ضرورت ورود دادستان به موضوع بند 350 اوین

هوشنگ پوربابایی در این باره اظهار کرد: برای زندانیان یعنی کسانی که تحت قرار تامین کیفری موضوع قانون آیین دادرسی کیفری در بازداشت بسر می‌برند یا اساسا محکومینی که به موجب حکم قطعی دادگاه وارد زندان می‌شوند، صرف‌نظر از اینکه برابر آیین‌نامه سازمان زندان‌ها و مقررات مربوط به زندان باید بر اساس نوع جرم و اتهام طبقه‌بندی شوند، حقوقی در نظر گرفته شده است.

وی افزود: روح آیین‌نامه سازمان زندان‌ها بر این مبنا استوار است که با توجه به اینکه آزادی فرد به عنوان مهم‌ترین وجه حیات او سلب شده، مجازات‌های دیگری فراتر از آن بر زندانی بار نشود؛ بنابراین قانونگذار سعی دارد شرایط خاصی را برای زندانیان فراهم کند و به نحوی آنها را از امکانات عمومی جامعه مانند تلویزیون، رادیو، روزنامه‌ها، اینترنت، ملاقات و بهداشت و درمان برخوردار کند.

این حقوقدان گفت: وقتی آزادی یک نفر به دلیل اعمال مجازات سلب شده است باید در داخل زندان برابر قانون با او رفتار کرد. البته در اینکه شرایط عمومی ایجاب می‌کند در صورتی که مامورین زندان مظنون به وجود اعمال مجرمانه در داخل زندان هستند، باید اقدام به بازرسی و تهیه گزارش کنند تردیدی نیست اما در هیچ جای قانون اشاره نشده است که ماموران برای حفظ نظم و امنیت داخل زندان ولو به صورت قانونی می‌توانند عملی انجام دهند که بر زندانی مجازاتی شدیدتر از مجازات اصلی بار شود.

پوربابایی اظهار کرد: در ماده 169 آیین‌نامه زندان‌ها که چند سال پیش هم اصلاح شد به صراحت تندخویی، ادای الفاظ رکیک، تنبیه بدنی متهمان و محکومان یا اعمال تنبیهات خشن و موهن در زندان‌ها به کلی ممنوع است و برابر ماده 25 همین آیین‌نامه، رییس زندان باید به هنگام وقوع حادثه، به موقع در محل حضور پیدا کرده و تدابیر لازم برای برقراری نظم را انجام دهد.

وی ادامه داد: اگر اتفاقی در داخل زندان رخ داد برابر ماده 30 آیین‌نامه زندان‌ها، افسر نگهبان باید گزارش شرح واقعه را برای مقامات و مسئولان زندان ارسال کند تا تصمیمات بعدی در این خصوص اعمال شود. این وکیل دادگستری یادآور شد: در تبصره ماده 173 آیین‌نامه زندان‌ها به صراحت ذکر شده است که هرگونه زد و خورد در زندان‌ها به کلی ممنوع است؛ زیرا زندانیان افراد بی‌دفاعی در داخل زندان هستند که بعضا ممکن است شرایط روحی‌شان به نحوی باشد که آماده وقوع یک درگیری هم باشند ولی مامورین زندان نباید این موضوع را تشدید کنند.

وی با بیان اینکه قانون مجازات اسلامی در این خصوص دو مقرره دارد، ادامه داد: ما ابتدا با ماده 574 کتاب پنجم قانون مجازات اسلامی مواجه هستیم که می‌گوید اگر هر یک از مامورین دولتی، محکومی را سخت‌تر از مجازات حکم، مورد مجازات قرار بدهد به حبس از شش ماه تا سه سال محکوم خواهد شد. اگر این موضوع به دستور فرد دیگری انجام شود آمر مجازات می‌شود و اگر عمل موجب دیه یا قصاص شود نیز مباشر به قصاص یا پرداخت دیه محکوم می‌شود.

پوربابایی با اشاره به اتفاقات رخ داده در بند 350 زندان اوین، گفت: روند پیگیری به این صورت است که افسر نگهبان باید برابر دفتر ثبت وقایع، کل وقایعی که در بند 350 اتفاق افتاده را مرقوم کند، اظهارات افراد داخل زندان را دریافت کند و آن را به مسئول بند ارائه دهد. این وکیل دادگستری افزود: در مرحله بعد دادستان به عنوان مجری احکام و مقام قضایی صالح در صورت وقوع جرم باید این گزارش را مطالعه کند و اگر زندانیان در داخل زندان مرتکب جرمی شدند یا مامورین زندان تعرضی کرده یا خارج از مقررات اقدام کردند تحت تعقیب قرار گیرند.

وی تصریح کرد: با توجه به این موارد دادستان وظیفه دارد به این موضوع رسیدگی کند و همچنین با توجه به رسانه‌ای شدن موضوع برای اقناع افکار عمومی گزارش رسیدگی به مردم ارائه شود.