روزنامه بهار
فروریختن ساختمان پلاسکو، نگرانیهای زیادی برای کسبه و شاغلان در این بخش ایجاد کرده است تا جایی که در خبرها آمده بود جلسه مالکین و کسبه ساختمان پلاسکو، پس از چند دقیقه به دلیل فریادهای پی در پی کسبه با اخلال مواجه شد. ساختمان تجاری پلاسکو در محدوده خیابان جمهوری تهران هفته گذشته دچار حریق شد و پس از سه ساعت و نیم تلاش آتش نشانان برای مهار آتش، 15 طبقه ساختمان به طور کامل فروریخت. این ساختمان با قدمت بیش از 50 سال از دیرباز بهعنوان بورس پوشاک ایران شناخته میشد. با فروریختن این ساختمان، بیش از 15هزار میلیارد ریال سرمایه ثابت و جاری، 580 واحد از بین رفت. به گفته «علی فاضلی» ، رئیس اتاق اصناف ایران، بخش زیادی از کسبه این ساختمان در صنف تولیدکنندگان و فروشندگان پیراهن بودند که 99 درصد آنان از این واحدها به عنوان «مرکز پخش» استفاده میکردند. همچنین 180 واحد در این ساختمان تولیدکننده و فروشنده دیگر اقلام بودند.
در این ساختمان 400 واحد پیراهن دوز، 6 واحد کشباف، هشت واحد صنف خیاطان و 20 واحد تولیدی کفش فعال بود. پاساژ پلاسکو در فصل حراج زمستانه و زمان جایگزینی لباسهای نوروز فروریخت تا در بدترین زمان ممکن این اتفاق رخ دهد و بازار پوشاک ایران را نه با کمبود که با نابهسامانی عجیب روبهرو کند.
سرقفلی تا 7 میلیارد تومان
عضو هیات مدیره اتحادیه تولید و صادرات نساجی و پوشاک ایران با اشاره به اینکه حدود ۶۰۰ واحد در حوزه پوشاک در پاساژ پلاسکو فعالیت میکردند، اظهار کرد: عمده واحدها مربوط به پیراهندوزان بود و همه واحدهای برج نیز سرقفلی بودند. شاهرخ جعفری ادامه داد: براساس برآوردها و اظهارات، قیمت هر متر در طبقه همکف حدود ۲۰۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان بود که بهطور مثال یک واحد ۴۰ متری حدود هفت میلیارد تومان ارزش سرقفلی داشت و در طبقات بالاتر نیز بهطور مثال یک واحد ۳۰ متری دارای حدود یک تا ۱. ۵ میلیارد تومان سرقفلی بود. وی به بالاترین ارزش کالاها در واحدهای مربوطه اشاره کرد و افزود: براساس صحبتهایی که با کسبه و یا تولیدکنندگان داشتیم عنوان شد که در واحدهای مربوطه از حدود ۵۰ تا ۲۵۰ میلیون تومان کالا وجود داشته که بیش از این رقم امکان نگهداری نبوده است، چرا که هر یک از واحدها دارای انبار و واحدهای دیگری در نزدیکترین محدوده به پلاسکو بودهاند. جعفری با بیان اینکه در حال حاضر یکی از اصلیترین معضلات نابهسامانی در بازار پوشاک است، تاکید کرد: باید مکان مناسبی برای توزیع و تولیدکنندگان در نزدیکترین محل به پلاسکو در نظر گرفته شود چرا که قطعا مشتریان این واحدها با سردرگمی روبهرو خواهند بود.
وی با اشاره به اینکه در مقطع زمانی فعلی بسیاری از فروشندگان پوشاک در سراسر کشور به این مکان مراجعه میکردند تا با حراج اجناس زمستانه خود اجناس عید را جایگزین کنند، گفت: دقیقا این اتفاق در بدترین زمان ممکن رخ داد تا بازار دچار نابهسامانی و آشفتگی شود. وی ادامه داد: مسالهای که در حال حاضر رخ داده تنها مربوط به پلاسکو نیست بلکه سایر مغازههای جنبی و مجموعه کویتیها نیز با تعطیلی روبهرو شده است، بنابراین این مساله تنها به پلاسکو مربوط نمیشود و بسیاری از فروشندگان فروشگاههای خود را تعطیل میبینند و مشخص نیست که بازگشت شرایط به حالت عادی در چه زمانی اتفاق خواهد افتاد. جعفری همچنین به وضعیت نامشخص اسناد و چکهای فروشندگان و تولیدکنندگان در این مجموعه اشاره کرد و گفت: قطعا ردیابی سندها و چکها زمانبر و سخت خواهد بود و تنها قاعده قابل اتکاء در چنین مقطع زمانی رعایت آداب کسبه بودن و مسلمانی اشخاص است، در غیر این صورت با تبعات مختلفی روبهرو خواهد بود چرا که صنف پوشاک صنفی مدت فروش بوده و نقد فروش نیست.
خسارت یک میلیاردی ماهیفروشان
در ساختمان آوار شده پلاسکو که ۵۷۰ واحد به ارزشی بیش از ۱۵۰۰ میلیارد تومان فعالیت داشتند، حدود سه واحد فروش ماهی زینتی نیز فعالیت میکردند که به گفته رئیس اتحادیه فروشندگان پرنده و ماهی، حدود یک میلیارد تومان خسارت دیدند که هیچ یک از آنها بیمه نبودند. به گفته مهدی یوسف خانی هیچ یک از سه واحد فروش ماهی زینتی فعال در طبقه منفی یک ساختمان پلاسکو بیمه نبودهاند یا تاریخ بیمه آنها به پایان رسیده بود. وی به ایسنا گفت: بر اساس برآوردهای صورت گرفته هر یک از این واحدها بیش از ۳۰۰ میلیون تومان ارزش سرمایهگذاری بابت ماهی و تجهیزات مستقر در واحد موردنظرشان بوده که به طور کامل از بین رفته است و جمعا این سه واحد حدود یک میلیارد تومان خسارت دیدهاند. یوسفخانی ادامه داد: در سالهای گذشته واحدهای فروش ماهی بیشتری در این ساختمان فعالیت میکردند که به تدریج از تعداد آنها کاسته شده و به حدود چهار واحد رسید و اخیرا یکی از آنها واحدش را به یکی از عرضهکنندگان پوشاک واگذار کرد و در هنگام وقوع این حادثه سه واحد عرضه کننده ماهی زینتی در ساختمان فعالیت میکردند.
چکهای سوخته نقد نمیشود
یک مقام مسئول بانکی با تاکید بر اینکه چکهای سوخته تجار و بازرگانان در پلاسکو دیگر نقدشدنی نیست، گفت: بهتر است که دارندگان و صادرکنندگان چک با هم تعامل و توافق کنند. این مقام مسئول بانکی در خصوص چک هایی که به عنوان وجه نقد یا ضمانت در اختیار کسبه ساختمان پلاسکو قرار گرفته بود و در جریان آتشسوزی و تخریب پلاسکو از بین رفت، گفت: تکلیف چکهای سوخته در حادثه ساختمان پلاسکو به لحاظ حقوقی کاملا مشخص است؛ به این معنا که به موجب قانون صدور چک، فردی که دارنده چک است، ذی نفع آن تلقی شده و با در دست داشتن برگه چک میتواند وجه آن را دریافت کند؛ بنابراین با توجه به اینکه این چکها سوخته و از بین رفته است، بنابراین دلیلی برای مطالبه وجه آن به لحاظ حقوقی و قانونی وجود ندارد. وی افزود: تنها در صورتی چک قابلیت پیگیری برای وصول وجه را دارد که با توافق دو طرف، یعنی صادرکننده و دریافت کننده، چک باردیگر صادر شده و یا وجه آن پرداخت شود.
انتقال کسبه پلاسکو
نایب رئیس اتاق اصناف ایران با اشاره به اینکه اولویت نمایشگاه بهاره امسال با کسبه ساختمان پلاسکو است، گفت: ۴۰۰ واحد از کسبه پلاسکو در یک پاساژ در خیابان جمهوری اسکان داده میشوند.ابراهیم درستی گفت: در جلسه کارگروه، رایزنی های اولیه را انجام دادیم. به هر صورت ۵۶۰ واحد صنفی در این ساختمان فعالیت میکردند که هر کدام ۳ تا ۴ خانوار را پوشش میدادند.اتاق اصناف چند راهکار را برای این واحدهای صنفی در نظر گرفته که در اولین اقدام برای نمایشگاه بهاره اولویت با کسانی است که در ساختمان پلاسکو تهران فعالیت میکردند.وی با اشاره به اینکه همچنین یک پاساژ در خیابان جمهوری برای آنها در نظر گرفته می شود، گفت: حدود ۴۰۰ واحد امکان انتقال به این پاساژ را دارند و مطابق با صحبتی که با مالکان پاساژ داشتیم، حتی آنها قول دادند در چند سال اول هزینه کمتری بگیرند.
مساعدات دولت
رئیس کل بانک مرکزی بعد از بازدید از ساختمان فروریخته پلاسکو، از پرداخت تسهیلات سه هزار میلیارد ریالی (300میلیون تومانی) به هر واحد صنفی حادثه دیده تا سقف سه میلیارد ریال خبر داد. «ولی الله سیف» اعلام کرد: هر واحد صنفی تا سقف سه میلیارد ریال با یک سال تنفس، تسهیلات میگیرد که بازپرداخت آن 36 ماهه با نرخ سود مصوب شورای پول و اعتبار است. وزیر صنعت، معدن وتجارت نیز پس از بازدید از روند آواربردای گفت: برخی از واحدهای فعال در ساختمان پلاسکو بدهی هایی دارند که قرار است در جلسه پیشنهادی در دولت مبنی بر امهال یا بخشش بخشی از بدهی آنها ارائه شود. «محمدرضا نعمت زاده» گفت: کسبه نباید نگران باشند، زیرا تلاش میکنیم مشکل آنها حل شود و حدود سه نقطه نیز برای ساماندهی کسب و کار آنها بررسی خواهد شد. وزیر امور اقتصادی و دارایی نیز با توجه به تاکید دولت، دستور تشکیل کمیته ویژهای برای یاری رسانی مالیاتی، بانکی و بیمهای به واحدهای فعال آسیب دیده در ساختمان پلاسکو را صادر کرد. «علی طیب نیا» به این کمیته ماموریت داد بهسرعت به وضعیت همه واحدهای فعال در مجتمع پلاسکو رسیدگی کنند و با رفع مشکلات بیمه ای، بانکی و مالیاتی، به این واحدها برای آغاز دوباره کسب و کار یاری برسانند.