وقتی از ربنای شجریان حرف میزند...
17 ارديبهشت 1396 ساعت 13:05
یکتا تاجیک- روزنامه بهار
وقتی در تلویزیون ملی، آن هم در برنامه مناظرهای که بیشتر مقولهای سیاسی به نظر میرسد، صحبت از ربنای شجریان میشود و از اصغر فرهادی که یکی از بزرگترین افتخارات جهانی یعنی جایزه اسکار را برای تاریخ فرهنگ و هنر این سرزمین به ارمغان آورده است، یاد میشود؛ نشانه توجه است و نه یک سوءاستفاده ابزاری که برخی بر روی آن دست میگذارند. در شرایطی که خبرگزاریهای منسوب به اصولگرایان یاد کردن از ربنای شجریان را یک سوء استفاده سیاسی میدانند، بسیاری دیگر از مردم و به ویژه هنرمندان یاد کردن از او در رسانه ملی را یک امتیاز در احقاق حق خود و نشانه روحیه جسورانه و شجاعت کاندیدای خود به حساب میآورند.
همه میدانیم که نام بردن از شجریان در تلویزیون که یکی از پیشتازان ممنوع التصویر و ممنوع الصدا کردن این چهره شاخص فرهنگی بود، جسارت میخواهد و وقتی که یک کاندیدا نام او را بر زبان میآورد و از جفایی که بر او شده است، یاد میکند، نوید این را میدهد که در پیگیری حقوق مردمی یا عنوان کردن شجاعانه آنها، توانمند است. وقتی در مناظره تلویزیونی، آقای روحانی از شجریان یاد میکند، در حالی که همه به این باور رسیدهایم که شاید دیگر نام و تصویر او برای همیشه در حصر بماند و صدا و تصویرش دیگر روی صفحه تلویزیون نقش نبندد اما همین اشارت کوتاه آقای روحانی نوید امیدی برای مردم، دوست داران هنر و هنرمندان است. شاید که قرار باشد در مناظرههای انتخاباتی، توان سیاسی و تیزهوشی و فن سخنوری و اقناع کاندیداها به نمایش درآید و مردمان از منش و نقطه نظرات آنها در مقولههای مختلف آگاه شوند. البته مقوله فرهنگ و هنر هم از آیتمها و عناوین اصلی مناظرههای کاندیداهای ریاست جمهوری بوده و هست. همان روزنهای که میتواند جامعه را از پرخاش و دو دستگی برهاند و روحیه خشونت و عداوت را تلطیف کند و با خلق نشاط و سرگرمی، روح امید و سرزندگی را بالا ببرد. با یادی از جمله کلیدی و پر مغز رئیسجمهور در انتخابات 92 آنجا که تاکید داشت باید سانتریفیوژها بچرخد اما چرخ زندگی مردم هم بچرخد، باید گفت چرخیدن چرخ زندگی اهالی فرهنگ و هنر در گروی روی دور افتادن چرخ فرهنگ و هنر است که با نگاهی به اخبار دو دولت قبلی و گفتوگو با هنرمندان میتوان اذعان کرد این چرخ در دولت یازدهم به دور افتاد است و از رکود درآمده است و امید بهتر شدن اش هم میرود. حتی با همه کج خلقیها و برخوردهای تندروها که از اکران برخی از آثار فرهنگی در این دولت ممانعت کردند و حتی با وجود تصمیمات نامطمئن و رفتار گاه خنثی مسئولین وزارت ارشاد و همچنین با وجود آمار بلند بالایی از لغو کنسرتها در شهرهای مختلف که به بدعتی تازه بدل شده است و حتی با وجود خانه نشین شدن بسیاری از اهالی سینما و تلویزیون به دلیل حذف بودجه این هنرها و مشکلات دنیای نشر و کتاب و امثال آن ها، کارنامه فرهنگی این دولت قابل توجه است.
بیشک با آمدن دولت یازدهم بود که سینماگران توانستند به تفاهم برسند و دودستگیهايي که حاصل مدیریت انشقاقی و توجه به خودیها توسط دولت نهم و دهم بود، کمرنگ شود و خانه سینما از انحصار درآید و در خدمت هنرمندان قرار بگیرد نه ابزاری برای سیاسی کاری. رفته رفته با دمیدن روح امید، سینماگران مغضوب شده بسیاری به این موج ایجاد شده اعتماد کردند و سینما روزگار بهتری را به خود دید. برای همین وقتی معاون اول رئیسجمهور در مناظره از فرهادی یاد میکند باعث خرسندی اهالی هنر میشود، در حالی که بسیاری از این افتخار، احساس سرافکندگی دارند و سعی میکنند این امتیاز بزرگ فرهنگی را بی مقدار و ناشی از داوری سیاسی تلقی کنند. این شرایط در حوزه موسیقی، نشر و کتاب، نمایش و رسانهها هم رفته رفته روی بهبود یافت و جلب اعتماد آنها، آثاری راستینتر و مردمیتر را سبب شد و آمارسازی دولت قبلی و خفقان حاکم بر حوزه فرهنگ و هنر رفته رفته کاسته شد. هر چند این دولت هم در رشد و بسط این هنرها ضعفهايي داشته و هنوز کاستیهايي موجود است اما نمیتوان بر آنچه حاصل شده و روح امید و اعتمادی که بعد از چندین سال تخریب حاصل شده، چشم بست.
حال اینکه چرا سه کاندیدای دیگر وقتی خود حامی لغو کنسرتها، کندی در بهسازی و فراهم کردن زیر ساختهای فرهنگی چون فرهنگسراها وغیره هستند یا در گذشته در سمت وزیر ارشاد و فرهنگ، محدودیت و تعصب را بر این حوزه تحمیل کرده است، منتقد دولت یازدهم با این کارنامه هستند، معلوم نیست. همانها که با سکوت شان حامی تخریب گریهای دو دولت قبلی بوده اند. شاید که روحانی آن طور که در انتخابات پیشین وعده داده بود، عمل نکرده باشد چون راه اعمال برخی از موارد به دلیل تندرویهای موجود هموار نیست و عدم تحقق برخی از این الزامات و درخواست ها، نتیجه همان رویه اعتدال گرانه روحانی و وزیر فرهنگ و هنرش است تا همه در کنار هم بمانند و همان گونه که رئیسجمهور در مناظره تاکید کرد از انشقاق دوری کنند. وگرنه کیست که نداند دو دولت قبلی چه بر سر فرهنگ و هنر آورد و اگر بخواهیم تنها یک شاهد مثال بیاوریم نگاهی بیاندازید به میراث فرهنگی و تخریبی که یاران او بر سر آرشیوها و میراث ملی در نقل و انتقال به شیراز و انتقال دوباره آنها به تهران آوردند.
کد مطلب: 129647