پرکردن خلاءهای فرهنگی با تلفیق‌هنرها

روزنامه بهار: موسیقی و اجرای صحنه‌ای آن همراه با آموزندگی و رشد است و می‌تواند با تلفیقی از سازها یا هنرها، داستانی را روایت کند یا از حماسه‌ای تقدیر کند و خاطره‌ای را زنده کند و بیشتر شاید بتواند در بزرگداشت یاد بزرگی اثرگذار باشد و حس و حالی دیگر به افراد ببخشد. اخیرا در آستانه سالگرد ارتحال امام(ره)، سمفونی «روح الله» با حضور جمعی از اشخاص در تالار وحدت برگزار شد که هر چند اجرایی کوتاه داشت اما در طراحی و اجرا مطلوب بود. ارکستر سمفونیک تهران به رهبری سهراب کاشف در آستانه بیست و هشتمین سالگرد ارتحال ملکوتی حضرت امام خمینی (ره) دوشنبه شب هشتم خرداد ماه در حضور تعدادی از اعضای خانواده امام  راحل و مسئولان دولتی از جمله فاطمه طباطبایی همسر یادگار امام مرحوم حاج سید احمد خمینی، معصومه ابتکار معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان حفاظت از محیط‌زیست، علی مرادخانی معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، علی اکبر صفی پور مدیرعامل بنیاد فرهنگی هنری رودکی و تعدادی دیگر از مسئولان از سمفونی «روح الله» به آهنگسازی شاهین فرهت در تالار وحدت رونمایی کرد.
***
بهروز رضوی: این نوع اجراها خیلی کم اتفاق هستند
بهروز رضوی یکی از دوبلورها و صداپیشه‌های سرشناس کشورمان است که صدای خاطره انگیز او در ذهن بسیاری از ما نقش بسته است و شاید بارزترین شناسه کارنامه کاری رضوی، اعلام آرم شبکه یک باشد که با صدایی رسا و مطمئن این شبکه را معرفی می‌کند. از دیگر آثاری که صدای دلنشین این استاد بر آن به یاد مانده، مستند «ایران» است که این صدای با صلابت به زیبایی، فضاها و اماکن میراث فرهنگی ایران را معرفی می‌کند. این استاد صداپیشه اخیرا با ارکستری با نام سمفونی «روح الله» همکاری کرده است و بهروز رضوی هم در این برنامه غزلیاتی از رهبر فقید انقلاب اسلامی را خواند. درباره این غزلخوانی و این ارکستر گفتگوی کوتاهی با بهروز رضوی انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید.
***
رضوی در گفتگو با «بهار» درباره همکاری با گروه سمفونی «روح الله» چنین گفت: این برنامه قرار بود سال گذشته برگزار شود و طراحی سمفونی به مناسبت سالگرد 22 بهمن و پیروزی انقلاب اسلامی صورت گرفته بود. در همان روزها با من هم هماهنگ کرده بودند و قرار همکاری را گذاشته بودیم اما بنا به دلایلی اجرای برنامه به تعویق افتاد و به من هم اطلاع دادند.عماد توحیدی، سرپرست و مسئول روابط عمومی سمفونی «روح الله» اخیرا با من تماس گرفت و از اجرای این برنامه در آستانه ارتحال امام (ره) خبر داد. برنامه هم به خوبی دوشنبه شب 8 خرداد در تالار وحدت برگزار شد.

وی در پاسخ به این سؤال که آیا این تجربه و تلفیق موسیقی و غزل خوانی می‌تواند رو به رشد و تکرار باشد؟ ، اظهار داشت: به هر حال این تلفیق می‌تواند برای جمعی از علاقه مندان قابل توجه باشد اما این نوع برنامه‌ها نیاز به برنامه ریزی و هماهنگی‌های بیشتری است. در این برنامه اخیر از من خواستند که نشسته غزل‌ها رابخوانم اما من این نحوه اجرا را نپسندیم و گفتم که به احترام حضار می‌ایستم. قرار بود که در بین هر اجرای موسیقیایی، یک غزل بخوانم اما در ادامه آنها ایستادن من بین موسیقی نوازی را مطلوب ندانستند و قرار شد که غزل‌ها را به تمامی در ابتدای اجرای موسیقی بخوانم. در نتیجه فکر می‌کنم این برنامه برخلاف طراحی اولیه اش که تلفیقی نمایشی از اجرا و غزل خوانی بود، دو پاره شد و من جداگانه غزل‌ها را خواندم و گروه نوازنده‌ها هم جداگانه سمفونی را نواختند و هیچ یک از این دو به هم ربطی نداشتند. من در سکوت مطلق شعرها را خواندم و بعد هم ارکستر به کارش پرداخت.
این استاد صداپیشه همچنین درباره جایگاه چنین برنامه هایی و رفع خلاءهای فرهنگی عنوان کرد: این نوع اجراها خیلی کم اتفاق می‌افتند و برگزار می‌شوند، ولی در همین‌اندازه هم گروه‌ها باید با جدیت کار کنند. لازم است انتخاب شعر و طراحی موسیقی متناسب با روایت و مراسم موردنظر باشد و در این سمفونی هم اتفاقا طراحی قابل توجهی صورت گرفته بود. در این طراحی به جنبه‌های دراماتیک و حماسی با توجه به فرازهای مختلف زندگی امام خمینی (ره) توجه شده بود. اجرای رهبر ارکستر، شاهین فرهت و همچنین نوازنده‌های ارکستر هم با وجود اینکه جوان بودند، قابل توجه و قابل دفاع بود.

شاهین فرهت: دوست داشتم برای «روح‌الله» در ایران باشم
شاهین فرهت که دکترای آهنگسازی دارد، علاوه بر تدریس، سالها ریاست بخش موسیقی دانشگاه تهران را عهده داربوده است و همچنین عضو پیوسته فرهنگستان هنر، کارشناس وزارت ارشاد و عضو شورای عالی خانه موسیقی هم بوده است. دکتر شاهین فرهت بیش از هشتاد اثر موسیقی در فرم‌های مختلف موسیقایی ساخته که‌ اکثر این آثار در داخل و خارج از کشور اجرا شده اند. برخی از آثار این استاد موسیقی درباره بزرگان شاخص ایرانی چون خیام، فردوسی و امام رضا (ع) بوده و او این بار با آهنگسازی سمفونی «روح الله» همراه شد و این برنامه را در تالار وحدت به سرانجام رساند. این آهنگساز با اشاره به سمفونی «روح‌الله» بیان کرد: این سمفونی شماره ۱۷ است و با تجربه‌ای که در نوشتن سمفونی داشتم این کار هم از جهت ساختمانی سمفونیک و هم از جهت اجرا، به نظرم خیلی خوب از کار درآمد. همچنین اجرایی که از این اثر در اوکراین داشتیم، بسیار خوب بود. وی درباره این اثر چهار موومانه توضیح داد: در ساخت این اثر مانند سمفونی‌های دیگر، فرم کلاسیکِ سمفونی را، رعایت کردم. قسمت اول این سمفونی فوق‌العاده دراماتیک نوشته شده، قسمت دوم آهسته است و به وجوه شاعرانه حضرت امام (ره) می‌پردازد؛ در قسمت سوم که فضای موسیقایی آن تند می‌شود به مبارزات امام (ره) پرداخته شده و قسمت پایانی آن روشن و پیروز است.
فرهت که اکنون در خارج از ایران به سر می‌برد و قصد دارد تا چند هفته دیگر به ایران بازگردد، گفت: من دلم می‌خواست هنگام اجرای این اثر ایران باشم اما مجبور شدم برای چکاب سالیانه پزشکی به خارج از کشور بیایم اما الحمدالله نتیجه آن خوب بود. او با تاکید بر اینکه ما همه درباره مبارزات امام خمینی (ره) می‌دانیم، ادامه داد: من این اثر را به ایشان تقدیم کردم و برای ایشان ساختم. این کار دارای ارزش موزیکال بسیاری است و فکر می‌کنم کاری را تحویل دادم که شایسته بوده است.
شاهین فرهت در پایان دوباره تاکید کرد: فکر می‌کنم «سمفونی روح‌الله» کار خوبی از آب درآمده و برای شخصیت امام خمینی‌(ره) مناسب است.

جایگاه هنر موسیقی و غزل خوانی
اجرای سمفونی «روح الله» در جهت تلفیق دو هنر شعر و موسیقی، گام قابل توجهی است و شاید این نوع طراحی‌ها بتواند رنگ دیگری به مراسم‌های رسمی کشور بدهد و تماشاگران و علاقه مندان جدیدی را همراه خود داشته باشد. توجه به این مقوله در رفع خلاءهای فرهنگی، گامی رو به جلوست و می‌تواند در روایت زندگی بزرگان دینی یا اجتماعی هم اثرگذار باشند. این نوع برنامه کم اما نیاز به طراحی و اهتمام بیشتری دارند.