ضرورت حضور سیّاس عقل‌مدار

محمدآزاد جلالی‌زاده
روزنامه بهار

چنین  به نظر می‌آید میان چهره‌های شاخص جریان اصولگرا؛ این علی لاریجانی است که طی سال‌های گذشته و گذرانده، به خوبی درک کرده است که اگر دو مؤلفه بنیادین و شاکله‌بخش «جمهوریت» و «اسلامیت» نظام جمهوری اسلامی را همزمان پاس نداشت و مراقبت ننمود و علاوه بر پافشاری بر جوهره اصولگرایی، فضا را برای چانه‌زنی بر روی عَرَض‌های سیاست‌ورزی در ایران باز نکرد؛ آینده‌ای خوشایندی در انتظار این مُلک و سرزمین از یک سو وآن جریان و شخص از سوی دیگر، نخواهد بود. علی لاریجانی فردی است که در این سالها صفحه‌ شطرنج سنگین سیاست ایران را به خوبی شناخته و به قواعد بازی آن آگاه شده است.

 او می‌داند که همچون گذشته‌اش نه بایست زیر صفحه زد و نه قواعد را به هم ریخت بلکه فقط و فقط باید خوب بازی کرد. آنجاست که ضمن بده بستان برای حفظ جایگاه قدرتش در مقام سران قوا، دیگرکاری نمی‌کند که چونان دوره اصلاحات، رییس جمهوری وقت به کابینه راهش ندهد و یا با جملات نیشدار و زخم آگینش تبادل درّ با آبنبات را مثال آورد و خود در نهایت قربانی‌ این تبادل شود. لاریجانی این روزها و سال‌ها دیگر ایمان آورده که حفظ وطن با حاشیه‌سازی و رادیکالیسم و بگم بگم و «هویت‌سازی‌ها!؟ » امکان پذیر نیست و باید همه باشند و بازی کنند.  برای حفظ نظام و کشور  هم وجه انقلابی لازم است و هم چانه‌زنی دیپلماتیک، از آن روست که با تلاش‌های وی برجام در مجلس به در بسته نمی‌خورد، بر مسند تصویب می‌نشیند و قدر می‌بیند، یا همین لاریجانی کمی پیشتر، بر «احمدی نژادیسم» می‌تازد، «یکشنبه سیاه» را مدبّرانه کنترل می‌کند. همین لاریجانی وقتی سخن ازتدبیر برای عبور از بحران می‌شنود، تمام قد پشت تدبیرهای روحانی می‌ایستد.

لاریجانی این سال‌ها بازی خوانی‌اش خوب شده در بازار فهرست‌های زرد اجازه بازی به مهره‌هایش نمی‌دهد. حواریونش را مستقیم یا غیر مستقیم از ورود به بازی مه‌آلود رادیکال‌های اصولگرا و درست در هنگامه آفتاب ملایم فهرست امید در انتخابات مجلس بر حذر می‌دارد.
در میان اخم‌آلود بودن فضا بین اخوی نسبی‌اش و اخوی سببیِ فکری‌اش «رییس جمهور روحانی»، هیزمِ عصبیت قبیله‌ای به این آتش نمی‌افزاید و پشت صحنه مشغول لاغرتر کردن این فربهی ناروا می‌شود. لاریجانی می‌داند که یکه تازی‌های قومی و یا مذهبی، مملکت را به جدّ آسیب می‌رساند و آنگاه است که با اشارتی عتاب‌آلود در صحن مجلس، وکیل خطه‌ای قومیتی که در ستاد انتخاباتی‌اش سخن‌های ناروا علیه «دیگران» بر  زبان رانده و مضحکه خاص و عام شده را مورد خطاب قرار می‌دهد و دیگری را که معترض روایت‌های اهل سنت شده است به هیات نظارت بر نمایندگان می‌سپارد تا یاریگرِ به تعادل رساندن مسایل در این سرزمین و کمینه گشتن آفات در این مُلک گردد. شاید در ادامه همان رویکرد است که با درشت خویی‌ها و تند مسلکی‌های «جمناگونه» با خشم سخن می‌گوید و در برابرشان می‌ایستد.
لازم به تاکید و یادآوری‌ست که دیدگاه و مرام و مسلک علی لاریجانی با باورهای نگارنده در دو سوی میدان سیاستِ کشور قرار دارند؛ امّا شرط انصاف آن است که پذیرفت، «علی لاریجانی» مدّتی‌ست، گزاره دخالت عقل در سیاست را به جدّ مورد اهتمام قرار داده و خوب آن را می‌پَرورد.
باید که دوباره و دوباره به یاد آوریم: ما همچنان‌که به اصلاح طلبان سیّاس عاقل به شدت محتاجیم، چندین برابر آن به اصولگرایانی محتاجیم که روبریمان بنشینند و با تمرکز و دقت و مسالمت‌آمیز بازی کنند، چه آنکه این سرزمین فراوان نیاز به «سیّاس‌بازی‌های عاقلانه و دلسوزانه» این طرف و آن طرفی دارد.