تراژدی سیل در روستای «بامدژ» اهواز

 

«بامدژ» در وضعیت قرمز است. رودخانه دز طغیان کرده و سیلاب که تاکنون وارد سه روستای منطقه بامدژ در بخش مرکزی اهواز شده بود، در حال پیشروی به سمت 10 روستای دیگر است. همان روستاهایی که سیل سال 95 هم گرفتارشان کرده بود. سد دز که خود را برای سیلاب های جدید در روزهای آینده آماده می کند، خروجی را تا نزدیک 2 هزار مترمکعب برثانیه، بالا برده است. این سد تقریبا پر شده و تنها 215 میلیون مترمکعب ظرفیت خالی دارد، در حالی که برآورد شده در بارندگی روزهای آینده تا 800 میلیون مترمکعب آب به این سد وارد شود. حالا 18 روستای پایین دست دز، در شعیبیه شوشتر، شوش و اهواز، در شرایط آماده باش سیل هستند و به آنها گفته شده که خانه های خود را ترک کنند. 
سیل، راه «سید یدیم»، «سید هاشم» و «سید ظاهر» در منطقه بامدژ بخش مرکزی اهواز را مسدود کرده است. لودرها و بیل های مکانیکی مشغول خاکریزی و ساختن سیل بند در روستاها هستند، اما اینها نتوانسته جلوی افزایش سیلاب را بگیرد. ارتفاع آب پشت سیل بندها بالا آمده و در آستانه سرریز است. روستای «سادات جعاوله» ، که نزدیک ترین محل به سه روستایی است که آبگرفتگی دارند، اکنون مرکز امدادرسانی به آنهاست. نیروهای هلال احمر و سپاه در مضیف «سید نایف جعاوله» مستقر شده اند. قایق های هلال احمر و سپاه برای انتقال اهالی روستاهای سیل زده باید سه چهار کیلومتر را روی مزارعی که بیش از 2 متر آب گرفته، طی کنند تا به محل امن برسند. بعد از اینکه زن ها و بچه ها زیر باران، با کیف و ساک و کوله پشتی از قایق ها پیاده می شوند، قایق ها توپ های نایلون عریض را بار می زنند تا به روستائیانی که وسایل شان را روی پشت بام ها تلنبار کرده اند، بکشند. 

*روستائیان به اردوگاه نمی آیند 
مسئول امداد و نجات هلال احمر شهرستان اهواز، که راهنمایی و بازدید از روستاهای سیل زده را برعهده گرفته، می گوید که چهار روز است در منطقه مستقر هستند تا تخلیه اضطراری را انجام دهند، 2 اردوگاه اضطراری در مکان امنی در شهر «الهایی» برپا شده که تجهیزات مواد غذایی و گرمایی در آن قرار داده شده است. علی عچرش جمعیت سه روستای سید یدیم، سید هاشم و سید ظاهر را در حدود 130 خانوار عنوان می کند و می افزاید: با وجودی که از سه روز پیش اخطارها را شروع کردیم، اما اهالی این روستاها تمایلی به تخلیه روستاها ندارند، و در روزهای گذشته تنها یک سوم اهالی روستا حاضر به تخلیه منازل خود شده و امروز که بارندگی و دبی آب بیشتر شده و اهالی احساس خطر کرده اند، تعداد بیشتری از آنها قبول کرده اند که منازل خود را ترک کنند. وی مهمترین دلیل مخالفت اهالی با تخلیه روستاهای سیل زده را مراقبت از احشام و وسایل آنها عنوان می کند و می گوید: تعداد زیادی از احشام روستاهای سیل زده در محل باقی مانده است که جهاد کشاورزی باید برای انتقال آنها اقدام کند. 
عچرش همچنین در بازدید از کمپ اسکان اضطراری در شهر الهایی بیان می کند: 2 مدرسه برای اسکان سیل زدگان بامدژ آماده سازی شده که تنها یکی از مدارس با 30 تخته چادر و 20 کلاس، ظرفیت 130 خانوار را دارد، اما تاکنون هیچکس برای اسکان در این اردوگاه مراجعه نکرده است. وی درباره درخواست اهالی روستاهای سیل زده مبنی بر دریافت چادر، نیز می گوید: بر اساس قوانین هلال احمر نمی توان به افرادی که زیر خطر چادر داد که در محل خطر نصب کنند و آنها باید محل خطر را ترک کنند. عچرش یکی از مهمترین مشکلات در امدادرسانی مردم منطقه را کمبود بنزین عنوان می کند و می افزاید: برای تامین بنزین قایق ها باید تا پمپ بنزین شهر الهایی که نیم ساعت با اینجا فاصله دارد برویم که این مساله در امدادرسانی وقفه ایجاد می کند. به گفته او در حال حاضر از 31 نفر نیرویی که در اهواز آماده باش هستند حدود هفت نفر نیروی رسمی هستند و مابقی جوانان داوطلبی هستند که به صورت شبانه روزی برای امدادرسانی فعالیت می کند. 

*تهدید جان و مال 
بخشدار مرکزی اهواز نیز با اشاره به خاطره ناخوشایند روستائیان این بخش از سیل سال 95، می گوید: در آن زمان تمام دارایی روستائیان از بین رفت بدون آنکه خسارت آنها جبران شود، ساکنان روستاهای گرفتار سیل به لحاظ مالی توانمند نیستند و عمده درآمد آنها از طریق کشاورزی است؛ امیدواریم مسئولان مطابق قول رئیس جمهوری خسارت های وارده را جبران کنند. علی بلمچی با بیان اینکه حفظ جان مردم اولویت نخست است، اولویت بعدی را حفظ زمین های کشاورزی روستائیان عنوان می کند که تاکنون 30 درصد از آنها زیر آب رفته است. جواد کاظم نسب الباجی نماینده اهواز، باوی، حمیدیه و کارون اما در بازدید از روستاهای بامدژ، امکانات هلال احمر خوزستان را برای امدادرسانی به مناطق سیل زده ناکافی می داند و تصریح می کند: نگرانی از بابت تلفات جانی در مناطق در معرض سیلاب وجود دارد. 

*سیل زدگان در انتظار بنزین 
اهالی بامدژ از نبود امکانات کافی برای تخلیه روستاها گلایه دارند. عضو شورای روستای سید ظاهر می گوید: سه قایق متعلق به هلال احمر و 2 قایق متعلق به سپاه برای انتقال اهالی در نظر گرفته شده اما یکی از قایق های هلال خراب شده و 2 قایق سپاه نیز بنزین تمام کرده اند و نمی توانند اهالی را جابجا کنند، از بیل های مکانیکی که به ما داده بودند هم 2 دستگاه خوابیده اند؛ یکی آب و روغن قاطی کرده و دومی هم واشر بریده است. قاسم جعاوله تاکید می کند: گاومیش های ما در روستا مانده اند و امکان جابجایی آنها وجود ندارد، به همین دلیل تنها زن و بچه ها را منتقل کردیم و اغلب مردان برای نگهبانی در روستاها باقی مانده اند. 

*سرزمین سیلاب 
«أم فاضل» از معدود پیرزن هایی است که در روستای «سید یدیم» مانده است. او می گوید: دخترها و عروس ها و نوه هایشان را به خانه بستگان منتقل کرده اند اما او نمی تواند خانواده اش را ترک کند و مانده تا برای همسر و پسرهایش غذا درست کند. او از نحوه امداد رسانی و کمبود نان (که روز جمعه توزیع شده) گلایه دارد و می گوید: چه تضمینی هست که اگر خانه و زندگی و گاومیش هایمان را رها کنیم و برویم، آنها را سرقت نکنند؛ زراعت که از بین رفت، اینها تنها دارایی باقی مانده برای ماست. «سید ثامر جعاوله» از اهالی «سید یدیم» نیز می گوید: این روستا در سال های 95 و 82 هم از سیل خسارت دیده اما سیل امسال خیلی بیشتر بوده است. وی می افزاید: در سال 95 هم این روستا خسارت زیادی دید، زراعتش از بین رفت و بعد از فروکش کردن سیل دیوار خانه ها ترک برداشت، اما هیچ خسارتی به روستائیان پرداخت نشد. جعاوله ادامه می دهد: چند روز است که آب سد دز را باز کرده اند، در حالی که در اسفند آب را بسته بودند و هر چه درخواست کردیم که برای آبیاری آب می خواهیم نپذیرفتند. 

*غیبت جهاد کشاورزی 
روستای «سید هاشم» همجوار «سید یدیم» و در ساحل روبروی روستاهای شعیبیه شوشتر قرار دارد. سیلاب هر لحظه ممکن است به این روستا وارد شود. اهالی این روستا اما قبل از آمدن سیل روستا را تخلیه کرده و حتی احشام خود را به نزدیک ریل راه آهن که در منطقه امن تری است منتقل کرده اند. یکی از اهالی روستا می گوید: تنها چند مرد برای نگهبانی از روستا باقی مانده اند و یکی از گاومیش ها که نزدیک زایمانش است هم با بقیه نرفته است. او تاکید می کند: در این مدت فقط نیروهای هلال به آنها سر زده اند و نه از دامپزشکی و نه جهاد کشاورزی خبری نبوده است. 

*عروسی در میان سیل خروشان دز 
یک کاروان عروسی با بوق ممتد از میان سیل‌بند و خیابان گل آلود روستای «سادات جعاوله» راه خود را می گیرد تا به خانه هایی برسد که امشب (شنبه شب) جشن عروسی در آنها برپاست. «لاگت علی حامد؛ دشداشة بیضة» آهنگ خواننده اهوازی از خانه ای به گوش می رسد که محل برگزاری جشن است؛ جایی همجوار محل استقرار گروه امداد و نجات هلال احمر. جشن عروسی این زوج، یک هفته بعد از مراسم عروسی 2 جوان در روستای سیل زده تازه آباد «آق قلا» استان گلستان، در حالی برگزار می شود که سیل در یک قدمی است و به اهالی روستای «سادات جعاوله» برای تخلیه خانه ها اخطار داده شده است. حسین الهایی جوان اهل روستای سادات جعاوله که حدود 22 سال دارد، امشب با دختر عموی خود پیوند زناشویی می بندد. او اگر چه خوشحال و خندان است اما می گوید: نگران است که با آمدن سیل چه آینده ای در انتظار آنهاست. الهایی ادامه می دهد: از یک هفته پیش برای جشن عروسی تدارک دیده بودیم و مهمان ها هم دعوت شده بودند، این بود که نمی توانستیم مراسم را لغو کنیم. 

*وعده های بی سرانجام 
«سید علی» دست هایش را محکم به هم می کوبد. «چفیه» سیاه رنگش را دور سرش می پیچد. بعد روی قایق خم می شود و از زیر آب چند خوشه گندم را چنگ می زند. دانه هایشان را یکی یکی می شمارد و می گوید: این 400 هکتار، بهترین زمین های کشاورزی منطقه بوده که از پنج روز پیش زیر آب رفته، قرار بود از اول اردیبهشت برداشت گندم را شروع کنیم. سید علی حامدی عضو شورای روستای «سید یدیم» است که 6 روز در محاصره سیلاب بود و حالا آب تا بیش از 2 متر در آن ارتفاع گرفته است. قایق که به «سید یدیم» نزدیک می شود، او می گوید: آنجا خانه من است، آب تا کولر بالا رفته است و دیگر کاری از ما ساخته نیست. او از مسئولانی که برای بازدید منطقه آمده اند گلایه دارد و می گوید: هر کدام از مسئولان وعده هایی به ما می دهد اما وقتی می روند، دیگر پشت سرشان را هم نگاه نمی کنند. سید علی وقت خداحافظی دستش را بلند می کند و می گوید: صدای ما را به همه برسانید. اول خدا را داریم و بعد هم شما.