هزار مشکل دیگر به دولت قبل نسبت داده شد. رویه هایی که البته چندان ناآشنا نیست و در تمام دولتها تکرار می‌گردد. البته این پیشرفت بزرگی است که دولتهای اخیر، دولتهای قبل خود را محکوم می‌نمایند و مشکلات خود را ناشی از پهلوی و یا صهیونیست‌ها نمی‌دانند، ولی آیا زمان آن نرسیده است که دولت‌ها، مشکلاتی که طی سالها بی‌تدبیری و بی‌مدیریتی پدید آمده‌اند را بپذیرند و در صدد برنامه‌ریزی پایه‌ای برای رفع مشکلات برآیند؟

آیا صنعت خودرو‌سازی و فروش خودروها و موتورسیکلت‌های فاقد استاندارد جهانی، عامل اصلی آلودگی هوا نبوده‌اند. وام بیست و پنج میلیونی خرید خودرو را بیاد بیاورید و طرح های بیهوده ضربتی مبارزه با آلودگی هوا را در کنار آن قرار دهید؟ آیا بهتر نیست در کنار حذف بی‌تدبیری‌های دولت قبل، از ورود خودروهای بدون استاندارد جهانی و بدون کیفیت لازم نیز به خیابان‌ها جلوگیری می‌کردیم، خودروهایی که بر اساس بازده وام آنها حداقل تا 8 سال آتی باید شاهد‌ تردد آنها در خیابان‌ها باشیم.

دولتها در جهت منافع عموم گام بر می‌دارند یا دولتها برآمده از همفکری و درایت صاحبان سرمایه هستند؟ مردم و سلامت روح، روان و جان آنها تا چه میزان برای دولتمردان مهم است؟ آیا تحلیل سود و زیان بلند مدت و کلانی برای ارائه این خودرو‌ها و میزان مشاغلی که ایجاد می‌کنند در مقایسه با ضررهای کوتاه و بلند مدت شده است؟ آیا دولتمردان می‌دانند که بسیاری از ایرانیان به کشورهای مالزی،‌ ترکیه، کردستان عراق و کشورهای اروپایی سفر می‌کنند و از همه مهمتر با دنیای اینترنت آشنا هستند و از استانداردهای روز خودرو و قیمت آنها و نحوه فروش آنها مطلع هستند؟

شاید بهتر بود رییس دولت تدبیر و امید، چشم بر منافع خودروسازها می‌بستند، خودروسازاني که سالها از جیب این ملت فربه شده‌اند و در شرایط تحریم حتی نتوانستند یک پراید ساده را با کیفیت قبل به بازار ارائه کنند و هزینه بیشتری را در این شرایط حاد اقتصادی کشور بر دوش ملت تحمیل نمی‌کردند. سال گذشته یادداشتی در یکی از خبرگزاریهای کشور منتشر شد که در سایر سایتهای خبری نیز نقل گردید، مبنی بر اینکه ژاپنی‌ها پیشنهادهایی برای جمع آوری کامل ناوگان فرسوده تاکسی کشور در کلانشهرها ارائه کرده‌اند. در این طرح کل ناوگان با خودروهای با کیفیت تویوتا و بصورت رایگان جایگزین می‌گردید و در عوض این خودروهای فرسوده و مابه التفاوت مصرف سوخت این خودروها به آن کشور تعلق می‌گرفت. فکر می‌کنید پاسخ دریافتی آنها چه بوده است؟

مسلما اگر موافقت شده بود، اکنون در کلانشهرها ما شاهد پیکان تولید 20 سال قبل نبودیم.
این طرح اگر چه برای ایران منافع اقتصادی، البته در ظاهر، نداشته است ولی در بلندمدت منافع کلانی داشته است که امروز شاهد آن هستیم. این طرح هر چه بوده انجام نشده است و میلیونها لیتر سوخت بیهوده در هوای کلانشهرها به دود تبدیل شده، دودی که امروز بلای جان شهروندان گردیده است. آیا دولتمردان نماینده مردم، منافع بلند مدت آنها و از همه مهمتر حافظ سلامت روان، روح و جان آنها نيستند؟

در دنیایی که هر روز ما آن را تکفیر می‌کنیم، که البته بسیاری از جنایات آنها جای تکفیر دارد، در همین دنیای غرب خودرو ساز آمریکایی به راحتی ورشکسته می‌شود چرا که نتوانسته است هزینه‌های تولید و کیفیت خود را مانند خودروساز ژاپنی ارتقا دهد. در همان دنیای غرب، خودرو با کیفیت‌های روز دنیا اجازه ورود به عرصه جامعه را ندارد. سوال اینجاست این هزینه‌ها برای چیست و در ازای آن مردم ما چه چیزی به دست می‌آورند؟ این روزها مسائل بسیار مهمتری در پس الودگی هوا مطرح نمی‌گردد، اینکه ریشه این آلودگی‌ها کجاست؟

در بسیاری از کشورهای توسعه یافته، برق بعنوان منبع اصلی انرژی در خانه‌ها مورد استفاده قرار گرفته است. در کشور ما متاسفانه بدلیل وجود گاز، شاید بدون تحلیل صحیح و دقیق، بر سرعت گازرسانی در کشور افزوده شد و علاوه بر هزینه‌های بسیار برای ایجاد شبکه گازرسانی، امروز شاهد آلودگی هوا و هزاران پدیده جوی دیگر در کشور هستیم. آیا ورود این حجم گاز به خانه‌ها و سوخت آنها تاثیری در کشور نداشته است؟

اگر این گازها به نیروگاهها هدایت شده بودند و برق بجای گاز بعنوان منبع انرژی در نظر گرفته شده بود، آنچنان که امروز شاهدیم، نیروگاهها قادر به کاهش آلودگی و حتی بازیافت گازهای تولیدی مضر بودند. چرا که تعداد آنها بسیار پایین بود ولی آیا امکان بهینه‌سازی این حجم مصرف خانگی وجود خواهد داشت؟ حجم مصرفی که به اذعان رییس جمهور محترم مردم یکی از عوامل گرمی هوا و ایجاد پدیده‌های جوی محسوب شده است.

استقلال البته بسیار ارزشمند است و اینکه یک ملت بتواند در دنیا عرضه وجود کند بسیار خوب است، ولی آیا آمریکا و چین با آن حجم اقتصادی از دنیا مستقل هستند؟ استقلال مفهومی انسانی دارد نه جغرافیایی و نه نظامی. استقلال زمانی مفهوم دارد که استانداردهای زندگی یک ملت فراتر از تصور باشد و از همه مهمتر آن ملت مهد اندیشه‌سازی و تفکر و تمدن گردد و دنیا را راهبری نماید.

ملت ایران شایسته بهرین هاست و این دولتها هستند که باید در عین کنترل توقعات، نسبت به ارائه بهترین استانداردهای زندگی برای مردم خود اقدام نمایند. ناتوانی دولتها و ملت ما در حل آلودگی هوا قطعا با استقلال جامعه ما همگونی ندارد و در عرصه بین المللی، برای کشوری که خود را الگوی منطقه و بلکه جهان اسلام می‌داند، یک زیان به وجهه اجتماعی آن است.