بهار نیوز - حوادثی که نیترات آمونیوم به راه انداخت

گروه بین‌الملل: خبرگزاری فرانسه در گزارشی یادآوری کرده که ماده نیترات آمونیوم که معمولا در عرصه کشاورزی به عنوان کود نیتروژنی کاربرد دارد، در گذشته نیز عامل انفجارهای بشدت مرگبار در چند نقطه جهان بوده است.انفجار نیترات آمونیوم در یک کارخانه تولید کود در ایالت تگزاس آمریکا در سال ۲۰۱۳ به مرگ ۱۵ تن انجامید.

چند دهه پیش از آن، در انفجار دیگری در بندر تگزاس سیتی، در حریقی که در کشتی حامل ۲۱۰۰ تن نیترات آمونیوم رخ داد، ۵۷۱ انسان جان باختند؛ آن رویداد در سال ۱۹۴۷ یکی از مهیب‌ترین انفجارهای تاریخ آمریکا و یکی از حوادث غیرهسته‌ای آن کشور با شمار زیاد کشته‌ها بود.تولوز فرانسه در سال ۲۰۰۱ شاهد انفجاری در کارخانه شیمیایی با همین ماده بود که جان ۳۱ تن را گرفت.
قرار گرفتن نیترات آمونیوم در کنار روغن‌های سوخت، ماده اشتعالی به شدت قوی ایجاد می‌کند که ترکیب آن معمولا زیر نظارت‌های دقیق، در ساخت و ساز و انفجارهای کنترل شده صنعتی و نیز در بخش معدن کاربرد دارد.اما به نوشته خبرگزاری فرانسه، گروه‌های تروریستی، از جمله طالبان در افغانستان، از این ترکیب به عنوان ماده‌ای مانند موتور انفجار استفاده کرده‌اند.
همین نوع ترکیب خطرناک، در انفجار عظیم اوکلاهما سیتی در سال ۱۹۹۵ که ۱۶۸ کشته و صدها زخمی برجای نهاد، به کار رفته بود؛ تیموتی مک‌وی عامل آن رویداد به باور خود در انتقام از کشته شدن دهها تن از فرقه داوودیه، ساختمان فدرال اوکلاهماسیتی را با خاک یکسان کرد؛ اکثر قربانیان کودکان یک مهد کودک بودند.
تیموتی مک‌وی و همدستانش با در هم آمیختن مواد روغنی قابل اشتعال با نیترات آمونیوم جنایتی دلهره‌آور را رقم زدند که تا پیش از حملات القاعده در آمریکا، بزرگ‌ترین رویداد تروریستی در خاک آمریکا بود و هنوز هم عظیم‌ترین جنایت این کشور به دست یک شهروند آمریکایی محسوب می‌شود.جیمی اوکسلی، متخصص شیمی در دانشگاه رودآیلند آمریکا، به خبرگزاری فرانسه گفته است که اگر ماده نیترات آمونیوم در مکانی بشدت داغ نگاهداری نشود، سخت بتوان باعث انفجار آن شد.اوکسلی با اشاره به دودهای سیاه و دودهای قرمز رنگ برخاسته از انفجار بندر بیروت ارزیابی کرده که ابتدا یک انفجار کوچک رخ داده که شتاب دهنده انفجار عظیم نیترات آمونیوم شد؛ چه انفجار کوچک عامدانه چه از روی سهل‌انگاری.چون نیترات آمونیوم قابل حل شدن در آب است و تنها در کنار موادی خاص مشتعل می‌شود در خصوص نگهداری آن تاکید بر این است که از هر نوع سوخت و منابع گرما‌زا کاملا دور باشد.کشورهای اروپایی بسیاری در کاربرد نیترات آمونیوم برای کود کشاورزی اصرار دارند که به آن کلسیم کربنات افزوده شود.در آمریکا نیز بعد از رویداد اوکلاهما سیتی در استفاده از نیترات آمونیوم سخت‌گیرانه‌تر عمل می‌شود و در چارچوب مقررات مبارزه با ترور، هر سازه و انباری که در آن بیش از ۹۰۰ کیلوگرم از این ماده باشد، زیر نظارت شدید قرار دارد.