تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۱/۱۰ ساعت ۱۵:۵۷
کد مطلب : ۱۴۲۶۶۳
اظهارات رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی
بلوار کشاورز، بلوار مصدق می‌شود؟
روزنامه بهار: بالاخره بهشت‌نشینان، دین شخصیت‌های تاریخی محله سنگلج را ادا می‌کنند. شنیده‌ها حاکی از این است که قرار است معبری به نام «دکتر مصدق» نامگذاری شود.مصدق که یکی از بزرگ‌ترین سرمایه‌های ایران را به سوی ملی شدن برد و صنعت نفت را ملی اعلام کرد و در مقابل ظلم پهلوی‌ها و به پشتیبانی از مردم و برای آزادی و سربلندی ایران به مقام و منصب سیاسی خود پشت‌پا زد.بسیاری معتقدند همین دلایل کافی است تا معبری مهمی در تهران را به نامش اختصاص دهیم.«نامگذاری معبری به نام مصدق» در شورای شهر دوره چهارم توسط مجتبی شاکری، رئیس کمیسیون نامگذاری شورای شهر تهران «وتو» شده بود.مطرح شدن این نامگذاری در کمیسیون با مقاومت شدید او روبه رو و از دستور خارج شده و مسکوت می‌ماند.اما در پنجمین دوره شورای شهر تهران این طلسم بالاخره شکسته شد.با این وجود خبرهای ضد و نقیضی در این باره در رسانه‌های معتبر منتشر مي‌شود.برخی نوشتند؛ معبرهای تهران نام مصدق را به خود نمی‌بیند و برخی دیگر نوشتند؛ این طرح در دست بررسی است. حتی صحبت‌هایی در این زمینه که قرار است تونلی در تهران را به نام مصدق نامگذاری کنند به گوش می‌رسد. برای بررسی بیشتر و صحت و سقم این موضوع با محمدجواد حق‌شناس، رئیس کمیسیون فرهنگی و اجتماعی که بارها و بارها اعلام کرد بود که معبری به نام دکتر محمد مصدق اختصاص می‌یابد به گفت و گو نشستیم.
* در دوره قبل شورای شهر، همزمان با مطرح شدن نامگذاری معبری به نام مرحوم آیت‌الله هاشمی نام مرحوم دکتر مصدق هم برای چندمین بار مطرح شد اما هر دو نامگذاری مسکوت ماند.در دوره پنجم بزرگراه نیایش به نام مرحوم آیت‌الله هاشمی تغییر پیدا کرد اما نامگذاری معبری به نام مرحوم دکتر مصدق هنوز تعیین تکلیف نشده است.انتظار می‌رفت که این دو نامگذاری همزمان صورت گیرد.
این گذاره‌ای که شما مرور کردید، گذاره درستی نیست.چون موضوع تغییر نام بزرگراه نیایش به نام آیت‌الله هاشمی جزو آخرین اقداماتی است که در دوران قالیباف و مسئولیت شورای چهارم اتفاق افتاد.
* ولی نتیجه انتخابات پنجمین دوره شورای شهر مشخص شده بود.
انتخابات صورت گرفته بود اما اعضا به طور قانونی در جایگاه خودشان مستقر نشده بودند.لذا به لحاظ حقوقی و حقیقی هم تغییر نام مربوط به آیت‌الله هاشمی در خصوص بزرگراه نیایش مربوط به آن زمان و جزو آخرین اقدامات شورای چهارم و کمیسیون نامگذاری است.
* اما در آن زمان رئیس کمیسیون شورا با این طرح مخالفت سفت و سختی داشت.
در همان مقطع هم شورای شهر تقاضای قابل توجهی برای رسیدگی به این درخواست که نام یکی از معابر مهم و اصلی شهر هم به نام دکتر مصدق نامگذاری کنند، عنوان کرد اما شواهد نشان می‌دهد که کمیسیون نامگذاری دوره قبل به شدت نسبت به این تقاضا مقاومت می‌کند و حتی علیرغم این که نزدیک به 50درصد اعضای شورای شهر موافق این تغییر نام بودند اما مقاومت جدی کمیسیون عملا از آمدن این ایده به صحن شورا پیشگیری می‌کند.
* فرمودید 50درصد اعضای شورای شهر قبل موافق نامگذاری معبری به نام دکتر مصدق بودند.این افراد اصولگرا بودند یا اصلاح‌طلب؟
سوابق کمیسیون نشان می‌دهد که آقای حافظی که از چهره‌های شناخته‌شده و اصولگرای شورای دوره قبل بودند نیز با استدلال، با نگاه و قرائتی که کمیسیون نامگذاری داشت همراه نبود و در یک نامه چند صفحه‌ای استدلال می‌کند که باید فرصتی برای این نامگذای فراهم شود.
* نامگذاری معبری به نام دکتر مصدق مطالبه عمومی هم دارد؟
در گزارشات قید شده در تغییر نام بزرگراه نیایش به آیت‌الله هاشمی، یکی از مدعوین محترم حاضر در جلسه جناب آقای دعایی بوده.ایشان 6 دوره نماینده مردم تهران بودند و از بدو انقلاب تا به امروز نماینده ولی‌فقیه در روزنامه اطلاعات هستند.آقای دعایی در سخنرانی رسمی خودشان در آن جلسه پیشنهاد کردند که شورای شهر برای نام مرحوم دکتر مصدق هم گذرگاهی انتخاب کنند.با این خبر، با ایشان تماس گرفته و خواسته شد که اگر هنوز بر پیشنهادشان استوار هستند این پیشنهاد را رسما به ما منعکس کنند.خوشبختانه ایشان خیلی استقبال کرده و خوشحال شدند.چند بار تماس تلفنی گرفته شد و حتی پرونده‌ای که نزدیک به 30صفحه ملحقات داشت را برای کمیسیون ارسال کردند و استلال خودشان برای آن است که خیابان «نفت» به نام مرحوم دکتر مصدق نامگذاری شود.
* پس یکی از گزینه‌های منتخب شما خیابان نفت است؟
این پیشنهاد در کمیسیون نامگذاری مطرح شد و کارشناس ما برای بازدید از منطقه رفت و متوجه شدیم که خیابان نفت دو قسمت نفت شمالی و نفت جنوبی است و میرداماد این خیابان را قطع کرده است.کارشناس به این نتیجه رسید که یک تونل جدیدالاحداث داریم که نیایش را به آرش اسفندیاری وصل می‌کند و از زیر بزرگراه مدرس عبور می‌کند.این تونل به یکی از معبرهای شهری تبدیل و به عبارتی بعد از نیایش، نواب و رسالت، چهارمین تونل بزرگ شهر تهران خواهد شد.چون آنجا نام ندارد می‌توانیم این تونل را به نام مرحوم دکتر مصدق نامگذاری کنیم.در جلسه‌ای که برگزار شد اکثریت دوستان به نامگذاری تونل به نام مرحوم دکتر مصدق رای دادند و در کمیسیون مصوب شد.
* یعنی آماده است که در صحن علنی شورا مطرح شود؟
ما برای این که به صحن برود موضوع را خبری کردیم تا بازتاب‌های اجتماعی را هم داشته باشیم.در بازتاب‌های اجتماعی، بیشتر خواسته‌ها این بود که اگر قرار است معبری به نام مرحوم مصدق نامگذاری شود بهتر است است تناسب (هم به لحاظ تاریخی و حافظه تاریخی مردم و هم کاربردی که مردم دارند) رعایت شود. طبق کارشناسی‌ها و مطالعات قبلی مردم با تغییر نام به راحتی کنار نمی‌آیند.ما همچنان با این پدیده در شهر تهران روبه رو هستیم که خیلی‌ها بعد از گذشت نزدیک به 35-36سال از تغییر نام عباس‌آباد به شهید بهشتی، هنوز بسیاری می‌گویند عباس‌آباد.بعد از گذشت 37سال از تغییر نام تخت‌طاووس به شهید مطهری هم مردم همچنان این تغییر را نمی‌پذیرند.در مورد خیابان استاد نجات‌الهی هم این مشکل را داریم که مردم هنوز آنجا را به نام ویلا می‌شناسند. کمیسیون نمی‌خواهد که وارد چالش یا تصمیمی بشود که همراهی مردم در آن وجود ندارد.
* آقای شاکری درباره این تغییر نام با شما تماسی داشتند؟ استدلال ایشان چیست؟
ایشان بنا بر همان استدلال‌هایی که در دوره قبل داشتند، پیامی برای من ارسال کردند وتاکید دارند به پیام و سخنی که حضرت‌امام(ره) در اوایل انقلاب استناد می‌کنند که در مورد جبهه ملی و حرکت به نظر من ناقص و اشتباهی که در آن مقطع نسبت به بحث لایحه قصاص شکل گرفت.حضرت امام(ره) در آن مقطع موضعی گرفتند و بدون ذکر نام موضوع را مطرح کردند و آقای شاکری برداشت‌شان این است که رهبر کبیر انقلاب نسبت به مرحوم مصدق یک نگاه همراهی نداشتند. من فکر می‌کنم با فاصله‌ای که شکل گرفته و مطالبه‌ای که وجود دارد و با نقشی که دکتر مصدق داشته است، باید این طرح دنبال شود.چهره‌های تاریخی هیچ‌گاه شر یا خیر مطلق نبوده‌اند و باید نگاه صفر یا صدی نسبت پرهیز کنیم و نمی‌توانیم بگوییم یادی از هیچ بزرگی نمی‌کنیم زیرا جایی خطایی داشته‌اند.اگر اینطور است باید در شهر تهران نام معابر و خیابان‌ها فقط نام انبیاء الهی یا 14معصوم داشته باشیم.در صورتی که خیلی از شعرا، اساتید، چهره‌های انقلابی و...که معبری به نام آنهاست مجموعه‌هایی از قوت و ضعف بودند.
* چند پیشنهاد و گزینه روی میز کمیسیون قرار دارد؟
پیشنهادهایی مطرح شده است.یکی تغییر نام خیابان نفت، تونل نیایش – آرش اسفندیار است و دو پیشنهاد جدید هم مطرح شده است.تغییر نام بلوار کشاورز و بزرگراه فتح است به نام دکتر مصدق مطرح شده است.
* بلوار کشاورز به چه دلیل پیشنهاد شد؟
نزدیکی به خانه مرحوم مصدق در خیابان کاخ سابق و فلسطین فعلی یکی از دلایل مطرح شدن بلوار کشاورز است.از سوی دیگر قبلا وزارت کشاورزی در این معبر قرار داشت که ساختمان آن در دولت احمدی‌نژاد بفروش رفته و دیگر چنین ساختمانی وجود ندارد و دلیل سوم اینکه این بلوار در ابتدا الیزابت نامگذاری شده که با توجه به مبارزات ضد‌انگلیسی دکتر مصدق، خوب است برای گرامیداشت و پاسداشت این چهره شاخص ملی ضد‌استعماری این بلوار حالا به نام مصدق نامگذاری شود.ضمن آن که حوادث دهه 20 و 30 در این خیابان وجود داشته و منطقی وجود دارد و می‌تواند حافظه تاریخی را زنده نگه‌دارد.وجود خیابان 16آذر در این خیابان که دانشجویان در کودتای 28مرداد و مقابله با نیکسون جان خود را از دست دادند، هم به عنوان شاخص قابل توجه قرار گیرد.
* بزرگراه فتح به چه دلیل مطرح شد؟
جاده قدیم کرج که به عنوان بزرگراه فتح شناخته می‌شود، به تبعیدگاه دکتر مصدق می‌رسد. احمدآباد تبعیدگاه مصدق بوده و مقبره دکتر مصدق در آنجا به امانت گذاشته شده است.علیرغم این که دکتر مصدق وصیت کرده که در کنار شهدای 30تیر در ابن‌بابویه به خاک سپرده شود.
* پس این نامگذاری قطعی است؟
اعضای کمیسیون نامگذاری به اتفاق آرا رای داده که این نامگذای اتفاق بیفتد اما در چند روز اخیر با شیطنت برخی از دوستان مطبوعاتی روبرو شدیم که علیرغم تذکر بنده در صحن و می‌دانستند کمیسیون چه نظری دارد، با عکس یک مرحوم مصدق گزارش اشتباهی را منتشر کردند و به نظر می‌رسد با هدف تخریب شورای شهر بود. شورای شهر زخم رفتارهایی را می‌خورد که براساس تعهدی است که با مردم داشته و در معرض آسیب دشمنان آگاه و دوستان ناآگاه قرار گرفته است. ما در هفته آینده این پیشنهاد را نهایی کرده و به صحن شورا ارائه می‌کنیم.
* در دوره قبل شورای شهر، همزمان با مطرح شدن نامگذاری معبری به نام مرحوم آیت‌الله هاشمی نام مرحوم دکتر مصدق هم برای چندمین بار مطرح شد اما هر دو نامگذاری مسکوت ماند.در دوره پنجم بزرگراه نیایش به نام مرحوم آیت‌الله هاشمی تغییر پیدا کرد اما نامگذاری معبری به نام مرحوم دکتر مصدق هنوز تعیین تکلیف نشده است.انتظار می‌رفت که این دو نامگذاری همزمان صورت گیرد.
این گذاره‌ای که شما مرور کردید، گذاره درستی نیست.چون موضوع تغییر نام بزرگراه نیایش به نام آیت‌الله هاشمی جزو آخرین اقداماتی است که در دوران قالیباف و مسئولیت شورای چهارم اتفاق افتاد.
* ولی نتیجه انتخابات پنجمین دوره شورای شهر مشخص شده بود.
انتخابات صورت گرفته بود اما اعضا به طور قانونی در جایگاه خودشان مستقر نشده بودند.لذا به لحاظ حقوقی و حقیقی هم تغییر نام مربوط به آیت‌الله هاشمی در خصوص بزرگراه نیایش مربوط به آن زمان و جزو آخرین اقدامات شورای چهارم و کمیسیون نامگذاری است.
* اما در آن زمان رئیس کمیسیون شورا با این طرح مخالفت سفت و سختی داشت.
در همان مقطع هم شورای شهر تقاضای قابل توجهی برای رسیدگی به این درخواست که نام یکی از معابر مهم و اصلی شهر هم به نام دکتر مصدق نامگذاری کنند، عنوان کرد اما شواهد نشان می‌دهد که کمیسیون نامگذاری دوره قبل به شدت نسبت به این تقاضا مقاومت می‌کند و حتی علیرغم این که نزدیک به 50درصد اعضای شورای شهر موافق این تغییر نام بودند اما مقاومت جدی کمیسیون عملا از آمدن این ایده به صحن شورا پیشگیری می‌کند.
* فرمودید 50درصد اعضای شورای شهر قبل موافق نامگذاری معبری به نام دکتر مصدق بودند.این افراد اصولگرا بودند یا اصلاح‌طلب؟
سوابق کمیسیون نشان می‌دهد که آقای حافظی که از چهره‌های شناخته‌شده و اصولگرای شورای دوره قبل بودند نیز با استدلال، با نگاه و قرائتی که کمیسیون نامگذاری داشت همراه نبود و در یک نامه چند صفحه‌ای استدلال می‌کند که باید فرصتی برای این نامگذای فراهم شود.
* نامگذاری معبری به نام دکتر مصدق مطالبه عمومی هم دارد؟
در گزارشات قید شده در تغییر نام بزرگراه نیایش به آیت‌الله هاشمی، یکی از مدعوین محترم حاضر در جلسه جناب آقای دعایی بوده.ایشان 6 دوره نماینده مردم تهران بودند و از بدو انقلاب تا به امروز نماینده ولی‌فقیه در روزنامه اطلاعات هستند.آقای دعایی در سخنرانی رسمی خودشان در آن جلسه پیشنهاد کردند که شورای شهر برای نام مرحوم دکتر مصدق هم گذرگاهی انتخاب کنند.با این خبر، با ایشان تماس گرفته و خواسته شد که اگر هنوز بر پیشنهادشان استوار هستند این پیشنهاد را رسما به ما منعکس کنند.خوشبختانه ایشان خیلی استقبال کرده و خوشحال شدند.چند بار تماس تلفنی گرفته شد و حتی پرونده‌ای که نزدیک به 30صفحه ملحقات داشت را برای کمیسیون ارسال کردند و استلال خودشان برای آن است که خیابان «نفت» به نام مرحوم دکتر مصدق نامگذاری شود.
* پس یکی از گزینه‌های منتخب شما خیابان نفت است؟
این پیشنهاد در کمیسیون نامگذاری مطرح شد و کارشناس ما برای بازدید از منطقه رفت و متوجه شدیم که خیابان نفت دو قسمت نفت شمالی و نفت جنوبی است و میرداماد این خیابان را قطع کرده است.کارشناس به این نتیجه رسید که یک تونل جدیدالاحداث داریم که نیایش را به آرش اسفندیاری وصل می‌کند و از زیر بزرگراه مدرس عبور می‌کند.این تونل به یکی از معبرهای شهری تبدیل و به عبارتی بعد از نیایش، نواب و رسالت، چهارمین تونل بزرگ شهر تهران خواهد شد.چون آنجا نام ندارد می‌توانیم این تونل را به نام مرحوم دکتر مصدق نامگذاری کنیم.در جلسه‌ای که برگزار شد اکثریت دوستان به نامگذاری تونل به نام مرحوم دکتر مصدق رای دادند و در کمیسیون مصوب شد.
* یعنی آماده است که در صحن علنی شورا مطرح شود؟
ما برای این که به صحن برود موضوع را خبری کردیم تا بازتاب‌های اجتماعی را هم داشته باشیم.در بازتاب‌های اجتماعی، بیشتر خواسته‌ها این بود که اگر قرار است معبری به نام مرحوم مصدق نامگذاری شود بهتر است است تناسب (هم به لحاظ تاریخی و حافظه تاریخی مردم و هم کاربردی که مردم دارند) رعایت شود. طبق کارشناسی‌ها و مطالعات قبلی مردم با تغییر نام به راحتی کنار نمی‌آیند.ما همچنان با این پدیده در شهر تهران روبه رو هستیم که خیلی‌ها بعد از گذشت نزدیک به 35-36سال از تغییر نام عباس‌آباد به شهید بهشتی، هنوز بسیاری می‌گویند عباس‌آباد.بعد از گذشت 37سال از تغییر نام تخت‌طاووس به شهید مطهری هم مردم همچنان این تغییر را نمی‌پذیرند.در مورد خیابان استاد نجات‌الهی هم این مشکل را داریم که مردم هنوز آنجا را به نام ویلا می‌شناسند. کمیسیون نمی‌خواهد که وارد چالش یا تصمیمی بشود که همراهی مردم در آن وجود ندارد.
* آقای شاکری درباره این تغییر نام با شما تماسی داشتند؟ استدلال ایشان چیست؟
ایشان بنا بر همان استدلال‌هایی که در دوره قبل داشتند، پیامی برای من ارسال کردند وتاکید دارند به پیام و سخنی که حضرت‌امام(ره) در اوایل انقلاب استناد می‌کنند که در مورد جبهه ملی و حرکت به نظر من ناقص و اشتباهی که در آن مقطع نسبت به بحث لایحه قصاص شکل گرفت.حضرت امام(ره) در آن مقطع موضعی گرفتند و بدون ذکر نام موضوع را مطرح کردند و آقای شاکری برداشت‌شان این است که رهبر کبیر انقلاب نسبت به مرحوم مصدق یک نگاه همراهی نداشتند. من فکر می‌کنم با فاصله‌ای که شکل گرفته و مطالبه‌ای که وجود دارد و با نقشی که دکتر مصدق داشته است، باید این طرح دنبال شود.چهره‌های تاریخی هیچ‌گاه شر یا خیر مطلق نبوده‌اند و باید نگاه صفر یا صدی نسبت پرهیز کنیم و نمی‌توانیم بگوییم یادی از هیچ بزرگی نمی‌کنیم زیرا جایی خطایی داشته‌اند.اگر اینطور است باید در شهر تهران نام معابر و خیابان‌ها فقط نام انبیاء الهی یا 14معصوم داشته باشیم.در صورتی که خیلی از شعرا، اساتید، چهره‌های انقلابی و...که معبری به نام آنهاست مجموعه‌هایی از قوت و ضعف بودند.
* چند پیشنهاد و گزینه روی میز کمیسیون قرار دارد؟
پیشنهادهایی مطرح شده است.یکی تغییر نام خیابان نفت، تونل نیایش – آرش اسفندیار است و دو پیشنهاد جدید هم مطرح شده است.تغییر نام بلوار کشاورز و بزرگراه فتح است به نام دکتر مصدق مطرح شده است.
* بلوار کشاورز به چه دلیل پیشنهاد شد؟
نزدیکی به خانه مرحوم مصدق در خیابان کاخ سابق و فلسطین فعلی یکی از دلایل مطرح شدن بلوار کشاورز است.از سوی دیگر قبلا وزارت کشاورزی در این معبر قرار داشت که ساختمان آن در دولت احمدی‌نژاد بفروش رفته و دیگر چنین ساختمانی وجود ندارد و دلیل سوم اینکه این بلوار در ابتدا الیزابت نامگذاری شده که با توجه به مبارزات ضد‌انگلیسی دکتر مصدق، خوب است برای گرامیداشت و پاسداشت این چهره شاخص ملی ضد‌استعماری این بلوار حالا به نام مصدق نامگذاری شود.ضمن آن که حوادث دهه 20 و 30 در این خیابان وجود داشته و منطقی وجود دارد و می‌تواند حافظه تاریخی را زنده نگه‌دارد.وجود خیابان 16آذر در این خیابان که دانشجویان در کودتای 28مرداد و مقابله با نیکسون جان خود را از دست دادند، هم به عنوان شاخص قابل توجه قرار گیرد.
* بزرگراه فتح به چه دلیل مطرح شد؟
جاده قدیم کرج که به عنوان بزرگراه فتح شناخته می‌شود، به تبعیدگاه دکتر مصدق می‌رسد. احمدآباد تبعیدگاه مصدق بوده و مقبره دکتر مصدق در آنجا به امانت گذاشته شده است.علیرغم این که دکتر مصدق وصیت کرده که در کنار شهدای 30تیر در ابن‌بابویه به خاک سپرده شود.
* پس این نامگذاری قطعی است؟
اعضای کمیسیون نامگذاری به اتفاق آرا رای داده که این نامگذای اتفاق بیفتد اما در چند روز اخیر با شیطنت برخی از دوستان مطبوعاتی روبرو شدیم که علیرغم تذکر بنده در صحن و می‌دانستند کمیسیون چه نظری دارد، با عکس یک مرحوم مصدق گزارش اشتباهی را منتشر کردند و به نظر می‌رسد با هدف تخریب شورای شهر بود. شورای شهر زخم رفتارهایی را می‌خورد که براساس تعهدی است که با مردم داشته و در معرض آسیب دشمنان آگاه و دوستان ناآگاه قرار گرفته است. ما در هفته آینده این پیشنهاد را نهایی کرده و به صحن شورا ارائه می‌کنیم.
