نمایشگاه کتاب وضرورت تعمیق در جامعه

نسل جوان و نوجوان ما کمتر در مطلب یا نوشته یا موضوعی عمیق می‌شوند و به فکر می‌روند، می‌توان به جرات گفت موضوعات و مسائلی که بتواند بیشترینِ جامعه ما را وادار یا حتی تحریک به تفکر عمیق کند از تعداد انگشتان دست هم کمتر شده است. دقیقا مانند فروش و تیراژ نسخه‌های کتب تفکر ساز. کتاب هایی که در انبارها خاک می‌خورند و نویسندگان و مترجمانشان در حسرت جامعه‌ای عمیق مو سپید می‌کنند از دردهای سطحی شدن جامعه.

عناوین کتاب‌های پرفروش را نگاه کنیم بیشتر شبیه تیترهای مجلات زرد است و بیشتر به مقولات احساسی و عاطفی می‌پردازد تا موضوعات عمیق عقلانی، علمی و فلسفی. این آفتی است که به جان موسیقی و شعر این کشور هم افتاده است. کتاب‌های شعر چاپ شده یا به قدری به لحاظ مفهومی ثقیل و حتی غیرقابل خوانش هستند که برای درک معانی و برقراری ارتباط‌ترجمه و تفهیم نامه‌ای هم نیاز دارند و برخی دیگر از فرط سادگی به طنز شباهت دارند تا شعر. به‌هرحال عمیق‌ترین مسائل علمی، فلسفی، سیاسی و حتی اجتماعی و هنری در قالبی سطحی به خواننده عرضه می‌شود با این بهانه که بهتر بفهمد. اما دریغ که فهمیدن فرآیندی بسیار سخت و طاقت فرسایی است. فرایندی که به لحاظ بسترساز‌بودن برای جامعه و فرد اساسا باید که به سختی صورت گیرد و هر تسهیل‌سازی در این فرآیند می‌تواند پروسه فهمیدن را فلج کرده و تبعات غیرقابل انکاری بر فرد و جامعه بر جای گذارد. فهمیدن به حکم فرآیند بودنش باید که سخت باشد و تا عمق ذهن و روح فرد نفوذ کند وگرنه همین ملغمه‌ای خواهد شد که جامعه ایران اکنون با آن دست به گریبان است. بسیاری از ما تنها تظاهر به تعمیق داریم و این تظاهر موجب دوگانگی‌های عمیق در سطح جامعه شده است. مفاهیمی چون لیبرالیسم؛ دموکراسی و آزادی‌های اجتماعی به این دلیل که در ذهن و مغز بسیاری از ما تعمیق نشده است در جامعه وضعیت خنده‌داری را به وجود آورده است که آنچه برای ما خوب است تنها برای ما خوب است و همسایه نباید بهره‌ای از این خوبی داشته باشد. درک مفاهیم عمیق هرچند زمان بر است و سخت اما نیاز جامعه‌ای عمیق مطالعه کتاب‌هایی عمیق و دریافتن و روبه‌رو‌شدن با مفاهیم عمیق است. ساده‌سازی شاید بر‌ای کنکور جواب دهد اما برای ساختن جامعه‌ای با معیارهای توسعه کاربردی نخواهد داشت.