بهار نیوز - ارزیابی ادبیات در سالی که گذشت

گروه فرهنگي: آبتین گلکار می‌گوید: چند سالی است اتفاق عجیبی در ادبیات رخ نداده است.

این مترجم در گفت‌وگو با ایسنا درباره ارزیابی‌اش از وضعیت ادبیات در سالی که گذشت، اظهار کرد: تغییری در ادبیات احساس نکرده‌ و اتفاقات عجیبی در حوزه ادبیات ندیده‌ام. البته چند سالی است که شاهد تغییر در ادبیات نبوده‌ایم. علت این مسئله چیزهای مختلفی می‌تواند باشد؛ از سانسور بگیرید تا جایزه‌های ادبی که برگزار می‌شود و خوب نیست، حمایت‌های دولتی‌که انجام می‌شود و خوب نیست، حمایت‌ها از ناشران که به درستی انجام نمی‌شود.او افزود: برای این‌که تحولی در ادبیات رخ دهد دولت و یا نهادهای بزرگ باید اقداماتی انجام دهند. یکی از مسائلی که وجود دارد ناکارآمدی نهادهای دولتی است که نمی‌دانند باید چه کاری انجام دهند. مثلا مسئله‌ای که مطرح می‌شود این است که ادبیات ایران باید جهانی شود و برای جهانی شدن دولت باید از ترجمه آثار به زبان‌های دیگر حمایت کند، این حمایت‌ها صورت می‌گیرد اما چیزی که در عمل رخ می‌دهد این است که آثاری که برای ترجمه انتخاب می‌شود حتی جذابیتی برای مخاطب ایرانی ندارد. این کتاب‌ها یا ایدئولوژیک‌اند یا براساس نویسنده‌شان انتخاب می‌شوند و آثار ارزشمندی نیستند. نتیجه مشخص است؛ پولی خرج می‌شود و به نتیجه‌ای نمی‌رسد، و هیچ‌جای دنیا ادبیات ایران را با آن آثار نمی‌شناسند. او سپس بیان کرد: همچنین برای تحول در ادبیات نهادهای خصوصی باید در این زمینه سرمایه‌گذاری کنند، که اگر دولت جلویش را نگیرد کمک دیگری هم به آن‌ها نمی‌کند. آن‌ها معمولا در تشریفات اداری گیر می‌کنند و عملا جلو کارشان گرفته می‌شود. با شکل و شمایل فعلی هیچ موفقیتی در عرصه بین‌المللی نخواهیم داشت.

آبتین گلکار با بیان این‌که جایزه‌های ادبی می‌توانند تأثیرگذار باشند، گفت: مشکلی که وجود دارد این است که برخی جوایز آثاری را انتخاب کرده‌اند که در اکثر مواقع آثار خوبی نبوده است و این باعث شده مخاطب نسبت به جایزه‌های ادبی بی‌اعتماد شود. کافی است یک انتخاب نادرست در یکی از جایزه‌ها اتفاق بیفتد. این مسئله جایزه‌های خوشنام را هم تحت تأثیر قرار می‌دهد. هفت هشت سال پیش جایزه‌های ادبی نقش مهمی در فروش و دیده شدن کتاب داشتند اما این تأثیر را از دست داده‌اند؛ مثلا می‌گویند فلان کتاب برنده جایزه شده است دلیل نمی‌شود که خواننده آن را بپسندد و دنبال کند.
این مترجم درباره بهترین و بدترین خبری که در حوزه ادبیات در سال ۱۳۹۶ شنیده است، گفت: بهترین خبر انتشار کتاب‌های خوب بود، مثلا «تصحیح مثنوی معنوی» محمدعلی موحد و بدترین خبر هم مربوط است به افزایش ناشرانی که کارشان دزدیدن کتاب‌های مترجمان، ناشران و نویسنده‌های دیگر است، که این موضوع نگران‌کننده است. گلکار در پایان، کتاب «بینوایان» ویکتور هوگو با ترجمه کیومرث پارسای و نمایشنامه «محاکمه اسپینوزا» دیوید آیوز با ترجمه علی فردوسی را برای مطالعه پیشنهاد کرد.