مردم دوباره حواسشان به یکدیگر هست!

گروه علمی: میلیون‌ها نفر در جهان با شیوع کرونا، مجبور به ماندن در خانه شده‌اند. یک روانپزشک آلمانی از تأثیرات تنهایی بر روان انسان سخن می‌گوید. او همزمان به تجربه‌های مثبتی اشاره می‌کند که از زمان شیوع کرونا با آنها روبرو شده است.
برای جلوگیری از گسترش شیوع کرونا، بسیاری کشورها مقررات منع رفت و آمد وضع کرده‌اند و میلیون‌ها نفر در قرنطینه خانگی به سر می‌برند. آیا این خود قرنطینه یا آنچه به "سوشیال دیستنسینگ" معروف شده و در اصل "فاصله گذاری فیزیکی" است، تأثیری بر سلامت روان ما خواهد داشت؟ پروفسور دکتر مانفرد اشپیتزر معتقد است، قرنطینه واقعا می‌تواند به اختلالات روانی در فرد قرنطینه‌شده منجر شود و آن هم "حتی در سالم‌ترین انسان‌ها و فرقی نمی‌کند پیر یا جوان، زن یا مرد". به گفته‌ او بر پایه نتایج تحقیقاتی که تاکنون در این‌باره منتشر شده است، فراوانی مشکلاتی چون اختلال ترس، اختلال خواب و حتی اختلال استرسی پس از آسیب روانی، پس از قرنطینه به مراتب بیشتر است. این روانپزشک با اشاره به موفقیت تدابیری چون فاصله گذاری فیزیکی برای نمونه در چین، با آگاهی از پیامدهای قرنطینه بر روان مردم، می‌گوید، تنها در صورتی باید دست به این اقدام زد که انجام آن کاملا ضروری باشد. بدن در برابر حمله ویروس‌ها بیکار نمی‌نشیند. سیستم ایمنی بدن با ورود ویروس، دست به کار می‌شود. سیستم ایمنی قوی، بخت پیروزی را از ویروس می‌گیرد. با شیوغ کرونا موضوعی که پیوسته درباره آن صحبت می‌شود، چگونگی تقویت سیستم ایمنی است.
پرفسور مانفرد اشپیتزر می‌گوید، در خانه ماندن سیستم ایمنی را ضعیف می‌کند و در عوض قدم زدن در جایی که جمعیتی نیست، برای مثال قدم زدن یک تا دوساعته در جنگل، سیستم دفاعی بدن را به گونه‌ای قابل اثبات قوی می‌کند. در دورانی که میلیون‌ها انسان از ارتباطات اجتماعی‌شان و حتی ارتباط با نزدیک‌ترین افراد خانواده که با آنها زیر یک سقف زندگی نمی‌کنند، برای جلوگیری از ابتلا به کرونا، چشم‌پوشی کرده‌ و در خانه مانده‌اند، شبکه‌های اجتماعی می‌توانند راهی برای برقراری و نگه‌داشتن ارتباطات و پیوندها باشند. توصیه پرفسور اشپیتزر اما خودداری از گشت‌ وگذار در این شبکه‌ها در تمام مدت روز است. او می‌گوید: «لطفا به همه چرندهایی که  در این شبکه‌ها منتشر می‌شود، گوش ندهید.» او تلفن را در حال حاضر بهترین "رسانه اجتماعی" می‌داند و می‌گوید: «هر چه شما یکدیگر را بهتر بشناسید، ارتباطات اجتماعی از طریق رسانه‌‌ شما هم بهتر عمل می‌کنند. با پدر و مادر، مادربزرگ و پدربزرگ، دوستان نزدیک می‌توان به خوبی با تلفن در تماس بود.»
آنها که مستعد افسردگی و غم هستند، از خود بیشتر محافظت کنند
پروفسور مانفرد اشپیتزر نویسنده کتاب "تنهایی، بیماری ناشناخته" هم هست. او در این کتاب، تنهایی را یک بیماری واگیردار می‌نامد که به گفته‌ او بر پایه تحقیقاتی توسط یک گروه پژوهشی در سال ۲۰۰۹ میلادی به اثبات رسیده است. این روانپزشک معتقد است، "احساسات واقعا واگیردارند، چون انسان موجودی اجتماعی است و به همین دلیل می‌تواند از نظر حسی و عاطفی هم مبتلا شود.» او با اشاره به اینکه انسان‌هایی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، خطرپذیری‌شان در برابر دچارشدن به ویروس‌های آنفولانزا یا دیگر ویروس‌های هم بیشتر است، می‌گوید: «درست مانند این دسته از مردم که باید از خودشان در برابر ویروس محافظت کنند، کسانی که مستعد ابتلا به عارضه‌هایی چون افسردگی و غم هستند هم باید در حال حاضر بیشتر از خودشان محافظت کنند.»  با شیوع کرونا و هشدار به سالمندان به عنوان یکی از گروه‌هایی که بیش از همه در معرض خطر ابتلا به کرونا هستند، برای نمونه در آلمان بسیاری از جوان‌ترها داوطلبانه به سالمندان و گروه‌های پرخطر برای انجام خرید روزانه کمک می‌کنند تا آنها مجبور به ترک خانه نباشند. اما همزمان دسته‌ی دیگری را می‌توان مشاهده کرد که با انتشار خبرهای شیوع کرونا می‌ترسند به دیگران نزدیک شوند. چگونه می‌توان این تفاوت‌ها را از نظر روانشناسی توضیح داد؟
مردم برای هم آرزوی سلامتی می‌کنند
پرفسور اشپیتزر می‌گوید، انسان‌ها از نظر سطح ترس متفاوت هستند. او به انسان‌هایی اشاره می‌کند که با شنیدن خبر یک بیماری به سرعت سنگر می‌گیرند و پیش از آن هم خریدهای انبوه برای روز مبادایشان را انبار می‌کنند. این روانپزشک در برابر این گروه از دسته دیگر از انسان‌ها سخن می‌گوید که اصلا اهمیتی به خبرها نمی‌دهند و همچنان بیرون می‌روند و با دوستانشان ملاقات می‌کنند. و البته به نظر او دسته‌ دیگری هم از انسان‌ها وجود دارد که از شرایط سوءاستفاده می‌کنند و تنها به فکر سودبردن هستند. او با برشمردن این سه دسته، اما اکثریت مردم که "دست کم ۷۰ درصد هستند"،  را "ذاتا نسبت به ارتباطات اجتماعی دارای رویکردی مثبت" می‌داند. پرفسور اشپیتزر می‌گوید: «من شخصا در روزهای گذشته، بیشتر موارد مثبت شنیده‌ام. مردم کمی بیشتر با هم حرف می‌زنند. با دو متر فاصله با هم حرف می‌زنند اما اغلب به هم می‌گویندٰ: "سلامت باشید." چهار هفته پیش مردم چنین چیزی به هم نمی‌گفتند.» پرفسور اشپیتزر آرزوی سلامتی برای یکدیگر کردن را نه ظاهری که از سوی گوینده، جدی می‌داند.   این روانپزشک با زیبا خواندن این حرکت می‌گوید: «مردم دوباره حواسشان به یکدیگر هست.»
 * این مصاحبه توسط "النا هونکل" از دویچه‌وله آلمان انجام شده است.