ایران بهشت من است

شانزدهمین برنامه «جشن تولد ماه» که به حسین علیزاده - نوازنده پیشکسوت تار و سه‌تار - اختصاص داشت، در موزه هنرهای دینی امام علی (ع) برگزار شد و ابتدا، بابک ربوخه - مدیر بخش سرود و موسیقی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران - گفت: امروز روز بزرگی است. افتخار می‌کنیم شانزدهمین تولد ماه را با استاد حسین علیزاده برگزار می‌کنیم. استاد جان عزیزم تولدت مبارک!

در ادامه، فریدون شهبازیان - آهنگساز - اظهار کرد:‌ گفتن نکات برجسته حسین علیزاده، کاری تکراری است. او جزو تک‌نوازان برتر این سرزمین است. کسانی که در تک‌نوازی به حدی می‌رسند که دسترسی به آن حد سخت است، می‌توانند به خلاقیت و آهنگسازی هم دست پیدا کنند. حسین علیزاده از این دست افراد است. امیدوارم ۱۲۰ ساله شود. او یک تک‌نواز است که در ساز و موسیقی‌اش، جایگاه والایی دارد.

او گفت: روز بعد اولین کنسرت او با شهرام ناظری در تالار وحدت که من به آنجا رفته بودم تا نظرم را درباره صدای خواننده و سازها بگویم، او با سه‌تار کاری کرد که من به‌عنوان آهنگساز تسخیر شدم. او آهنگ ترکمن را نواخت و پس از آن، هیچ آهنگی نتوانست با ذهن من چنین کاری کند.

وی ادامه داد: علیزاده اولین‌باری که به استودیو رادیو آمد، ۱۹ ساله بود. من قطعه‌ای را برای ارکستر تار نوشته بودم و از او خواستم تا بیاید و آن قطعه را ضبط کند. این کار شروع آشنایی من با او بود. حالا هم برای جشن تولدش به اینجا آمده‌ایم. من تمام‌قد تولد او را تبریک می‌گویم.

سپس مسعود جعفری جوزانی - کارگردان تلویزیون و سینما - که علیزاده آهنگی را برای سریال «در چشم باد» او ساخته است، در سخنانی اظهار کرد: ساز، یک تکه چوب و چند سیم است؛ اما دلی که آن را به صدا درمی‌آورد، مهم است و به ما که روح آدم را پرواز می‌دهد و یادآوری می‌کند که ما برای خور و خواب به‌وجود نیامده‌ایم. این صدا لذتی مافوق طبیعی به انسان می‌دهد. نقطه تلاقی طبیعت و صنعت، نقطه والایی است و کسانی که در آن نقطه ایستاده‌اند، به برند تبدیل می‌شوند. باید به هر ملتی افتخار داده شود که هر ۱۰ سال یکی از این افراد ظهور پیدا کند.

در ادامه، پیام تبریک تولد علیزاده از طرف محمدرضا درویشی - پژوهشگر موسیقی - که در این مراسم حضور نداشت توسط مجری خوانده شد مسعود فروتن - کارگردان تلویزیون و سینما - نفر بعدی بود که پشت تریبون رفت و تولد حسین علیزاده را تبریک گفت و بیان کرد: من افتخار دارم که متعلق به نسلی هستم که این همه ستاره دارد. حسین علیزاده ستاره درخشان این نسل است.

سپس شهرام ناظری - خواننده - نیز در سخنانی اظهار کرد: زمانی بود که در بزرگداشت‌ها و تولدها خیلی شرکت می‌کردم؛ اما با گذشت زمان و مشکلاتی که در جامعه ما به‌وجود آمد و چالش‌هایی که در مقابل ما هنرمندان بود حس روان‌مان را از دست دادیم و شاید آرمان‌های‌مان تخریب و تفکری که در جوانی داشتیم عوض شد. همه‌چیز دست به دست هم داد تا این وضعیت غیرطبیعی به‌وجود آید.

وی ادامه داد: یواش یواش احساس کردم دیگر به این بزرگداشت‌ها علاقه‌مند نیستم چون حقیقت را در آن‌ها نمی‌بینم. مدتی است که کمتر به این مراسم می‌روم یا نمی‌روم؛ اما امروز تولد یکی از دوستان و یاران من است که از سال ۱۳۵۴ به این بعد، با این هنرمند بزرگ آشنا شدم و پستی و بلندی‌های زیادی را با هم طی کردیم. من امروز از روی دلم به جشن تولد حسین علیزاده آمده‌ام.

ناظری گفت: حسین علیزاده یکی از ارزشمندترین هنرمندان قرن معاصر است و واقعا لازم نیست درباره کار او زیاد حرف بزنیم. او به این مرحله رسیده که امضای خودش پای آثارش حک شده است. سخت است هنرمندی طی نیم قرن به این درجه برسد که آثارش منحصربه‌فرد او باشد. خیلی‌ها هستند که نابغه‌اند، اما به این مرحله نمی‌رسند، زیرا دانش و بصیرت لازم را برای این کار ندارند. او دیدگاه وسیع خود را به موسیقی سنتی محدود نکرده و در ضمن دیدگاه عمیقی نسبت به موسیقی قومیت‌های ایران داشته است.

وی افزود: آنچه بسیار برای من با ارزش است، وجهه فرهنگی او است و همین باعث ماندگاری آثار او شده است. حسین علیزاده شاگردان زیادی را با همین فرهنگ تربیت کرده و شاگردان او خاص هستند. امیدوارم این وجود ارزنده، سال‌های سال در کنار ما باشد و به جامعه خدمت کند.

لوریس چکناواریان - آهنگساز و رهبر ارکستر - سخنران بعدی این مراسم بود که خطاب به علیزاده گفت: چه خانواده‌ی فوق‌العاده‌ای داشتی که تو را بار آوردند. پس از اولین‌بار آشنایی‌مان و شنیدن اثر فوق‌العاده «نینوا» زمانی که خانه من را ترک کردی، در فکر فرو رفتم که علیزاده پلی میان موسیقی کلاسیک و سنتی است. تو در هر دو منطقه، صاحب نظر و فوق‌العاده هستی. من با خود فکر می‌کردم چطور ممکن است یک نفر هر دو را داشته باشد، بعد به این نتیجه رسیدم کسی می‌تواند که نام امام حسین (ع) و امام علی (ع) همزمان داشته باشد.

در ادامه، عکس‌های علیزاده از جوانی تا امروز، در قالب ویدیویی کوتاه برای حاضران پخش شد. محمود صلاحی - رییس سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران - علیزاده را فردی دانست که بیش از ۵۰ سال با سرانگشتان هنرمند خود نقش‌آفرینی کرده و محبوب هنرمندان این رشته و رشته‌های دیگر است.

صلاحی درباره برگزاری «جشن تولد ماه» بیان کرد: خوب است که جوانان ما با هنرمندان کشورهای دیگر آشنا باشند، اما اگر هنرمندان داخلی را نشناسند، برای ما ضعف است. ما این تولدها را برای آشنایی آن‌ها با هنرمندان داخلی برگزار می‌کنیم. سپس علی جهاندار - خواننده - حاضران را به آواز خودش مهمان کرد.

حسین علیزاده که در میان تشویق حاضران پشت تریبون رفت، گفت: من شایسته این همه تشویق نیستم. خیلی احساس خوشحالی می‌کنم و هزاران برابر از آنچه که شایسته است، تشویق شدم.

او ادامه داد: روز به روز در ایران به موسیقیدان‌ها توهین می‌شود، اما من به خاک خودم افتخار می‌کنم. تا زمانی که زنده هستم، ایران مال من است. این همه مهر و قدردانی را که از مردم ایران دیدم، اگر به کره ماه هم بروم، پیدا نمی‌کنم. ما موسیقیدان‌ها از لطف مردم بهره می‌گیریم. ایران برای من در فرهنگ و مردمش خلاصه می‌شود. گلایه‌ای از مسؤولان ندارم، گلایه را وقتی می‌شود گفت که درک موسیقی در طرف مقابل وجود داشته باشد. معتقدم اگر ما به طرف مردم یک قدم برداریم، مردم به طرف ما صدها قدم برمی‌دارند.

وی با بیان این‌که ما هرقدر هویت و تعلق به خاک خودمان داشته باشیم، سرافرازتر خواهیم بود، گفت:‌ من زیاد سفر کرده‌ام. قدیم‌ها شوق سفر داشتم، اما حالا زمانی که سفری پیش رو دارم، دلم می‌گیرد. ایران بهشت من است. شنونده‌های ایران خوب و فرهیخته هستند و با تعصب و نگاه مثبت به ایران فکر می‌کنند. ما با هر جهت سیاسی، در خاک ایران زندگی می‌کنیم و وظایف دیگری داریم.

علیزاده با اشاره به سفرش به آلمان برای تحصیل در زمینه موسیقی، اظهار کرد:‌ زمانی که به برلین وارد شدم، می‌خواستم فراغتی پیدا کنم و ذهن خودم را پربار کنم، زیرا این یک تجربه است. زمانی که آدم وطنش را ترک می‌کند، قدر همه چیز را بهتر می‌داند.

این نوازنده که ۶۵ ساله با یادآوری زمان تحصیلش در هنرستان ملی موسیقی، گفت: پدر و مادرم در شرایطی من را به هنرستان موسیقی فرستادند که همه، فرزندان‌شان را از این کار منع می‌کردند. ما شش فرزند بودیم و پدر من که خیاط بود، به‌سختی مخارج زندگی‌مان را تأمین می‌کرد. او می‌گفت من پولی ندارم که تو را به هنرستان بفرستم، اما مادرم گفت، من این کار را برعهده می‌گیرم. مادرم یک اقتصاددان بزرگ بود. پدرم خرجی خانه را زیاد نکرد، اما مادرم توانست خرج تحصیل من را تا سه سال بدهد.

او اضافه کرد:‌ استاد دهلوی که همه زندگی و کارم را مدیون او هستم، زمانی که دید استعداد دارم، من را در ارکستر خود پذیرفت و به این ترتیب از سال سوم هنرستان نه‌تنها برای خودم درآمد داشتم، بلکه به خانواده‌ام نیز کمک می‌کردم. مادر من با هنرمندی تمام جزو اولین کسانی بود که صدای هر سازی از هر جایی پخش می‌شد، می‌توانست تشخیص دهد این ساز من است یا نه.

علیزاده به علی‌اکبر شهنازی، فرهاد فخرالدینی و هوشنگ ظریف به‌عنوان اساتید خود اشاره کرد و گفت: من از بهشت عبور کردم و از میوه‌های درختان پربار آن برداشتم. در ادامه، همزمان با پخش آهنگ «تولد» برای حسین علیزاده، او شمع ۶۵ سالگی خود را فوت کرد.

سپس سازمان فرهنگی - هنری شهرداری تهران یک لوح تقدیر و هدیه، غلامحسین امیرخانی یکی از آثار اخیر خود را که در چند روز آینده به پایان می‌رسد، لوریس چکناواریان مجموعه‌ای از آثارش، حسین محجوبی کتاب آثار شخصی خود، حمید سکوتی - سازنده ساز - یکی از سازهای دست‌ساز خود را به‌عنوان هدیه تولد به این نوازنده چیره‌دست اهدا کردند.

علیزاده هنگامی که یک سه‌تار را هدیه گرفت، به شوخی گفت: اجازه دهید، امتحان کنم ببینم خوب است یا نه. او سپس پشت میکروفن رفت و به نواختن قطعه‌ای کوتاه پرداخت که با تشویق حاضران روبه‌رو شد.

کیخسرو پورناظری، هوشنگ مرادی کرمانی، کیوان ساکت، اسماعیل خلج و امیرحسین مدرس از جمله دیگر مهمانان این جشن بودند.