تخصص گرایی مولد امید اجتماعی است

سعیدرضا عاملی درباره منابع تولید امید اجتماعی، اظهار داشت: فارغ التحصیلان دانشگاهی و دانشجویان در کشور ما جمعیت انبوهی را تشکیل می دهند؛ در چنین شرایطی اگر از تخصص و دانش این افراد به درستی استفاده شود، به آنها حس «به حساب آمدن» داده می شود و امیدوار می شوند.وی افزود: مشارکت شهروندان و استفاده از ظرفیت آنها در جای مناسب و متناسب با تخصص آنها، یک سیاست گفتاری و بیانی نیست بلکه در عرصه عمل باید متخصص بر غیرمتخصص ترجیح داده شود و نوعی تمایز بین فارغ التحصیلان دانشگاهی و سایرین وجود داشته باشد. استاد دانشگاه تهران، پایبندی به اخلاق و مسئولیت اجتماعی را نیز از منابع مهم تولید امید معرفی کرد و گفت: در جامعه مسئولیت پذیر و اخلاقی، افراد دچار بی پناهی و سرگردانی اجتماعی نمی شوند و با وجود اینکه از نظر 80 درصد مردم مسائل اقتصادی اولویت دارد اما واقعیت این است که شکوفایی اقتصادی بدون اخلاق و مسئولیت اجتماعی امکانپذیر نیست.

عاملی خاطرنشان کرد: در جامعه ای که نظم، احترام متقابل، رعایت حقوق فردی و اجتماعی، قناعت، توجه به محیط زیست و همنوعان و ترجیح دادن دیگری بر خود وجود ندارد یا کم است، هر چه تلاش شود آن جامعه باز هم دچار مشکل می شود.وی بر لزوم مشارکت مدنی تاکید کرد و افزود: واقعیت این است که جامعه ما متکی به دولت است و میزان انتظارات از آن زیاد است؛ در حالی که ملت باید در جایی به خود بیاید و احساس مسئولیت اجتماعی داشته باشد و حرکت برای انجام کارهای نوآورانه را دنبال کند.عاملی اضافه کرد: البته اخلاق و مسئولیت اجتماعی باید توسط مسئولان مورد توجه و تاکید قرار گیرد؛ زیرا یکی از منابع ایجاد ناامیدی این است که مردم در رفتار مسئولان، تعهد و اخلاق را نبینند یا با فساد و بی اخلاقی فراگیر در جامعه روبه رو شوند.وی اظهار داشت: در میان همه مسائل مربوط به اخلاق و مسئولیت اجتماعی، راستگویی از اهمیت بالایی برخوردار است زیرا راستگویی، اعتماد اجتماعی ایجاد می کند و ریشه همه ارزش های اخلاقی به راستگویی برمی گردد؛ بنابراین راستگویی و شفافیت منبع مهمی برای تولید امید اجتماعی است.

** استفاده از فناوری های نو برای تولید امید اجتماعی
استاد ارتباطات یادآور شد: مردم ایران پیشرفت گرا هستند و از ابزارهای نوین استقبال می کنند؛ به طوری که ضریب توسعه کاربران اینترنت و ضریب نفوذ اینترنت در ایران نسبت به سایر کشورهای غرب آسیا بسیار بالا است و در سال های متمادی رتبه اول را احراز کرده است؛ این مساله ظرفیتی است که می تواند به خوبی برای تولید امید اجتماعی مورد استفاده قرار گیرد.وی اضافه کرد: باید از ظرفیت فناوری های نو برای جبران کمبودها، کاهش هزینه و تسهیل امور زندگی مردم استفاده کرد و از این رو مولفه ها و شاخص های مثبت اجتماعی ازجمله اعتماد، مشارکت، امید و نشاط در جامعه را ارتقا داد.عاملی خاطرنشان کرد: منطق حاکم بر فناوری های نوین و فضای مجازی در مورد انتشار واقعیت های اجتماعی با فضای پیشین اجتماعی متفاوت است؛ به طوری که اگر منطق انتشار اطلاعات در فضای واقعی بر اساس تیراژ محاسبه شود، در فضای مجازی یک بار تولید به منزله تولید برای همه مطرح است و محتوای کم، به صورت گسترده دریافت می شود.

وی ادامه داد: جهان امروز شتاب بیشتری دارد اما تعداد و فراوانی خبرها زیاد نیست بلکه نحوه انتشار اخبار و مطالب متفاوت است و از این رو خبر فاسد و نگران کننده می تواند تبدیل به نگرانی عمومی و خبر امیدبخش و سالم می تواند موجب توسعه فضای مثبت اجتماعی شود.عاملی با بیان اینکه نقطه نظرات متفاوتی نسبت به فضای مجازی وجود دارد، گفت: تعبیر رهبر معظم انقلاب از فضای مجازی این است که ظهور فضای مجازی ما را وارد دوره تمدنی جدیدی کرده است و باید از فناوری های جدید به صورت بهینه استفاده شود؛ نگاه مثبت این است که از طریق این فضا می توان خدمات اجتماعی و عدالت را تبدیل به سیستم کرد البته چالش های این فضا هم بسیار زیاد است که با نگاه راهبردی به ظرفیت و همزمان توجه به چالش می تواند تهدیدها را تبدیل به فرصت کرد.وی اظهار داشت: شفاف سازی و پاسخگویی از طریق فضای مجازی، راه اندازی سامانه های خدمت رسانی و استقرار کامل دولت الکترونیک باعث می شود تا رعایت حقوق همگان به خوبی محقق شود و این مساله امید اجتماعی را هم تقویت می کند.