کدام فهرست پیروز انتخابات عراق است؟
با این وجود بین گروهها، شخصیت‌های ملی و افراد مذهبی عراق همچنان این امید وجود دارد که انتخابات پارلمانی این کشور بتواند به ایجاد آشتی ملی در کشور منتهی شود و پس از چهار سال وحدت ملی به جامعه باز گردد.
سیامک کاکائی انتخابات پارلمانی آتی عراق را تحلیل و خاطرنشان کرد: باتوجه به پارلمانی بودن نظام حکومتی و ساختار سیاسی عراق انتخابات آتی پارلمان در این کشور از اهمیت زیادی برخوردار است زیرا دولت و دیگر ساختارهای دولتی از دل همین پارلمان بیرون می‌آیند و همین امر رقابت گروههای سیاسی، ائتلاف‌ها و فهرست‌های انتخاباتی در این کشور را جدی و حساس کرده است.
قومیت‌ها و مذاهب مختلف در عراق این کشور را به پازلی تبدیل کرده است. تجربه‌های چند دوره گذشته انتخابات پارلمان این کشور پس از سرنگونی صدام، حاکی از آن است که انتخابات عراق مبتنی بر ساختار جمعیتی یا ترکیبی از قومیت‌های مذهبی و سیاسی این کشور است.
از آنجا که انتخابات عراق براساس فهرست‌ها برگزار می شود ائتلاف‌ها و احزاب نقش مهمی را در این کشور ایفا می‌کنند ولی این دوره از انتخابات عراق به صورت فهرست باز برگزار می شود یعنی رای دهندگان می توانند براساس یک لیست و یا از میان افراد ارائه شده در لیست یکی را برگزینند ولی به طور عمده در عراق مردم به فهرست‌ها رای می‌دهند تا افراد.به این ترتیب کرسی‌های پارلمان عراق برحسب درصد آرایی که هر یک از ائتلاف‌ها و احزاب در انتخابات کسب می‌کنند میانشان تقسیم می‌شود و به همین دلیل ترکیب کلی و تقسیم‌بندی‌ها حفظ خواهد شد، اما شیوه تقسیم کرسی‌ها میان هریک از سرشاخه‌های فهرست‌ها براساس نوع برنامه‌های ارائه شده توسط هریک از گروهها متفاوت است.
تحلیل‌های ابتدایی در رابطه با برگزاری انتخابات پارلمانی عراق و چینش کرسی‌های انتخاباتی این کشور نشان می دهد که سه گروه عمده شیعیان با نزدیک به 60 درصد و پس از آن کردها و اهل تسنن هر کدام نزدیک به 20 درصد جمعیت را به خود اختصاص می‌دهند.البته در این میان گروههای قومی و مذهبی کوچکتری مانند ترکمن‌ها، مسیحیان و... هم هستند که درصد کمتری از جمعیت را شامل می شوند.
انتخابات آتی این کشور متشکل از 39 ائتلاف مهم است. برخی از این ائتلاف ها تا 20 حزب را هم شامل می شوند. همچنین نباید فراموش کرد که ائتلاف‌ها در انتخابات پارلمانی عراق با توجه به تقسیم‌بندی اولیه میان سه گروه شیعیان، کردها و اهل تسن شکل می گیرد.
ائتلاف" دولت قانون" به ریاست نوری‌المالکی که خود متشکل از 12 گروه است یکی از مهمترین ائتلاف‌های شیعیان محسوب می‌شود.حزب "دعوی اسلامی" به ریاست هاشم الموسوی و حزب اسلامی" الدعوه" به ریاست نوری المالکی در ائتلاف با "دولت قانون هستند.در میان گروههای قومی هم فهرست"اتحادیه اسلامی ترکمن های عراق" به ریاست عباس بیاتی به چشم می خورد. ائتلاف مهم دیگر شیعیان "المواطن" ( شهروند )به ریاست عمار حکیم است که از 20 گروه و حزب سیاسی تشکیل می‌شود. در این فهرست گروههای اقلیتی مانند جنبش"ترکمن‌های وفادار" به ریاست فریاد علی و یا گروههایی از "شورای سیاسی کار عراق" حضور دارند.فهرست "ائتلاف ملی" که به ریاست ابراهیم جعفری فعالیت می‌کند نیز در فهرست گروههای شیعیان قرار دارند.
ائتلاف "الوطنیه" نیز یکی ائتلاف های مهم در فهرست شیعیان است که رهبری آن را ایاد علاوی به عهده دارد. متشکل از 15 گروه سیاسی است که در آن برخی شخصیت‌های اهل سنت نیز به چشم می‌خورند. در هر صورت علاوی در دوره پیش بیشترین کرسی پارلمان را به خود اختصاص داد. دو کرسی بیشتر از ائتلاف دولت قانون داشت و در آن زمان افرادی مانند طارق الهاشمی هم در این فهرست بودند. به هر حال تغییراتی در ساخت و بافت ائتلاف‌های عراق ایجاد شده است که این امر خود باعث تغییراتی در فهرست‌ها می شود. یکی دیگر از فهرست‌های سرشناس گروه شیعیان فهرست ائتلاف "الاحرار" به رهبری ضیاء احمد است که وابسته به گروه مقتدی صدر است.
اهمیت این ائتلاف از این جهت است که اخیرا مقتدی صدر گفته بود از عرصه سیاست خارج خواهد شد ولی به نظر می‌رسد خروج او دور از انتظار باشد زیرا جایگاه سیاسی قوی در عراق دارد همچنین جریان صدر به ویژه در بغداد از پایگاه اجتماعی خوبی برخوردار است و در انتخابات گذشته حدود 40 کرسی را از آن خود کرد به همین دلیل وزنه سیاسی قوی برای فراکسیون‌هایی که در مجلس تشکیل می‌شوند به حساب می آیند.
جدا از ائتلاف‌های گروههای شیعیان شاهد شکل گیری ائتلاف هایی در برخی از استان‌های عراق هستیم که گروههایی مانند ائتلاف" ملی نینوا"، "سازمان بدر"،جریان"اصلاح ملی" و ... در این ائتلاف های استانی بایکدیگر هم گروه هستند. ائتلاف های خارج از فهرست ها و گروههای اصلی هم یکی دیگر از ویژگی های انتخابات پارلمانی عراق است چرا که ائتلاف ها خود ائتلاف‌های استانی دیگری را به همراه دارند. در همین چارچوب ائتلاف ملی صلاح‌الدین وجود دارد که رهبری آن را حسین شهرستانی( عضو ائتلاف دولت قانون ) برعهده دارد در همین ائتلاف که 12 گروه و جریان حضور دارند نوری المالکی، هاشم الموسوی، ابراهیم جعفری، عباس بیاتی، عمار حکیم و کسان دیگری حضور دارند و این ویژگی خاص انتخابات در عراق است.
جبهه دوم در انتخابات آتی عراق به جایگاه اهل سنت تعلق دارد و شاید بتوان جبهه ائتلاف "متحدون" را مهمترین گروه اهل سنت دانست که ریاست آن را اسامه النجیفی رئیس پارلمان عراق بر عهده دارد در همین ائتلاف تشکل‌هایی مانند تشکل ملی مستقبل عراق و جنبش ملی اصلاحات و توسعه قرار دارند. اسامه النجیفی تلاش می‌کند بتواند وزنه قابل توجهی در بین اهل سنت عراق باشد و جایگاه خوبی را در فهرست متحدون به دست بیاورد زیرا این فهرست در عراق قابل توجه است. گروههای اهل سنت مانند گروههای شیعیان در فهرست‌های استانی هم حضور دارند. فهرست" العربیه" به ریاست صالح مطلق هم یکی از گروههای اهل سنت است.
ائتلاف "دیاله هویت ماست" به ریاست عامر خیزران شامل افرادی مانند اسامه‌النجیفی، صالح مطلق، ظافر محمود که همگی از شخصیت‌های برجسته اهل سنت هستند در این فهرست حضور دارند و نشان می‌دهد که آنها هم تلاش کرده‌اند تا بتوانند از ظرفیت‌های استان‌ها هم برای ایجاد ائتلاف‌ها استفاده کنند.
سومین گروه که جایگاه ویژه خود را در انتخابات پارلمانی دارند کردها هستند که در این دوره، کردستان هم انتخابات استانداری‌ها را در پبش رو دارد و هم انتخابات پارلمانی عراق را . مهترین گروههای کرد شامل حزب دموکرات کردستان عراق، اتحادیه میهنی، جریان تغییر یا گوران، اتحاد اسلامی، جماعت اسلامی و حرکت اسلامی می شود و جایگاه سه حزب اول یعنی دموکرات، اتحادیه میهنی و گوران مهمتر است.
در میان این گروهها نیز ائتلاف‌های متعددی شکل گرفته است اما جدا از نوع رقابت‌ها در کردستان عراق، کردها در استان‌هایی مانند کرکوک، نینوا و مناطق مختلف تلاش کردند به ائتلاف‌های همسان رو بیاورند و به طور مشترک در برخی از این ائتلاف‌ها شرکت کردند و برای نمونه می‌توان به ائتلاف فهرست صلح کردستان اشاره کرد که در آن هم حزب دموکرات، هم اتحادیه میهنی، جماعت اسلامی، گروههای سوسیالیستی، حرکت اسلامی، اتحادیه اسلامی و زحمتکشان همگی در این گروه حضور دارند. در ائتلاف "کردستان نینوا" هم حزب دموکرات و هم احزاب اسلامی حضور دارند. همچنین در فهرست ائتلاف برادری و هم‌زیستی که بیشتر کردها هستند تمام این احزاب یعنی دموکرات،اتحادیه میهنی و گروههای اسلامی هم حضور دارند. این ترکیب کلی از فهرست‌های انتخابی در عراق است که پارلمان هم قرار است از دل همین فهرست‌ها به دست بیاید
در میان ائتلاف دولت قانون، المواطن، فهرست اصلاحات ملی و حتی فهرست ایاد علاوی رقابت‌ها بیشتر در استان‌های شیعه‌نشین وجود دارد و تقریبا می‌توان گفت که در مناطق شیعه‌نشین آنها آرای خود را به گروههای شیعی خواهند داد. همچنین این قانون در رابطه با گروههای شیعی و سنی هم صدق می‌کند. در درون گروههای سنی نیز رقابت بین گروههای متحدون، العربیه، صالح مطلق و ایاد علاوی بیشتر به چشم می‌خورد البته گروههای دیگری هم هستند که آنها هم به نوع خود دارای پایگاه و جایگاه خاص خود هستند.
همچنین در میان کردها هم رقابت‌ها میان سه جریان اصلی دموکرات، اتحادیه میهنی و گوران پیش‌بینی می‌شود هرچند که گروههای اسلامی هم از جایگاهی در برخی از شهرهای کردستان عراق برخوردار هستند. وعده‌های انتخاباتی و تبلیغات در کنار جایگاه شخصیت‌های مهم در ائتلاف‌ها و فهرست‌ها بسیار تاثیرگذار است به طورکلی انتخابات پارلمانی عراق، انتخاباتی حساس و سرنوشت ساز برای مردم و گروههای این کشور است زیرا تجربه چهار سال اخیر در عراق نشان داده است که کشمکش و تنش سیاسی که اکنون به برآمدن مطالبات قومی هم منجر شده است، عراق را در یک نقطه حساس عراق داده که می‌تواند موجب شکاف بیشتر در گسل‌های بحران‌زای عراق شود.
این امید بین گروهها، شخصیت‌های ملی و افراد مذهبی در عراق وجود دارد که انتخابات آتی بتواند به ایجاد آشتی ملی در عرصه کلی عراق منجر شود و ورق جدیدی برای اجماع سیاسی در این کشور است زیرا در چهار سال گذشته وحدت در میان ملت عراق بسیار کمرنگ بوده است.
