تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۱/۲۸ ساعت ۱۶:۴۸
کد مطلب : ۱۰۵۲۲۱
سدهای خوزستان دین خود را ادا کردند
عیسی بزرگ زاده (کارشناس ارشد صنعت آب)
گروه جامعه: باز سیل آمد و باز هم خواهد آمد. بارش اتفاق افتاده در طوفان اخیر طی روزهای 22 لغایت 25 فروردین 1395 که هم اکنون نیز در حال ادامه است، در حوزه آبریز رودخانه های دز و کرخه کم سابقه بوده و برخی کرانه های حدی هیدرولوژیکی این رودخانه‌ها را جابجاکرده است. به ویژه، بارش روزانه رخداده در 25 فروردین 1395 در برخی از ایستگاهها در تاریخ ثبت شده بی سابقه است. از جمله این ایستگاهها می‌توان به ایستگاه بروجرد با بارش روزانه 9/106 میلیمتر اشاره کرد که قبل از این حداکثر بارش مشاهده شده روزانه در این ایستگاه 72 میلیمتر بوده است یا در ایستگاه ملایر،واقع در حوزه آبریز رودخانه کرخه پیش از این حداکثر میزان ثبت شده 68 میلیمتر بود ولی در 25 فروردین به رقم بی سابقه 4/112 رسید. همچنین اند ایستگاهای مانند نهاوند و خرم آباد.
بعلاوه، جمع بارش ثبت شده در طی طوفان 4 روزه نیز بی سابقه بوده و در برخی از ایستگاهها مانند ملایر، بارش رخ داده در این طوفان بیش از 43% بارش متوسط سالانه خود را پوشش می دهد. وقوع چنین طوفان کم سابقه ای موجب بروز سیلابهای بزرگی به ویژه در حوضه های دز و کرخه شده و مقدار جریان آب در کارون را نیز بیش از اندازه زیاد کرد. در 25 فروردین گذشته،حجم آبی با شدت 8000 و 4000 هزار مترمکعب در ثانیه به سمت سدهای دز و کرخه حمله ور شدند و در این بین سیلابهای میان حوضه ها هم، هر کدام در بین راه با این سیلاب گسترده همراهی کردند. در صورت عدم وجود سدهای خوزستان، چنین سیلابی می توانست طومار جلگه خوزستان عزیز را در هم بپیجد به گونه‌ای که نه از تاک نشان ماند و نه از تاک نشان.
کارشناسان مستقل معتقدند که اگر سد های خوزستان نبود با این سیلاب ها حتما شهر های بزرگی چون شوشتر، دزفول اهواز، آبادان، اندیمشک، خرمشهر و.... به طور کامل غرقاب می شدند و هزاران هموطن آسیب می دیدند. اما خوشبختانه بخش بزرگی از این سیلاب سهمگین و رعد آسا در مخازن بزرگ سدها آرام گرفته و رام شدند. به منظور پرهیز از بیشتر شدن سیلاب های رودخانه های دز و کارون و ایجاد شرایط غیر قابل کنترل در شهر ها و روستاها به ویژه شهر اهواز، رها سازی آب از سد گتوند محدود و در زمانهایی صفر گردید. سد کرخه نیز هرچه گرفت ذخیره کرد تا بدین ترتیب مقدار آب از آستانه تحمل رودخانه ها خیلی بالاتر نرود. با این وجود خساراتی به برخی از هموطنان وارد شد که موجب تاسف فراوان است.
می توان گفت امروزه به مدد زیرساخت های مناسبی که در حوضه های بالادستی جلگه خوزستان ایجاد شده اند ونیز ارتقاء دانشی که در موضوعات غیرسازه ای مانند پیش بینی طوفان وسیلاب در کشور بدست آمده است دیگر فجایع طبیعی مانند گذشته های نه چندان دور ویرانگر نیستند به گونه ای که می توان با آنها کنار آمد. امروزه آزمونی بزرگ و درس بزرگی برای مدیریت منابع آب و سدها بود. سدهای بزرگ خوزستان که طی چندین دهه ساخته شده بودند امروز با جلوگیری از سیلاب و نجات شهرهایی چون اهواز به یکباره هزینه های خود را برگرداند سربلند از این آزمون بیرون آمدند. امروز نشان داد چندین دهه سد سازی و سرمایه گذاری در این صنعت بی ثمر نبوده و تند روی های ماه های اخیر در نقد غیر منصفانه تمام دست آوردهای گذشته صنعت آب نیاز به تعدیل منطقی دارد. با رعایت انصاف می توان گفت سد های استان خوزستان دین خود را ادا کرده‌اند.
گروه جامعه: باز سیل آمد و باز هم خواهد آمد. بارش اتفاق افتاده در طوفان اخیر طی روزهای 22 لغایت 25 فروردین 1395 که هم اکنون نیز در حال ادامه است، در حوزه آبریز رودخانه های دز و کرخه کم سابقه بوده و برخی کرانه های حدی هیدرولوژیکی این رودخانه‌ها را جابجاکرده است. به ویژه، بارش روزانه رخداده در 25 فروردین 1395 در برخی از ایستگاهها در تاریخ ثبت شده بی سابقه است. از جمله این ایستگاهها می‌توان به ایستگاه بروجرد با بارش روزانه 9/106 میلیمتر اشاره کرد که قبل از این حداکثر بارش مشاهده شده روزانه در این ایستگاه 72 میلیمتر بوده است یا در ایستگاه ملایر،واقع در حوزه آبریز رودخانه کرخه پیش از این حداکثر میزان ثبت شده 68 میلیمتر بود ولی در 25 فروردین به رقم بی سابقه 4/112 رسید. همچنین اند ایستگاهای مانند نهاوند و خرم آباد.
بعلاوه، جمع بارش ثبت شده در طی طوفان 4 روزه نیز بی سابقه بوده و در برخی از ایستگاهها مانند ملایر، بارش رخ داده در این طوفان بیش از 43% بارش متوسط سالانه خود را پوشش می دهد. وقوع چنین طوفان کم سابقه ای موجب بروز سیلابهای بزرگی به ویژه در حوضه های دز و کرخه شده و مقدار جریان آب در کارون را نیز بیش از اندازه زیاد کرد. در 25 فروردین گذشته،حجم آبی با شدت 8000 و 4000 هزار مترمکعب در ثانیه به سمت سدهای دز و کرخه حمله ور شدند و در این بین سیلابهای میان حوضه ها هم، هر کدام در بین راه با این سیلاب گسترده همراهی کردند. در صورت عدم وجود سدهای خوزستان، چنین سیلابی می توانست طومار جلگه خوزستان عزیز را در هم بپیجد به گونه‌ای که نه از تاک نشان ماند و نه از تاک نشان.
کارشناسان مستقل معتقدند که اگر سد های خوزستان نبود با این سیلاب ها حتما شهر های بزرگی چون شوشتر، دزفول اهواز، آبادان، اندیمشک، خرمشهر و.... به طور کامل غرقاب می شدند و هزاران هموطن آسیب می دیدند. اما خوشبختانه بخش بزرگی از این سیلاب سهمگین و رعد آسا در مخازن بزرگ سدها آرام گرفته و رام شدند. به منظور پرهیز از بیشتر شدن سیلاب های رودخانه های دز و کارون و ایجاد شرایط غیر قابل کنترل در شهر ها و روستاها به ویژه شهر اهواز، رها سازی آب از سد گتوند محدود و در زمانهایی صفر گردید. سد کرخه نیز هرچه گرفت ذخیره کرد تا بدین ترتیب مقدار آب از آستانه تحمل رودخانه ها خیلی بالاتر نرود. با این وجود خساراتی به برخی از هموطنان وارد شد که موجب تاسف فراوان است.
می توان گفت امروزه به مدد زیرساخت های مناسبی که در حوضه های بالادستی جلگه خوزستان ایجاد شده اند ونیز ارتقاء دانشی که در موضوعات غیرسازه ای مانند پیش بینی طوفان وسیلاب در کشور بدست آمده است دیگر فجایع طبیعی مانند گذشته های نه چندان دور ویرانگر نیستند به گونه ای که می توان با آنها کنار آمد. امروزه آزمونی بزرگ و درس بزرگی برای مدیریت منابع آب و سدها بود. سدهای بزرگ خوزستان که طی چندین دهه ساخته شده بودند امروز با جلوگیری از سیلاب و نجات شهرهایی چون اهواز به یکباره هزینه های خود را برگرداند سربلند از این آزمون بیرون آمدند. امروز نشان داد چندین دهه سد سازی و سرمایه گذاری در این صنعت بی ثمر نبوده و تند روی های ماه های اخیر در نقد غیر منصفانه تمام دست آوردهای گذشته صنعت آب نیاز به تعدیل منطقی دارد. با رعایت انصاف می توان گفت سد های استان خوزستان دین خود را ادا کرده‌اند.
مرجع : پارسینه
