سقوط اخلاقي در ادبيات افراطيون و دلواپسان

گروه سیاسی-رسانه‌ها: جشن سه‌سالگی برنامه طنز اینترنتی دکتر سلام در حالی روز پنجشنبه در سالن شهدای هفتم تیر برگزار شد که کلیدواژه همه سخنرانان مراسم، انتقادات سفت‌وسخت از دولت بود. «دکتر سلام» از سال ٩٢ در فضای مجازی آغاز به کار کرد و خروجی آن تاکنون حملاتی بی‌سابقه به سیاست‌های دولت روحانی در پوشش طنز بوده است. برخی سخنرانان مراسم کسانی بودند که در انتخابات مجلس دهم موفق نشدند رأی اعتماد مردم را به دست بیاورند.

وقتی نام حسین شریعتمداری و حسن عباسی به‌عنوان سخنران یک مراسم اعلام می‌شود، انتظاری جز حمله و هجمه به دولت در این مراسم وجود ندارد، اما وقتی شهردار تهران لب به انتقادات گزنده از روحانی و دولتش می‌گشاید یک گمانه به ذهن می‌رسد: شاید سردار شهردار، برای سومین‌بار سودای ریاست‌جمهوری در سر دارد که در فاصله یک‌سال تا انتخابات آتی ریاست‌جمهوری، این‌گونه خود را به‌عنوان ستاره مجلس مخالفان دولت، به رخ می‌کشد و سعی می‌کند در انتقاد از دولت، گوی سبقت از چهره‌هایی چون شریعتمداری، حسن عباسی و سعید قاسمی برباید. به‌خصوص که برگزارکنندگان مراسم، کاریکاتوری از شهردار تهران، البته در لباس سوپرمن به او هدیه داده و او را به این طریق نماد نقدپذیری معرفی کردند.

این خود شاید حکایت از یک تصور سطحی دیگر دارد؛ «هرکس کاریکاتورش کشیده شود، بیش از بقیه نقدپذیر است!» شاید برای راستی‌آزمایی این گزاره، گزارش سایت «انتخاب» مبنی‌بر اینکه باقر قالیباف پس از احمدی‌نژاد رکورددار شکایت از رسانه‌ها و روزنامه‌نگاران است، معیار خوبی باشد. به‌جز قالیباف و شریعتمداری، احمد توکلی، پرویز داوودی، عباسعلی کدخدایی، محمدمهدی زاهدی، سیدمحمد حسینی، محمدجواد لاریجانی، امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی، حسن عباسی، محمدحسین صفارهرندی، سردار محمدحسین نجات، سعید قاسمی، ابراهیم کارخانه‌ای و سردار فدوی از جمله میهمانان و سخنرانان این مراسم بودند.

قالیباف: برخی با کلیدشان برای کشور قفل درست نکنند
محمدباقر قالیباف طی سخنانی در این مراسم گفت: «برنامه دکتر سلام برنامه‌ای شاد و جذاب در حوزه دانشجویی است که با رویکرد طنز از نگاه امر به معروف و نهی از منکر به موضوعات می‌پردازد». شهردار تهران با بیان اینکه طنز از شوخی و نشاط برخوردار بوده و درعین‌حال در دل خود نوعی از تعلیم و تربیت و تذکر را نیز به‌همراه دارد، به ذکر خاطراتی جالب از دوران فعالیت‌های خود در شهرداری تهران پرداخت و گفت: «در جلسه‌ای بسیار رسمی به بنده تذکر دادند که شب گذشته جمعی از شهروندان در یک حادثه جان خود را از دست داده‌اند و به من می‌گفتند چرا شما رسیدگی نکرده‌اید، موضع آنها بسیار جدی و محکم بود و من نیز باید به آنها پاسخ می‌دادم؛ بنده در پاسخ به آنها گفتم من به دلیل این مسئله و این اتفاق بسیار متأسف هستم اما طبق گزارشی که از بهشت زهرا(س) گرفته‌ام، غیر از آمار شما بوده و نشان می‌دهد که در تهران ١٢٠ نفر جان خود را از دست داده‌اند و ظاهرا عزرائیل با شهرداری تهران هماهنگ نبوده است».

اما مهم‌ترین جمله قالیباف در این مراسم آنجایی بود که گفت: «اگر برخی با کلیدشان نتوانستند مشکلات کشور را حل کنند، برای کلیدشان قفل درست نکنند». آنچه مسلم به نظر می‌رسد این است که طعنه قالیباف قطعا یک مخاطب دارد؛ حسن روحانی. «کلید» نماد انتخاباتی رئیس دولت یازدهم در رقابت‌های انتخاباتی سال ٩٢ بود که اتفاقا یکی از بزرگ‌ترین بازندگانش شهردار فعلی تهران به‌شمار می‌آید. شهردار تهران اخیرا بیشتر به سیاست نزدیک می‌شود. یکشنبه ١٩ اردیبهشت شهردار تهران در اقدامی عجیب نمایندگان مجلس نهم را به‌همراه خانواده‌هایشان به ضیافت شامی در برج میلاد دعوت کرده بود و این اقدام او هدف انتقادات صریح برخی از اعضای شورای شهر از جمله محمد سالاری قرار گرفته بود.

سالاری تأکید کرده بود: «این‌گونه اقدامات و تصمیمات براساس رویکردها و اهداف سیاسی شکل می‌گیرد». این اما اولین‌باری نبود که رقیب انتخاباتی سابق لب به انتقاد از روحانی و دولتش می‌گشود. شهردار تهران ٢٠ خرداد ٩٤، درست چهارروز پیش از سالگرد ناکامی‌اش در انتخابات سال ٩٢ گفته بود: «امروز از بی‌عملی و سوءمدیریت، بیشتر از فشار دشمن رنج می‌بریم. بی‌برنامگی و ضعف مدیریت در این دولت و دولت پیشین از تحریم‌ها هم مؤثرتر است. انرژی مسئولان به‌‌جای حل مشکلات، صرف مسئله‌سازی‌هایی می‌شود که هدف از آن گریزناپذیر نشان‌دادن توافق به هر قیمت است».

چند هفته بعد از این سخنان یعنی روز چهارشنبه ١٠ تیر ٩٤، مهرداد لاهوتی، از نمایندگان نزدیک به قالیباف، در مورد امکان ورود شهردار تهران به انتخابات ریاست‌جمهوری سال ٩٦ به خبرگزاری «خانه ملت» گفته بود: «قالیباف قبل از اینکه یک شهردار موفق باشد، یک چهره سیاسی است و در دو دوره انتخابات ریاست‌جمهوری نیز حضور داشته است. تصورم این است که قالیباف نمی‌تواند نسبت به سرنوشت کشور بی‌تفاوت باشد و قطعا برای شکل‌گیری یک مجلس منطقی، عقلانی و درست وارد عرصه می‌شود و نقطه‌نظراتی نیز خواهد داشت. تا انتخابات ریاست‌جمهوری زمان زیادی باقی است، اما احتمال اینکه وی مجددا پا به عرصه انتخابات ریاست‌جمهوری بگذارد زیاد است. تا آنجایی که اطلاعات من نشان می‌دهد و علائمی که وجود دارد حاکی از حضور وی در انتخابات ریاست‌جمهوری است». به نظر می‌رسد قطعات این پازل در ماه‌های آینده کامل‌تر شود و شهردار تهران دوباره پای به عرصه بگذارد. هرچند که برای جلب حمایت اصولگرایان با موانع جدی روبه‌روست. او هیچ‌وقت انتخاب اول هیچ گروهی نبوده است.

حسین شریعتمداری: همیشه دور، دور حزب‌الله است
حسین شریعتمداری، مدیرمسئول روزنامه کیهان، دیگر سخنران این مراسم بود. شریعتمداری در بخشی از سخنانش گفت: «اجتماعات این‌گونه تابلوی دقیق‌تری از فضای حزب‌الله را در عرصه نشان می‌دهد». او با تأکید بر اینکه ما امروز به این جلسات بسیار نیاز داریم، افزود: «دوستان دکتر سلام به من گفتند که تعداد متقاضیان برای حضور در مراسم امروز به ١٠‌ هزار نفر رسیده است که من این را به آنها تبریک می‌‌گویم». شریعتمداری با اشاره به لزوم برگزاری چنین نشست‌هایی خاطرنشان کرد: «ما با جمعی از دوستان از جمله آقای شایانفر و سیدمهدی شجاعی نشست‌هایی را با عنوان مجمع نویسندگان مستقل داشتیم و خدمت حضرت آقا رفتیم، ما درخواست کردیم محلی را برای برگزاری جلسات ما اختصاص دهند اما زمانی که دور یکدیگر جمع شدیم، برخی‌ها دچار تردید شدند و گفتند ما که اینجا می‌نشینیم و بحث می‌کنیم وقتی جدا می‌شویم هرکدام به یک سو می‌رویم؛ زمانی که این نکته را به آقا گفتیم ایشان فرمودند همین نشستن شما موضوعیت دارد چراکه هرکس سرریز نشست‌ها را به محل فعالیت خود می‌رساند و اهمیت این جلسات بسیار زیاد است».

مدیرمسئول روزنامه کیهان خاطرنشان کرد: «ما با حریفی طرف هستیم که به هیچ چیزی پایبند نیست و آن چیز که حریف را نگران می‌کند همین اقتدار ماست؛ در مقابل این حریف هر قدر هم به عقب برویم، حریف جلو می‌آید». او تأکید کرد: «دوستان ما می‌گویند این برجام آفتاب تابان و فتح‌الفتوح و نه بزرگ‌ترین دستاورد در دوران انقلاب بلکه بزرگ‌ترین دستاورد در طول تمام تاریخ ایران است؛ در این فضا حزب‌الله نباید غرق شود و همیشه باید پرچمش بالا باشد و مطالبه کند». شریعتمداری با انتقاد از عدم مطرح‌شدن دستاوردهای برجام گفت: «من به‌جد معتقدم به‌تدریج ابری که عده‌ای در فضا پراکنده‌اند کنار می‌رود و همیشه دور، دور حزب‌الله است».

محمدجواد لاریجانی: مذاکرات هسته‌ای در حقیقت تهاجم هسته‌ای بود
محمدجواد لاریجانی در این مراسم با اشاره به اینکه هاشمی‌رفسنجانی از انقلابی‌بودن مفهومی تاریخی در ذهن دارد، گفت: «به تعبیر آقای هاشمی کسانی که از سال ٤٢ تا پیروزی انقلاب با انقلاب همراه بودند انقلابی هستند که الان همه بالای ٦٠ سال داشته و نسل‌شان در حال انقراض است؛ بنابراین درباره جوانان انقلابی می‌گوید برخی تازه به دوران رسیده‌ها انقلابی شده‌اند».

او به تعبیر دیگر از انقلابی‌بودن در بیان رئیس‌جمهور به معنی سروصداکردن اشاره کرد و گفت: «این تعابیر هیچ‌کدام موردنظر مقام معظم رهبری نیست؛ انقلاب حادثه‌ای بزرگ بود که تجربه نشأت‌گرفته از آن در دو جریان حکومت مدنی جمهوری اسلامی و بیداری اسلامی متبلور شده است و انقلابی کسی است که این دو جریان را باور داشته، در آن مشارکت دارد و همه وجود خود را وقف این مشارکت می‌کند». لاریجانی افزود: «با این مفهوم از انقلابی‌بودن، یک جوان ١٦ساله می‌تواند انقلابی باشد و بسیاری از کسانی که در جریان انقلاب بودند می‌توانند انقلابی نباشند». او در بخش دیگری از سخنان خود به مذاکرات هسته‌ای اشاره کرد و گفت: «مذاکرات هسته‌ای یا در حقیقت تهاجم هسته‌ای برای آن بود که قد ما در تکنولوژی بلند شده بود و دشمن نمی‌توانست این قد بلند را ببیند؛ اما دشمنان باید بدانند که فرزندان این مرز و بوم و پیروان مکتب اهل بیت(ع) و مریدان سیدعلی نمی‌گذارند که قد انقلاب کوتاه شود».

لاریجانی از امکان ورود مقوله طنز به مسائل مربوط به حکومت آل‌سعود و ترامپ نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری آمریکا سخن گفت و خاطرنشان کرد: «از ترامپ مضحک‌تر کسانی در داخل هستند که به او و نظام سلطه چشم دوخته‌اند». رئیس کمیته حقوق‌بشر در قوه قضائیه خطاب به دکتر سلامی‌ها گفت: «شما می‌توانید ٥٠ شماره دکتر سلام را با اختصاص‌دادن به «ترامپ چپ و چوله» منتشر کنید که این صحبت لاریجانی با تشویق حضار همراه شد». جواد لاریجانی در سخنان خود گفت «آقای هاشمی اخیرا گفته‌اند کسانی که با برجام موافق نیستند اگر توفیقات برجام منتشر شود رسوا و بی‌آبرو می‌شوند، ما که بی‌سواد بودیم حالا بی‌آبرو هم می‌شویم»؛ آوردن نام هاشمی‌رفسنجانی باعث شد حضار هاشمی را هو کنند. مجری برنامه در ادامه گفت حالا که سر شوخی با حاج‌آقا باز شده است من هم یک مورد را مطرح می‌کنم؛ مورد داشته‌ایم که طرف، قدرت اداره خانواده‌اش را نداشته اما صحبت از مدیریت کشور می‌کند؛ پسرش به لندن می‌رود اما از شیر فلکه نفت سر درمی‌آورد و زمانی هم که به اوین می‌رود حاج‌آقا به او می‌گوید دوباره برگرد و به مردم خدمت کن! این سخنان مجری با خنده و تشویق حضار همراه بود. همچنین مجری تأکید کرد دختر حاج آقا که وسط فتنه رفته بود تا ساندویچ بخورد، این بار از خانه بهایی‌ها سر درآورد؛ حتما به آنجا رفته تا غذای خانگی بخورد.

حسن عباسی: در دولت آینده انرژی هسته‌ای را برمی‌گردانیم
حسن عباسی رئیس اندیشکده یقین که در انتقاد از هرکسی غیر از طیف خودش پیش‌قدم است نیز در سخنانی در این مراسم با اشاره به برخی جوسازی‌ها در حوزه توان موشکی گفت: «موشک‌های ایران بی‌صاحب نیست که برخی ببرند آن را با بتن پر کنند!» او همچنین به موضوع دیدار فائزه هاشمی با برخی عناصر بهایی در کشور اشاره کرد و افزود: «این‌بار رفتند با بهایی‌ها نشستند؛ جلسه بعد احتمالا می‌روند با همجنس‌بازها می‌نشینند». عباسی به صورت غیرمستقیم دولت آینده را از طیف خود دانسته و قطع روابط مالدیو با ایران را «جوک سال» عنوان کرد و با کنایه به سیاست خارجی دولت، گفت: «این جزیره که خودش در حال زیرآب‌رفتن است، ارتباطش با ما را قطع کرده حالا ما حتما انرژی هسته‌ای را برخواهیم گرداند اما در دولت آینده».

کارخانه‌ای: بندهای ٣٦ و ٣٧ جانکاه‌ترین بخش برجام است
ابراهیم کارخانه‌ای، از مخالفان جدی برجام در مجلس نهم که از حضور در مجلس دهم بازماند نیز در سخنانی با اشاره به بیش از ‌هزار صفحه مصاحبه خود درباره برجام، بیان كرد: «آنچه بیش از همه برای من جانکاه بود بندهای ٣٦ و ٣٧ برجام به نام «ماشه تفنگ» است که اگر ما از ١+٥ به شورای امنیت شکایت کنیم و شورا تا ٣٠ روز به آن رسیدگی نکند خود‌به‌خود تمام قطع‌نامه‌ها و تحریم‌ها بازمی‌گردد».

زاهدی: گفتیم نمی‌گذاریم عوامل آمریکا به داخل مراکز نظامی ما وارد شوند
محمدمهدی زاهدی، نماینده مردم کرمان در مجلس نیز در این مراسم با اشاره به روزها و لحظات سخت و فشار سنگینی که در کمسیون ویژه بررسی برجام بر اعضای کمیسیون وارد شد، گفت: «این فشار از آن جهت بود که می‌خواستند آن‌طور که دیگران درست می‌دانند گزارش دهیم». وزیر علوم دولت اول احمدی‌نژاد با یادآوری ارائه گزارش کمیسیون ویژه بررسی برجام، گفت: «از نظر من غیرقابل قبول‌ترین بند برجام آن بود که در بخشی از آن خرید ابزاری با اهداف دوگانه پیش‌بینی شده است که تا عمق صنایع نظامی ما را رصد می‌کرد که ما محکم ایستادیم و گفتیم نمی‌گذاریم عوامل آمریکا به داخل مراکز نظامی ما وارد شوند». زاهدی گفت: «یکی از مسئولان دولتی در پاسخ به ما می‌گفت از آنجا که رهبر انقلاب تولید سلاح هسته‌ای را ممنوع کردند، عوامل آژانس و آمریکا به داخل مراکز نظامی رفته و از نزدیک مشاهده می‌کنند که ما سلاح هسته‌ای تولید نمی‌کنیم، پس این ورود اشکالی ندارد».

سعید قاسمی: ان‌شاءالله شاهد شکست جریان «استکبار بلیسی» خواهیم بود
سعید قاسمی که از شناخته‌شده‌ترین منتقدان دولت‌های سازندگی، اصلاحات و تدبیر و امید است و زمانی گفته بود اگر فائزه هاشمی به زندان برود ریش‌های خود را می‌تراشد اما به وعده‌اش عمل نکرد نیز در این مراسم با تشکر از دست‌اندرکاران برنامه، گفت: «سال گذشته به ما و شما و رهبر انقلاب سخت گذشت چراکه هفته‌ای نبود که رفیقی ایرانی، افغانی، پاکستانی یا لبنانی را دفن نکنیم». او با ذکر این نکته که به علت اشتباه اصولگرایان جریان انحرافی بر سر کار آمد که روند انقلاب اسلامی را ٢٠ سال به عقب انداخت افزود: «بر اثر اشتباه و بی‌بصیرتی عده‌ای برجام امضا شد اما اجرا نشد و از همان اول رهبر انقلاب عاقبت امر را پیش‌بینی کرد و گفت که به آن خوش‌بین نیست لذا این طرح هم در ابتدا و هم در اجرا مطلقا شکست خورده است». قاسمی با ابراز امیدواری نسبت به شکست جریان انحرافی جدید همانند شکست جریانات انحرافی گذشته از جمله بازرگان، رجوی، فرقان و... گفت: «ان‌شاءالله شاهد شکست جریان «استکبار بلیسی» و سازش با استادان و ریشه‌های دانشگاه آزادی‌اش که عاشقان آمریکا و انگلیس هستند خواهیم بود».

روایت وزیر احمدی‌نژاد از شتر و الاغ و عمه‌قزی!
محمد سلیمانی دیگر نماینده مخالف دولت در مجلس نهم که از حضور در مجلس دهم بازماند نیز در این مراسم در سخنان کوتاهی با بیان اینکه داستان آقای روحانی و اقتصاد کشور داستان تحقیر شتر با بستن او به الاغ است، گفت: «آقای روحانی اقتصاد ما را به برجام وابسته و ما را تحقیر کرد و اقتصاد کشور، روحانی را نخواهد بخشید». سلیمانی که مانند زاهدی از وزيران دولت احمدی‌نژاد هم بوده، تأکید کرد: «به آقای سیمانی (صالحی) گفتم اینکه مسئولیت‌های برجام را می‌پذیری به درد عمه‌قزی می‌خورد!»

پرویز داوودی: آقایان خود را به نفهمی زده‌اند
پرویز داوودی، معاون‌اول دولت اول احمدی‌نژاد هم در اظهارات کوتاهی در این مراسم، گفت: «حرف‌های جدی ما را که آقایان جدی نمی‌گیرند و خود را به نفهمی زده‌اند؛ امیدواریم حرف‌های شوخی دکتر سلام را بشنوند و از خر شیطان پیاده شوند و با منافع ملت بازی نکنند».

فائزه هاشمی؛ فریدون سال!
در مراسم سه سالگی «دکتر سلام» جایزه «فریدونِ سال» به فائزه هاشمی داده شد. بنابر آنچه مسئولان این مراسم اعلام کردند، جایزه «فریدون سال» به کسی تعلق می‌گیرد که در جایی که به او مربوط نیست، حضور دارد و فائزه هاشمی نیز به‌دلیل حضور در جمع بهائیان و گرفتن عکس یادگاری زیر عکس «عبدالبها»، مفتخر به دریافت این جایزه شد. این جایزه کنایه‌ای است به عملکرد حسین فریدون، برادر رئیس‌جمهور که باوجود نداشتن مسئولیت خاص، در بسیاری از مراسم‌ها مانند مجلس خبرگان، رژه نیروهای مسلح، گفت‌وگوی خبری نوبخت، سخنگوی دولت، با رسانه ملی و برخی مراسم‌های دیگر حضور پیدا می‌کند. خبرگزاری «فارس» گزارش داد در بخشی از مراسم، مجری، تصاویر ایستادن حسین فریدون در کنار نوبخت را در پخش زنده اخبار سراسری به آقای دوربینی نشان داد و گفت نظرت درباره این عکس چیست که او هم پاسخ داد من اگر جای آقای فریدون بودم در نقطه طلایی دوربین و پشت نوبخت قرار می‌گرفتم، این صحبت آقای دوربینی مایه خنده و تشویق حضار شد.

معصومه ابتکار به‌دلیل حضور در «بی‌بی‌سی»، محمدجواد ظریف به‌دلیل حضور در برنامه ٩٠، سیدعباس عراقچی به‌دلیل حضور در برنامه عموپورنگ، کاظم جلالی به‌دلیل حضور در فهرست اصلاح‌طلبان و محمود علوی وزیر اطلاعات به‌دلیل حضور در کنار سیدمحمد خاتمی، از دیگر نامزدهای دریافت جایزه فریدون سال بودند. به‌طور‌کلی آنچه در این مراسم رخ داده در واقع گعده مخالفان دولت بوده که با طعم تند و اظهارات و کلمات سخیف همانند محتوای برنامه «دکتر سلام» نمایشی برپا شده است.