گروه بینالملل: آلمان، انگلیس و فرانسه با انتشار بیانیهای در بروکسل، مکانیسم حل اختلاف در برجام را فعال کردند.
خبرگزاری فرانسه نیز گزارش داد که «تروئیکای اروپایی پروسه حل اختلاف در زمینه نقض توافق هستهای از سوی ایران را آغاز کردند.» در بیانیه فرانسه آمده است، «با توجه به اقدامات ایران، هیچ انتخاب دیگری نداشتیم، برای ثبت نگرانیهایمان و اینکه ایران به تعهداتش در برجام پایبند نیست به کمیسیون مشترک رجوع میکنیم.» ساعاتی پیش خبرگزاری رویترز به نقل از دیپلماتهای اروپایی گزارش داده بود که آلمان، فرانسه و انگلیس احتمالا روز سه شنبه مکانیسم حل اختلاف در برجام را فعال میکنند. این مکانیسم روندی است که در صورت طی کردن کامل مراحل، به بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران منتهی خواهد شد.
مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: من به عنوان هماهنگکننده کمیسیون مشترک، بر فرایند مکانیسم حل اختلاف نظارت خواهم کرد.
جوزف بورل افزود: هدف این مکانیسم، حل مشکلات مربوط به اجرای توافق در چارچوب کمیسیون مشترک است. در این رابطه، توجهات را به تمایل وزرای خارجه (سه کشور اروپایی) برای «حفظ برجام به امید یافتن راهی برای حل بنبست از طریق گفتوگوی دیپلماتیک سازنده» جلب میکنم. وی افزود: مکانیسم حل اختلاف به تلاشهای شدید همراه با حسن نیّت همه طرفها نیاز دارد. به عنوان هماهنگکننده، از همه طرفهای برجام انتظار دارم با این روحیه (حسن نیّت) با این فرایند رفتار کنند
*مکانیسم ماشه چیست؟
مکانیسم ماشه، بخش نهایی از ساز و کار حل اختلاف ذیل برجام است که میتواند قطعنامههای پیشین سازمان ملل را که بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ تعلیق شده بودند، باز گرداند. در حقیقت منظور از مکانیسم ماشه بخش پایانی همان «ساز و کار حل اختلافات» در بندهای ۳۶ و ۳۷ در برجام است. این ۲ بند از آنجا که رجوع به آنها میتواند به بازگشت خودکار تحریمهای بینالمللی علیه ایران بینجامد، به «مکانیسم ماشه» معروف شده است. بند ۳۷ برجام عنوان میکند: «متعاقب دریافت ابلاغ طرف شاکی، به نحو مشروح در فوق، به همراه توضیحی از تلاشهای توأم با حسن نیت آن طرف برای طی فرآیند حل و فصل اختلاف پیش بینی شده در برجام، شورای امنیت سازمان ملل متحد میبایست منطبق با رویههای خود در خصوص قطعنامهای برای تداوم لغو تحریمها رای گیری کند. چنانچه قطعنامه فوقالذکر ظرف ۳۰ روز از تاریخ ابلاغ به تصویب نرسد، سپس مفاد قطعنامههای سابق شورای امنیت سازمان ملل متحد مجدداً اعمال خواهند شد، مگر اینکه شورای امنیت سازمان ملل متحد به نحو دیگری تصمیم گیری کند».
جانسون: باید برجام را با توافق ترامپ جایگزین کنیم
بوریس جانسون نخست وزیر انگلیس در واکنش به سقوط هواپیمای اوکراینی با بیان اینکه ما نباید دیگر شاهد افزایش تنش در منطقه باشیم گفت: ایران یک اشتباه وحشتناک مرتکب شد. اینکه عذرخواهی کردهاند نکته خوبی است اما مهمتر از همه این است که تنش در منطقه کاهش یابد. وی در ادامه تاکید کرد که ما نمیخواهیم شاهد درگیری بین ایران و آمریکا باشیم.
نخست وزیر انگلیس که با شبکه بی بی سی مصاحبه میکرد از «جایگزینی توافق هستهای فروپاشیده» با یک توافق جدید حمایت کرد و گفت جایگزینی این توافق با «توافق ترامپ» میتواند یک پیشرفت رو به جلو باشد. دومینیک راب وزیر خارجه انگلیس نیز دوشنبه شب گفته بود که اروپا و آمریکا باید در برابر ایران متحد باشند تا به این کشور پیامی محکم و یکسانی بدهند. وزیر خارجه انگلیس همچنین تهدید کرد لندن بعد از خروج از اتحادیه اروپا نظام تحریمی تازهای تعریف میکند تا با آن بتواند تحریمهای تازهای علیه ایران وضع کند.
محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران در واکنش به اظهارات نا به جای دومینیک راب وزیر خارجه انگلیس در پارلمان این کشور در توئیتی عنوان کرد: «اشتباه دیپلماتیک؟ انگلستان در حال تقلید رفتار ایالات متحده است و کورکورانه با ماجراجویی تروریستی او همدستی میکند. آخرین بار که انگلستان توسط ایالات متحده به مسیر بدنامی کشیده شد، جنگ عراق بود. مسئله چگونه حل و فصل میشود؟ یک مسیر شرافتمندانه تغییر را در پیش بگیرید و طبق دستور دادگاه، بدهی خود به ایرانیان را بپردازید.» طی روزهای گذشته با بازداشت سفیر انگلیس در تهران به دلیل حضور غیرقانونی در یک تجمع غیرقانونی در تهران، تنش بین ایران و انگلیس افزایش یافته است.