تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۴/۱۹ ساعت ۲۱:۱۰
کد مطلب : ۱۸۲۳۱۷
تشخیص زانو درد با اشعه ایکس، ام ارای، سی تی اسکن و آرتروسکوپی
گروه سلامت: به نقل از متخصصین کلینیک ستون فقرات امید گاهی اوقات زانو چند ماه پیش دچار آسیب دیدگی یا ضرب دیدگی شده است اما هنوز هم درد میکند اما عوامل دیگری از قبیل آرتروز زانو و مواردی از این قبیل می‌‌توانند باعث بروز درد زانو میشود. اگر شما نیز دچار درد زانو شده‌اید و قصد دارید علت بروز مشکل ایجاد شده را بدانید بهتر است هرچه زودتر به پزشک مراجعه کنید. هنگامی که به پزشک مراجعه میکنید از شما درباره علت آسیب دیدگی زانو و علائم و نشانه‌هایی که دارید سوال می‌پرسد. سپس به انجام معاینه جسمانی زانوی شما میپردازد و ممکن است درخواست عکس برداری توسط اشعه ایکس، اسکن ام آر آی ، سی تی اسکن و سایر انواع روش تشخیصی را بدهد.
مشکلات شایع زانو شامل چه مواردی است؟
.jpg)
برخی از مشکلات شایع زانو به شرح زیر می‌باشند:
کشیدگی یا گرفتگی رباط‌ها و عضلات زانو
کشیدگی و گرفتگی رباط‌ها و عضلات زانو معمولا به علت ضرب دیدگی زانو یا چرخش ناگهانی آن به وجود میآید. معمولاً علائم و نشانه‌های این وضعیت شامل درد، تورم و مشکل در راه رفتن است.
پارگی غضروف زانو
ضرب دیدگی زانو میتواند باعث پارگی مینیسک (بالشتکی که از بافت همبند است به عنوان ضربه گیر عمل میکند و باعث افزایش پایداری بدن میشود)، گردد. معمولاً پارگی غضروف با کشیدگی عضله و رباط همراه است. برای درمان این مشکل پزشک استفاده از بریس در هنگام انجام فعالیت جسمانی را پیشنهاد میکند تا از زانو در برابر آسیب دیدگی بیشتر محافظت شود. در برخی موارد انجام عمل جراحی برای ترمیم پارگی غضروف ضروری است.
تاندونیت
التهاب تاندون‌های زانو میتواند به علت استفاده بیش از حد از یک زانو در هنگام انجام برخی فعالیت‌های خاص از قبیل دویدن، پریدن یا دوچرخه سواری به وجود بیاید. به تاندونیت تاندون زانو، زانوی دونده گفته میشود که این عارضه معمولا در افرادی که به انجام برخی از انواع فعالیت‌های ورزشی از قبیل بسکتبال می‌‌پردازند بیشتر رخ میدهد و در این شرایط فشار حاصل از ضربه زدن به زمین پس از پرش باعث کشیدگی تاندون خواهد شد.
آرتریت
استئوآرتریت شایع‌ترین نوع آرتریت است که بر روی زانو تاثیر می‌گذارد. استئوآرتریت یک فرآیند تحلیل برنده است که غضروف موجود در مفصل به تدریج از بین می‌رود و اغلب افراد میانسال و افراد پیر را درگیر میکند. این اختلال میتواند به علت فشار بیش از حدی که به مفصل وارد میشود به وجود بیاید به عنوان مثال ضرب دیدگی مکرر زانو یا چاقی و اضافه وزن در بروز این اختلال نقش دارند.
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید با ایجاد التهاب در مفصل زانو و تخریب غضروف آن میتواند مشکلات متعددی را برای زانو به وجود بیاورد. معمولا آرتریت روماتوئید در مقایسه با آستئوآرتریت بیماران را در سنین جوانی درگیر میکند و علائم خود را در همان دوران جوانی نشان میدهد.
علت زانو درد چگونه تشخیص داده میشود؟
روش‌های متعددی برای تشخیص علت درد زانو وجود دارد که در بخش زیر به آنها اشاره می‌‌کنیم:
بررسی سابقه پزشکی بیمار
هنگامی که شما به علت درد زانو به پزشک مراجعه میکنید و سوالات متعددی را از شما می‌پرسد تا بتواند اطلاعات کاملی را به دست بیاورد به همین دلیل باید برای پاسخ دادن به سوالات زیر آماده باشید:
• چه مدت است که درد زانوی شما شروع شده است؟
• کدام قسمت از زانوی شما درد میکند؟ قسمت جلو، مرکز، طرفین یا پشت زانو
• آیا زانو درد شما به صورت ناگهانی ایجاد شده یا آن که به تدریج به وجود آمده است؟
• درد زانوی خود را چگونه توصیف میکنید: مبهم، تیر کشنده یا دردناک؟
• آیا همیشه زانوی شما درد میکند یا آنکه فقط گاهی اوقات درد را احساس میکنید؟
• آیا زانوی شما تورم دارد یا آن که قرمز است؟
• آیا در هنگام لمس کردن زانو داغی آن را احساس میکنید؟
• آیا انجام دادن یک فعالیت جسمانی خاص باعث بهتر شدن یا بدتر شدن درد زانوی شما میشود؟
• آیا زانو درد شما به علت آسیب دیدگی یا ضرب دیدگی به وجود آمده است؟ در این حالت ممکن است پزشک بخواهد اطلاعات بیشتری را در خصوص جزئیات وضعیت زانوی شما به دست بیاورد و از شما در خصوص فعالیت‌هایی که در گذشته انجام می‌داده‌اید سوال بپرسد.
پاسخی که شما به سوالات پزشک می‌دهید میتواند سرنخ‌های سودمندی را در خصوص علت بروز زانو درد در اختیار او قرار دهد. به عنوان مثال شنیدن صدای تق تق زانو به این معنا است که به احتمال زیاد دچار پارگی شده است در صورتی که درد زانوی شما در هنگام استراحت کردن بدتر میشود یا اینکه در هنگام بیدار شدن از خواب احساس میکنید که زانوی شما سفت و خشک است ممکن است دچار آرتروز شده باشید. پزشک همچنین از شما در خصوص موارد زیر سوال می‌پرسد:
• مشکلاتی که در هر یک از مفاصل خود احساس میکنید.
• سابقه آسیب دیدگی یا انجام عمل جراحی زانو
• سایر مشکلات مربوط به سطح سلامت که میتواند باعث بروز درد شود.
به عنوان مثال مشکل در ران باعث میشود که شما نتوانید به خوبی راه بروید که در این حالت رباط زانو به شدت به حرکت در میآید و باعث بروز درد میشود. همچنین احساس درد در ران میتواند باعث آسیب دیدگی زانو شود. در صورتی که قبلا هرگونه اقدامی برای بهبود درد زانوی خود انجام داده‌اید از قبیل مصرف دارو، استفاده از بریس و فیزیوتراپی زانو حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
انجام معاینه جسمانی
پزشک در ابتدا زانوی دردناک شما را با زانوی سالم مقایسه میکند و به بررسی هرگونه تفاوت احتمالی در زانوهای شما میپردازد. پزشک علاوه بر وجود قرمزی، تورم، کبودی و تغییر رنگ به بررسی تفاوت‌های عضلات پای شما خواهد پرداخت. معمولا درد زانو زمانی به وجود میآید که عضلات خارجی ران قوی‌تر از عضلات بخش میانی هستند به همین دلیل پزشک توجه خاصی به ماهیچه پهن میانی دارد. این عضله در قسمت میانی ران قرار دارد و تا زانو امتداد یافته است. پزشک دستش را روی زانوی شما می‌گذارد تا وجود هر گونه درد، گرما و تورم را احساس کند، سپس زانوی شما را خم میکند و در مرحله بعدی آن را صاف میکند، به اطراف می‌چرخاند و آن را فشار میدهد تا بتواند وجود هرگونه آسیب دیدگی را تشخیص دهد و به بررسی عملکرد صحیح زانو بپردازد و محل بروز درد را تشخیص دهد. پزشک از شما میخواهد که بایستید، راه بروید یا حرکت اسکات را انجام دهید تا بتواند وضعیت زانوی شما را ارزیابی کند.
عکس برداری از زانو توسط اشعه ایکس
برای انجام عکس برداری از زانو توسط اشعه ایکس شما در اتاق مخصوص قرار می‌‌گیرید و پزشک همراهان شمار از اتاق بیرون می‌فرستد تا در هنگام عکس برداری در معرض تشعشعات اشعه ایکس قرار نگیرند. سپس متخصص رادیولوژی از شما میخواهد که بایستید، بنشینید یا دراز بکشید تا دستگاه اشعه ایکس بتواند به خوبی تصاویر مورد نظر از زانوی شما را تهیه کند. ممکن است قرار گرفتن در هر یک از این حالت‌ها باعث احساس درد و ناراحتی در زانوی شما شود که معمولاً پزشک یک عدد بالشتک را زیر زانوی شما قرار میدهد تا درد کمتری را احساس کنید. قبل از انجام عکس برداری باید لباس مخصوص بپوشید تا سایر نقاط بدن شما در معرض پرتوهای اشعه ایکس قرار نگیرد. پس از انجام همه این موارد و قرار گرفتن در حالت مورد نظر پزشک از شما میخواهد که تا اتمام عکس برداری از زانو حرکت نکنید و در صورتی که در هنگام عکس برداری حرکت کرده باشید تکرار عکس برداری ضرورت می‌یابد زیرا تصویر به دست آمده تار خواهد بود. به طور کلی این نوع عکس برداری طی مدت چند دقیقه انجام میشود حتی اگر نیاز به تکرار عکس برداری نباشد. اما در صورتی که پزشک به شما ماده حاجب تزریق کرده باشد تا بتواند تصاویر بهتر و دقیق‌تری از زانوی شما به دست بیاورد ممکن است فرآیند عکس برداری حدود یک ساعت یا بیشتر طول بکشد.(برگرفته از سایت کلینیک ارتوپدی فنی امید)
اسکن ام آر آی از زانو
اسکن ام آر آی از زانو یکی دیگر از روش‌های عکس برداری است اما در این روش از اشعه ایکس استفاده نمی‌شود و جز روش‌های غیر تهاجمی در علم پزشکی محسوب میشود. در دستگاه ام آر آی از یک میدان مغناطیسی بزرگ و یک دستگاه کامپیوتر برای تهیه تصاویر مربوط به اعضای داخلی بدن استفاده میشود. در هر تصویر فقط یک لایه کوچک از بافت‌های بدن نشان داده میشود سپس تصاویر به دست آمده روی مانیتور کامپیوتر بررسی و ارزیابی خواهد شد. معمولاً اسکن ام آر آی حدود ۱۵ تا ۹۰ دقیقه طول می‌‌کشد و شامل اسکن و ارزیابی کامل موضع مورد نظر است. در صورتی که پزشک درخواست اسکن کامل بدن را بدهد معمولاً فرایند عکس برداری حدود یک و نیم تا سه ساعت طول خواهد کشید. برای تهیه تصاویر دقیق از موضع مورد نظر، پزشک ماده حاجب را به درون سیاهرگ بیمار تزریق میکند. گاهی اوقات در هنگام انجام اسکن ام آر آی از روش دیگری که ام آر اس نام دارد نیز استفاده خواهد شد. از این روش برای تشخیص تومور بر اساس ساختار شیمیایی آنها استفاده میشود.
سی تی اسکن از زانو
سی تی اسکن از زانو یک روش عکس برداری تشخیصی غیر تهاجمی است که از فناوری پیچیده کامپیوتری و اشعه ایکس برای تهیه تصاویر افقی و عمودی از بدن استفاده میکند. می‌توان تصاویر تهیه شده از این روش را روی صفحه مانیتور بررسی کرد یا آن را پرینت گرفت. سی تی اسکن در مقایسه با عکس برداری ساده توسط اشعه ایکس تصاویر بهتر و دقیق‌تری را از نقاط مختلف بدن از قبیل استخوان، عضلات، چربی و سایر اجزای بدن تهیه میکند. سی تی اسکن از اعضای داخلی بدن، استخوان، بافت نرم و عروق خونی میتواند در مقایسه با عکس برداری ساده با اشعه ایکس جزئیات بهتر و با وضوح بالاتری را در اختیار پزشک قرار دهد. در سی تی اسکن ریسک قرار گرفتن در معرض پرتوهای اشعه ایکس کاهش پیدا میکند. در صورتی که پزشک بخواهد تصاویر با وضوح و دقت بالا داشته باشد میتواند ماده حاجب را به درون سیاهرگ بیمار تزریق کند یا آنکه آن را در قالب قرص بلعیدنی به بیمار بدهد. در عکس برداری توسط اشعه ایکس از پرتوهای پر انرژی آن برای مطالعه نقاط مورد نظر بدن بیمار استفاده میشود و در این روش پزشک یک صفحه را زیر عضو مورد نظر قرار میدهد تا بتواند پس از عبور اشعه ایکس از پوست، استخوان، عضله و بافت‌های نرم بدن به عکس برداری از موضع مورد نظر بپردازد.
اگرچه این روش عکس برداری میتواند اطلاعاتی را در اختیار پزشک قرار دهد معمولاً اطلاعات دقیق در خصوص اعضای داخلی و سایر اعضای بدن را ارائه نخواهد کرد. در سی تی اسکن پرتوهای اشعه ایکس به طور چرخشی در بدن حرکت می‌‌کنند که این امر امکان مشاهده اجزای مختلف بدن را فراهم خواهد کرد. اطلاعات به دست آمده توسط اشعه ایکس به یک کامپیوتر ارسال میشود و داده‌های ارائه شده را تحلیل و بررسی می‌نماید و آنها را در قالب یک تصویر دو بعدی در اختیار پزشک قرار خواهد داد. می‌توان سی تی اسکن را با تزریق ماده حاجب یا بدون آن انجام داد. در صورتی که پزشک تصمیم بگیرد که از تزریق ماده حاجب برای عکس برداری استفاده کند بیمار باید قبل از شروع عکس برداری به مدت مشخصی ناشتا باشد که پزشک در این خصوص اطلاعات ضروری را در اختیار بیمار قرار خواهد داد.
اسکن استخوان
اسکن استخوان یک روش تخصصی در عکس برداری است که از آن برای بررسی استخوان‌های مختلف سیستم اسکلتی استفاده میشود تا پزشک بتواند تغییرات شیمیایی و فیزیکی ایجاد شده در استخوان را تشخیص دهد. به طور کلی از اسکن استخوان برای تشخیص سرطان متاستاز دهنده استفاده میشود. برای انجام این نوع تست پزشک یا پرستار ماده رادیو اکتیو را به درون رگ بیمار تزریق میکند و سپس اسکن استخوان را تهیه می‌نماید. این تصاویر نقاطی از سلول‌ها را نشان میدهد که بیشتر از سایر قسمت‌های بدن ماده رادیو اکتیو را جذب کرده است که این امر به معنای وجود ناهنجاری در آن نقاط است. البته این مسئله ضرورتا به معنای وجود تومور نیست بلکه برخی مسائل از قبیل شکستگی استخوان یا آرتریت نیز میتواند باعث غیر عادی دیده شدن نقاط مختلف استخوان شود. پزشک میتواند از این روش برای تشخیص و تایید متاستاز تومور به سایر بافت‌های استخوانی یا متاستاز بافت‌های نرم استخوان استفاده کند.
آرتروسکوپی
آرتروسکوپی روش تشخیصی و درمانی کم تهاجمی است که برای مشکلات مفصل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش از یک آرتروسکوپ استفاده میشود و از طریق برشی که در مفصل ایجاد شده است وارد زانو میشود. تصاویر تهیه شده از مفصل روی صفحه مانیتور نمایش داده میشود و از این تصاویر برای ارزیابی تغییرات تحلیل برنده و تغییرات حاصل از آرتروز در مفصل زانو، شناسایی تومور و تشخیص بیماری‌های استخوان و تعیین علت درد و التهاب استخوان استفاده میشود.
چه روش‌هایی برای درمان مشکلات زانو وجود دارد؟
پزشک با توجه به موارد زیر به تعیین یک روش ویژه برای درمان مشکلات ایجاد شده در زانو میپردازد :
• سن بیمار، سلامت عمومی و سابقه پزشکی بیمار
• میزان پیشرفت بیماری، آسیب دیدگی و شرایط زانو
• میزان تحمل بیمار برای مصرف دارو، روش‌ها و درمان‌های مختلف
• انتظارات در خصوص دوره بیماری، آسیب دیدگی و شرایط زانوی بیمار
• نظر و ترجیحات بیمار
در صورتی که روش‌های درمانی اولیه به تسکین درد زانو کمک نکرده باشد و میزان تخریب مفصل زانو زیاد باشد متخصص ارتوپدی انجام جراحی تعویض مفصل زانو را پیشنهاد خواهد کرد.البته استفاده از کلینیک های ارتوپدی فنی در روند درمان کمک کننده است.
مشکلات شایع زانو شامل چه مواردی است؟
برخی از مشکلات شایع زانو به شرح زیر می‌باشند:
کشیدگی یا گرفتگی رباط‌ها و عضلات زانو
کشیدگی و گرفتگی رباط‌ها و عضلات زانو معمولا به علت ضرب دیدگی زانو یا چرخش ناگهانی آن به وجود میآید. معمولاً علائم و نشانه‌های این وضعیت شامل درد، تورم و مشکل در راه رفتن است.
پارگی غضروف زانو
ضرب دیدگی زانو میتواند باعث پارگی مینیسک (بالشتکی که از بافت همبند است به عنوان ضربه گیر عمل میکند و باعث افزایش پایداری بدن میشود)، گردد. معمولاً پارگی غضروف با کشیدگی عضله و رباط همراه است. برای درمان این مشکل پزشک استفاده از بریس در هنگام انجام فعالیت جسمانی را پیشنهاد میکند تا از زانو در برابر آسیب دیدگی بیشتر محافظت شود. در برخی موارد انجام عمل جراحی برای ترمیم پارگی غضروف ضروری است.
تاندونیت
التهاب تاندون‌های زانو میتواند به علت استفاده بیش از حد از یک زانو در هنگام انجام برخی فعالیت‌های خاص از قبیل دویدن، پریدن یا دوچرخه سواری به وجود بیاید. به تاندونیت تاندون زانو، زانوی دونده گفته میشود که این عارضه معمولا در افرادی که به انجام برخی از انواع فعالیت‌های ورزشی از قبیل بسکتبال می‌‌پردازند بیشتر رخ میدهد و در این شرایط فشار حاصل از ضربه زدن به زمین پس از پرش باعث کشیدگی تاندون خواهد شد.
آرتریت
استئوآرتریت شایع‌ترین نوع آرتریت است که بر روی زانو تاثیر می‌گذارد. استئوآرتریت یک فرآیند تحلیل برنده است که غضروف موجود در مفصل به تدریج از بین می‌رود و اغلب افراد میانسال و افراد پیر را درگیر میکند. این اختلال میتواند به علت فشار بیش از حدی که به مفصل وارد میشود به وجود بیاید به عنوان مثال ضرب دیدگی مکرر زانو یا چاقی و اضافه وزن در بروز این اختلال نقش دارند.
آرتریت روماتوئید
آرتریت روماتوئید با ایجاد التهاب در مفصل زانو و تخریب غضروف آن میتواند مشکلات متعددی را برای زانو به وجود بیاورد. معمولا آرتریت روماتوئید در مقایسه با آستئوآرتریت بیماران را در سنین جوانی درگیر میکند و علائم خود را در همان دوران جوانی نشان میدهد.
علت زانو درد چگونه تشخیص داده میشود؟
روش‌های متعددی برای تشخیص علت درد زانو وجود دارد که در بخش زیر به آنها اشاره می‌‌کنیم:
بررسی سابقه پزشکی بیمار
هنگامی که شما به علت درد زانو به پزشک مراجعه میکنید و سوالات متعددی را از شما می‌پرسد تا بتواند اطلاعات کاملی را به دست بیاورد به همین دلیل باید برای پاسخ دادن به سوالات زیر آماده باشید:
• چه مدت است که درد زانوی شما شروع شده است؟
• کدام قسمت از زانوی شما درد میکند؟ قسمت جلو، مرکز، طرفین یا پشت زانو
• آیا زانو درد شما به صورت ناگهانی ایجاد شده یا آن که به تدریج به وجود آمده است؟
• درد زانوی خود را چگونه توصیف میکنید: مبهم، تیر کشنده یا دردناک؟
• آیا همیشه زانوی شما درد میکند یا آنکه فقط گاهی اوقات درد را احساس میکنید؟
• آیا زانوی شما تورم دارد یا آن که قرمز است؟
• آیا در هنگام لمس کردن زانو داغی آن را احساس میکنید؟
• آیا انجام دادن یک فعالیت جسمانی خاص باعث بهتر شدن یا بدتر شدن درد زانوی شما میشود؟
• آیا زانو درد شما به علت آسیب دیدگی یا ضرب دیدگی به وجود آمده است؟ در این حالت ممکن است پزشک بخواهد اطلاعات بیشتری را در خصوص جزئیات وضعیت زانوی شما به دست بیاورد و از شما در خصوص فعالیت‌هایی که در گذشته انجام می‌داده‌اید سوال بپرسد.
پاسخی که شما به سوالات پزشک می‌دهید میتواند سرنخ‌های سودمندی را در خصوص علت بروز زانو درد در اختیار او قرار دهد. به عنوان مثال شنیدن صدای تق تق زانو به این معنا است که به احتمال زیاد دچار پارگی شده است در صورتی که درد زانوی شما در هنگام استراحت کردن بدتر میشود یا اینکه در هنگام بیدار شدن از خواب احساس میکنید که زانوی شما سفت و خشک است ممکن است دچار آرتروز شده باشید. پزشک همچنین از شما در خصوص موارد زیر سوال می‌پرسد:
• مشکلاتی که در هر یک از مفاصل خود احساس میکنید.
• سابقه آسیب دیدگی یا انجام عمل جراحی زانو
• سایر مشکلات مربوط به سطح سلامت که میتواند باعث بروز درد شود.
به عنوان مثال مشکل در ران باعث میشود که شما نتوانید به خوبی راه بروید که در این حالت رباط زانو به شدت به حرکت در میآید و باعث بروز درد میشود. همچنین احساس درد در ران میتواند باعث آسیب دیدگی زانو شود. در صورتی که قبلا هرگونه اقدامی برای بهبود درد زانوی خود انجام داده‌اید از قبیل مصرف دارو، استفاده از بریس و فیزیوتراپی زانو حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
انجام معاینه جسمانی
پزشک در ابتدا زانوی دردناک شما را با زانوی سالم مقایسه میکند و به بررسی هرگونه تفاوت احتمالی در زانوهای شما میپردازد. پزشک علاوه بر وجود قرمزی، تورم، کبودی و تغییر رنگ به بررسی تفاوت‌های عضلات پای شما خواهد پرداخت. معمولا درد زانو زمانی به وجود میآید که عضلات خارجی ران قوی‌تر از عضلات بخش میانی هستند به همین دلیل پزشک توجه خاصی به ماهیچه پهن میانی دارد. این عضله در قسمت میانی ران قرار دارد و تا زانو امتداد یافته است. پزشک دستش را روی زانوی شما می‌گذارد تا وجود هر گونه درد، گرما و تورم را احساس کند، سپس زانوی شما را خم میکند و در مرحله بعدی آن را صاف میکند، به اطراف می‌چرخاند و آن را فشار میدهد تا بتواند وجود هرگونه آسیب دیدگی را تشخیص دهد و به بررسی عملکرد صحیح زانو بپردازد و محل بروز درد را تشخیص دهد. پزشک از شما میخواهد که بایستید، راه بروید یا حرکت اسکات را انجام دهید تا بتواند وضعیت زانوی شما را ارزیابی کند.
عکس برداری از زانو توسط اشعه ایکس
برای انجام عکس برداری از زانو توسط اشعه ایکس شما در اتاق مخصوص قرار می‌‌گیرید و پزشک همراهان شمار از اتاق بیرون می‌فرستد تا در هنگام عکس برداری در معرض تشعشعات اشعه ایکس قرار نگیرند. سپس متخصص رادیولوژی از شما میخواهد که بایستید، بنشینید یا دراز بکشید تا دستگاه اشعه ایکس بتواند به خوبی تصاویر مورد نظر از زانوی شما را تهیه کند. ممکن است قرار گرفتن در هر یک از این حالت‌ها باعث احساس درد و ناراحتی در زانوی شما شود که معمولاً پزشک یک عدد بالشتک را زیر زانوی شما قرار میدهد تا درد کمتری را احساس کنید. قبل از انجام عکس برداری باید لباس مخصوص بپوشید تا سایر نقاط بدن شما در معرض پرتوهای اشعه ایکس قرار نگیرد. پس از انجام همه این موارد و قرار گرفتن در حالت مورد نظر پزشک از شما میخواهد که تا اتمام عکس برداری از زانو حرکت نکنید و در صورتی که در هنگام عکس برداری حرکت کرده باشید تکرار عکس برداری ضرورت می‌یابد زیرا تصویر به دست آمده تار خواهد بود. به طور کلی این نوع عکس برداری طی مدت چند دقیقه انجام میشود حتی اگر نیاز به تکرار عکس برداری نباشد. اما در صورتی که پزشک به شما ماده حاجب تزریق کرده باشد تا بتواند تصاویر بهتر و دقیق‌تری از زانوی شما به دست بیاورد ممکن است فرآیند عکس برداری حدود یک ساعت یا بیشتر طول بکشد.(برگرفته از سایت کلینیک ارتوپدی فنی امید)
اسکن ام آر آی از زانو
اسکن ام آر آی از زانو یکی دیگر از روش‌های عکس برداری است اما در این روش از اشعه ایکس استفاده نمی‌شود و جز روش‌های غیر تهاجمی در علم پزشکی محسوب میشود. در دستگاه ام آر آی از یک میدان مغناطیسی بزرگ و یک دستگاه کامپیوتر برای تهیه تصاویر مربوط به اعضای داخلی بدن استفاده میشود. در هر تصویر فقط یک لایه کوچک از بافت‌های بدن نشان داده میشود سپس تصاویر به دست آمده روی مانیتور کامپیوتر بررسی و ارزیابی خواهد شد. معمولاً اسکن ام آر آی حدود ۱۵ تا ۹۰ دقیقه طول می‌‌کشد و شامل اسکن و ارزیابی کامل موضع مورد نظر است. در صورتی که پزشک درخواست اسکن کامل بدن را بدهد معمولاً فرایند عکس برداری حدود یک و نیم تا سه ساعت طول خواهد کشید. برای تهیه تصاویر دقیق از موضع مورد نظر، پزشک ماده حاجب را به درون سیاهرگ بیمار تزریق میکند. گاهی اوقات در هنگام انجام اسکن ام آر آی از روش دیگری که ام آر اس نام دارد نیز استفاده خواهد شد. از این روش برای تشخیص تومور بر اساس ساختار شیمیایی آنها استفاده میشود.
سی تی اسکن از زانو
سی تی اسکن از زانو یک روش عکس برداری تشخیصی غیر تهاجمی است که از فناوری پیچیده کامپیوتری و اشعه ایکس برای تهیه تصاویر افقی و عمودی از بدن استفاده میکند. می‌توان تصاویر تهیه شده از این روش را روی صفحه مانیتور بررسی کرد یا آن را پرینت گرفت. سی تی اسکن در مقایسه با عکس برداری ساده توسط اشعه ایکس تصاویر بهتر و دقیق‌تری را از نقاط مختلف بدن از قبیل استخوان، عضلات، چربی و سایر اجزای بدن تهیه میکند. سی تی اسکن از اعضای داخلی بدن، استخوان، بافت نرم و عروق خونی میتواند در مقایسه با عکس برداری ساده با اشعه ایکس جزئیات بهتر و با وضوح بالاتری را در اختیار پزشک قرار دهد. در سی تی اسکن ریسک قرار گرفتن در معرض پرتوهای اشعه ایکس کاهش پیدا میکند. در صورتی که پزشک بخواهد تصاویر با وضوح و دقت بالا داشته باشد میتواند ماده حاجب را به درون سیاهرگ بیمار تزریق کند یا آنکه آن را در قالب قرص بلعیدنی به بیمار بدهد. در عکس برداری توسط اشعه ایکس از پرتوهای پر انرژی آن برای مطالعه نقاط مورد نظر بدن بیمار استفاده میشود و در این روش پزشک یک صفحه را زیر عضو مورد نظر قرار میدهد تا بتواند پس از عبور اشعه ایکس از پوست، استخوان، عضله و بافت‌های نرم بدن به عکس برداری از موضع مورد نظر بپردازد.
اگرچه این روش عکس برداری میتواند اطلاعاتی را در اختیار پزشک قرار دهد معمولاً اطلاعات دقیق در خصوص اعضای داخلی و سایر اعضای بدن را ارائه نخواهد کرد. در سی تی اسکن پرتوهای اشعه ایکس به طور چرخشی در بدن حرکت می‌‌کنند که این امر امکان مشاهده اجزای مختلف بدن را فراهم خواهد کرد. اطلاعات به دست آمده توسط اشعه ایکس به یک کامپیوتر ارسال میشود و داده‌های ارائه شده را تحلیل و بررسی می‌نماید و آنها را در قالب یک تصویر دو بعدی در اختیار پزشک قرار خواهد داد. می‌توان سی تی اسکن را با تزریق ماده حاجب یا بدون آن انجام داد. در صورتی که پزشک تصمیم بگیرد که از تزریق ماده حاجب برای عکس برداری استفاده کند بیمار باید قبل از شروع عکس برداری به مدت مشخصی ناشتا باشد که پزشک در این خصوص اطلاعات ضروری را در اختیار بیمار قرار خواهد داد.
اسکن استخوان
اسکن استخوان یک روش تخصصی در عکس برداری است که از آن برای بررسی استخوان‌های مختلف سیستم اسکلتی استفاده میشود تا پزشک بتواند تغییرات شیمیایی و فیزیکی ایجاد شده در استخوان را تشخیص دهد. به طور کلی از اسکن استخوان برای تشخیص سرطان متاستاز دهنده استفاده میشود. برای انجام این نوع تست پزشک یا پرستار ماده رادیو اکتیو را به درون رگ بیمار تزریق میکند و سپس اسکن استخوان را تهیه می‌نماید. این تصاویر نقاطی از سلول‌ها را نشان میدهد که بیشتر از سایر قسمت‌های بدن ماده رادیو اکتیو را جذب کرده است که این امر به معنای وجود ناهنجاری در آن نقاط است. البته این مسئله ضرورتا به معنای وجود تومور نیست بلکه برخی مسائل از قبیل شکستگی استخوان یا آرتریت نیز میتواند باعث غیر عادی دیده شدن نقاط مختلف استخوان شود. پزشک میتواند از این روش برای تشخیص و تایید متاستاز تومور به سایر بافت‌های استخوانی یا متاستاز بافت‌های نرم استخوان استفاده کند.
آرتروسکوپی
آرتروسکوپی روش تشخیصی و درمانی کم تهاجمی است که برای مشکلات مفصل مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این روش از یک آرتروسکوپ استفاده میشود و از طریق برشی که در مفصل ایجاد شده است وارد زانو میشود. تصاویر تهیه شده از مفصل روی صفحه مانیتور نمایش داده میشود و از این تصاویر برای ارزیابی تغییرات تحلیل برنده و تغییرات حاصل از آرتروز در مفصل زانو، شناسایی تومور و تشخیص بیماری‌های استخوان و تعیین علت درد و التهاب استخوان استفاده میشود.
چه روش‌هایی برای درمان مشکلات زانو وجود دارد؟
پزشک با توجه به موارد زیر به تعیین یک روش ویژه برای درمان مشکلات ایجاد شده در زانو میپردازد :
• سن بیمار، سلامت عمومی و سابقه پزشکی بیمار
• میزان پیشرفت بیماری، آسیب دیدگی و شرایط زانو
• میزان تحمل بیمار برای مصرف دارو، روش‌ها و درمان‌های مختلف
• انتظارات در خصوص دوره بیماری، آسیب دیدگی و شرایط زانوی بیمار
• نظر و ترجیحات بیمار
در صورتی که روش‌های درمانی اولیه به تسکین درد زانو کمک نکرده باشد و میزان تخریب مفصل زانو زیاد باشد متخصص ارتوپدی انجام جراحی تعویض مفصل زانو را پیشنهاد خواهد کرد.البته استفاده از کلینیک های ارتوپدی فنی در روند درمان کمک کننده است.
