به روز شده در ۱۴۰۳/۰۱/۰۹ - ۱۲:۱۶
 
۰
تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۱۱ ساعت ۱۴:۵۰
کد مطلب : ۱۷۱۱۳۵

تاریخ روابط ايران و اروپا

تاریخ روابط ايران و اروپا
پرهام پوررمضان

وقتي از منظر تاريخي اين رابطه را بررسي كرده به اين نتيجه مي رسيم كه رابطه ايران با كشور هاي اروپايي از زمان زنديه تا الان همواره در حال فراز و فرود بوده به اين معنا كه در فواصلي از اين بازه ما ارتباط هايي قوي با دولت هاي غربي داشته ايم و در فواصلي به قطع ارتباط منجر گرديده است. اما نكته اي كه در آن همواره به يك اصل مشترك تبديل گرديده مسئله مهم منفعت است .منفعتي كه ميتواند يكجانبه و يا دو جانبه باشد.

نظريه اي وجود دارد به نام نظريه نظام جهاني كه كشور هاي جهان را به چند دسته تقسيم مي كند: دسته اول را كشور هايي مي داند كه از قدرت نظامي و اقتصادي  برخوردارند اين كشور ها به كشور هاي مركزي معروف مي شوند دسته اي ديگر به كشور هاي حاشيه اي معروف اند كه مدام استثمار مي شوند اين كشور ها منابع قوي دارند اما توان استفاده ضعيفي دارند اما دسته سوم كشورهايي هستند كه از طرف كشور هاي مركز استثمار مي شوند ولي كشور هاي حاشيه اي را استثمار مي كنند و به كشور هاي نيمه حاشيه اي معروف اند.
اروپا بر اين اصل رابطه اش را با ايران استوار كرد از  نمونه هاي تاريخي آن مي توان به سلطه  انگلستان و روسيه بر ايران اشاره كرد. اما با ظهور قدرت جديدي به نام آمريكا معادلات فضاي بين الملل بهم خورد و همين باعث شد كه تعريف نظام جهاني كمي تغيير كند.

ديگر اروپا به طور مستقل و بدون مشورت قادر به انجام كاري براي تامين منفعت خويش نبود و منفعت آن را آمريكا مشخص مي كرد.  اما اگر بخواهيم از اين الگو در حال حاضر استفاده كنيم بايد در ابتدا منافع كشورهاي اروپايي در ايران را بشناسيم. يكي از منافعي كه انگليس در ايران دنبال مي كند منفعتي به نام نفت است اين منفعت نمي گذارد انگلیس به بازي يك بام و دو هواي خود پايان دهد يا به طور مثال فرانسه به دنبال صنعت خودروسازي ايران است كه سود فراواني دارد به طور كل كشور هاي اروپايي براي سود بيشتر به فكر تجارت با ايران هستند براي همين با روي كار آمدن دولت يازدهم فضايي در سپهر سياست خارجي ايران بوجود آمد كه از دل آن فضا ارتباط با غرب و برجام شكل گرفت.

كشور ما  در برجام چند هدف را به طور موازي دنبال ميكرد در ابتدا هدفمان رفع همه تحربم هاي ظالمانه عليه كشور مان بود هدف دوم ما جلوگيري از تحريم مجدد و هدف سوم نيز ارتباط با دنياي غرب بود اينكه چه قدر موفق و يا نا موفق بوده ايم ريشه در نگاه ما به اين مساله دارد.

بعد با ورود كشور هاي اروپاييي به ايران پس از برجام اين كشور ها بر آن شدند كه هر يك سرمايه گذاري را در قسمتي از كشور ما از سر گيرند. اما چندي بعد با روي كار آمدن دولت  ترامپ در ايالات منحده آمريكا و خروج آن كشور از برجام بار ديگر اين همكاري با مشكل رو به رو شد  و رابطه ايران و اروپا در هاله اي از ابهام قرار گرفت به طوريكه نه اروپايي ها قادر به تصميم مجزا هستند و نه امريكا اين اجازه را به آن ها خواهد داد.

اما در ادامه مي توان در مورد بحث رايج اين روزها يعني كانال spvسخن به ميان آورد اين كانال در واقع راهي است براي مبادله مستقيم بين ايران و اروپا به صورت مستقيم و به منظور دور زدن تحريم هاي آمريكا عليه ايران، دليل تعلل اروپا براي راه اندازي اين كانال اين است.
و در پايان مي توان اينگونه گفت كه اگر ما در كشورمان به مسائل نگاه راهبردي ملي داشته باشيم با اتكا به توان ايراني و بدون نگاه به غرب هم مي توانيم از شرايط ظالمانه اي كه امريكا براي ما فراهم آورده عبور كنيم.