حوزهی کاری
و وظایف راهنمای گردشگری با تور لیدر تفاوت دارد؛ هرچند از آنجا که در اکثر مواقع، تور لیدر وظایف مربوط به راهنمای
گردشگری را نیز عهدهدار میشود، به همین دلیل مرزگذاری بین این دو شغل دشوار است. در واقع تورلیدر، سرپرستی تور را بر عهده دارد و سفر را مدیریت میکند؛ اما لزومی ندارد که حتماً در دسترس مسافران باشد.
راهنمای تور، مسئول ارائهی اطلاعات دربارهی مکانها و جاذبهها به مسافران است و در عینِ حال باید مسیر و مقصد را کامل بشناسد و بهطور کامل در دسترس مسافران باشد. چنین فردی برای شغل راهنمای تور، از آژانس مربوطه حقوق میگیرد و در طول سفرها نیز تمام هزینههای سفرش نظیر هتل و غذا نیز توسط آژانس حساب میشود.
با این حال شغل راهنمای تور مثل هر شغل دیگری مستلزم داشتن یکسری مهارت است؛ از آن جمله میتوان به ویژگیهای اخلاقی اشاره کرد، علاقهمندان علاوه بر ادب و نزاکت و ظاهری آراسته، باید از نظر بهداشت فردی، احساس مسئولیت، آداب معاشرت، مدیریت بحران و توجه به خواستههای دیگران نیز موجه باشند. علاقه به یادگیری، شناخت فرهنگها، آشنا شدن با آدمهای مختلف و البته عاشق سفر بودن نیز از ویژگیهای اصلی یک راهنمای تور در
تورهای داخلی و تورهای خارجی به شمار میرود.
راهنمای گردشگری همراه گروه به مسافرت میرود و راهنماییها و اطلاعات موردنیاز سفر را در اختیار مسافران میگذارد. او باید همیشه در دسترس مسافران باشد و برای مشاوره دادن به آنها در خصوص مواردی مانند رستورانها، مغازهها و مراکز خرید هر منطقه و همچنین حل مشکلاتی اعم از گم شدن گذرنامه، پول و... وقت بگذارد. در عینِ حال باید توانایی حفظ آرامش و تصمیمگیری در شرایط اضطراری را داشته باشد و ضمن داشتن اطلاعات دقیق دربارهی لوازم سفر، نسبت به مسائل ایمنی نیز مطلع باشد. هماهنگیهای لازم برای وسیله نقلیه، هتل، رستوران و … برعهدهی او است و همه کارهای سفر مثل زمانبندی، انتخاب مسیر و … را نیز باید مدیریت و برنامهریزی کند.
اینطور به نظر میرسد که داشتن مهارتهای ارتباطی از اهمیت بهسزایی برای شغل راهنمای تور به حساب می آید، چراکه چنین فردی موظف است در برابر جمعیتی از گردشگران بایستد و موضوعات مختلفی را به آنها توضیح بدهد؛ در نتیجه باید فردی اجتماعی باشد و بتواند بهراحتی ارتباطی دوستانه و گرم با اعضای گروه برقرار کند. آشنایی به زبانهای خارجه نیز خود یک امتیاز محسوب میشود و به رابطهی بهتر با اعضای خارجی گروه کمک خواهد کرد.
باتوجه به اینکه راهنمای تور چه در تورهای داخلی و تورهای خارجی قرار است راهنمای گردشگران باشد و علاوه بر نشاندادن جاهای دیدنی و گردشگری، اطلاعات مربوطه را به آنها توضیح دهد؛ پس باید اطلاعات زیادی را به خاطر بسپارد، چراکه برای یک راهنما پسندیده نیست که از روی متن، اطلاعات مربوطه را به گردشگران منتقل کند، پس میتوان نتیجه گرفت که این فرد باید از حافظهی خوبی برای درک اطلاعات و حفظ اطلاعات تاریخی، رویدادها، حقایق، اعداد و ارقام برخوردار باشد و بتواند این اطلاعات را به زبانی قابلدرک به گردشگران انتقال دهد.
از دیگر مهارتهای راهنمای گردشگری میتوان به بداههگویی اشاره کرد. در واقع او باید بتواند خیلی سلیس و روان اطلاعاتش راجع به جاذبهها و سفر را در اختیار گردشگران بگذارد، مهارت سروسامان دادن به گفتگوهای مختلف را داشته باشد و در عینِ حال به سوالات مسافران نیز پاسخ دهد.
از معایب این شغل شاید این باشد که راهنمای تور هرازگاهی باید مدتزمانی را دور از خانواده بگذراند. فصلیبودن شغل مربوطه نیز میتواند برای علاقهمندان چالشبرانگیز باشد، چراکه تقاضا برای سفر در فصول مختلف سال، متفاوت است و تعداد تورها در برخی فصول کاهش مییابد. این موضوع تأثیر مستقیمی روی درآمد راهنماهای تور دارد، بهطوری با کاهش تعداد سفرها، درآمد آنها نیز پایین میآید و بالعکس. در کل یک راهنمای تور باید از سختیهای کار مطلع بوده و نسبت به آنها صبور باشد؛ مسلماً هماهنگی و سروکار داشتن با آدمهای مختلف دشوار است، به همین دلیل او برای موفقیت در این کار، باید به شغلش علاقهمند بوده و برایش کسالتآور و خستهکننده نباشد. در واقع این شغل ایجاب میکند که او به دیگران روحیه بدهد و آنها را سرحال نگه دارد.
اگر شما جزو آن دسته از افرادی هستید که به رشتهی راهنمای گردشگری علاقه دارید، میتوانید پس از گذراندن سال اول دبیرستان وارد این رشته در کاردانش شوید. برای مقطع دانشگاه نیز میتوان به رشتهی مدیریت گردشگری در دانشگاه علمی و کاربردی یا رشتهی مدیریت جهانگردی، تاریخ و باستانشناسی در سایر دانشگاهها اشاره کرد. با همهی این اوصاف این شغل لزوماً نیازی به مدرک دانشگاهی مرتبط ندارد و علاقهمندان میتوانند در دورههای آموزشی حرفهای برخی از مؤسسات شرکت کرده و گواهینامه دریافت کند.
این مؤسسات گردشگری زیر نظر سازمان میراث فرهنگی، صنایعدستی و گردشگری اقدام به برگزاری کلاسهای راهنمای گردشگری
تور میکنند که شامل دورهای ۶ ماهه میشود. این آموزشها در دو دستهی ایرانگردی – جهانگردی و طبیعتگردی ارائه میشود و شرکتکنندگان میتوانند بر اساس علاقهی خود در آن دوره شرکت کنند.
جالب است بدانید که هر سال با توجه به نیازهای دنیای گردشگری و سفر، دورههای جدیدی به این آموزشها اضافه میشود که از آن جمله میتوان به دورههای راهنمای تور پرندهنگری، راهنمای تور کوهستان، راهنمای تور زمینگردشگری، راهنمای تور کودک، راهنمای تور دوچرخهسواری و دورهی مدیریت فنی آژانسهای مسافرتی اشاره داشت.
علاقهمندان پس از گذراندن دورهی آموزشی در هر درس ارزیابی میشوند و در صورت موفقیت میتوانند در آزمون جامع که شامل دروس اصلی است، شرکت کنند. با قبولی در آزمون جامع، فارغالتحصیلان موفق به اخذ دانشنامهی پایان دوره میشوند. این افراد برای همکاری با آژانسهای گردشگری باید برای دریافت کارت راهنمای تور اقدام کند. برای این منظور علاوه بر تکمیل فرمهای مربوطه و طی مرحلهی گزینش، باید گواهی عدم سوءپیشینه و گواهی عدم اعتیاد را از مراجع ذیصلاح دریافت کنند. با گذراندن این مراحل، کارت راهنمای با یک سال اعتبار صادر میشد که هر سال باید تمدید شود.
راهنمای گردشگری بهغیر از استخدام در آژانسهای مسافرتی و گردشگری، میتواند بهسراغ هتلها و متلها نیز برود یا حتی بهصورت مستقل با تورهای شرکتهای مختلف همکاری کند. تجربه نقش مهمی در این شغل دارد و چنانچه راهنمای گردشگری، تجربه و سرمایه لازم را داشته باشد، میتواند آژانس مسافرتی و گردشگری خود را باز کند.
بهطور کلی بازارکار راهنمای تور ارتباط مستقیمی با صنعت گردشگری دارد و به این ترتیب اگر این صنعت رونق داشته باشد، بازارکار این شغل نیز وضعیت بهتری پیدا خواهد کرد.
منبع : ویرلن