هشدار وزارت بهداشت درباره بیماری گواتر

دکتر «زهرا عبداللهی» روز سه شنبه در نشست خبری و کارگاه آموزشی هفته جهانی اطلاع رسانی تیرویید - 3 تا 9 خرداد ماه - افزود: تبلیغات گسترده استفاده از نمک های تقلبی، برنامه کشوری مبارزه با اختلالات تیرویید را تهدید می کند. وی تصریح کرد، نمک های غیراستاندارد توسط افراد سودجو و بی وجدان به صورت زیرپله ای، زیرزمینی و قاچاقی تهیه می شود، بطور مثال افرادی با بیل نمک های دریاچه خشک شده ارومیه را در گونی ریخته و به نام نمک دریا می فروشند. رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت افزود: بطور قطع با این متخلفان برخورد قانونی می شود.

عبداللهی، نمک دریا را مورد تایید وزارت بهداشت ندانست و افزود: آنالیز این نوع نمک ها در آزمایشگاه مشخص کرده که ید ندارد، ناخالصی دارند و آلوده به فلزات سنگین مانند سرب، آرسنیک و کادیوم هستند. رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: خانواده ها باید حساس شوند که نمک یددار تصفیه شده مصرف کرده و آن را در ظرف های در بسته نگهداری کنند؛ همچنین لازم است مادران باردار پس از زایمان، نوزادان خود را به مراکز غربالگری دولتی بیاورند. عبداللهی افزود: منظور از استفاده از نمک یددار، مصرف زیاد نمک نیست، زیرا اکنون سه برابر حد استاندارد در کشور نمک مصرف می شود و کشور با بیماری های قلبی و عروقی و پرفشاری خون روبرو است. وی با تاکید براینکه مردم باید نمک به مقدار کم اما از نوع استاندارد و یددار استفاده کنند، یادآور شد: نیاز بدن به ید، کمتر از یک قاشق چایخوری در کل عمر است به آن معنا که هر روز بدن به اندازه یک سر سوزن به ید نیاز دارد اما نقش آن در سلامتی بسیار حیاتی است.

** ابتلای بیش از یک میلیارد نفر در جهان به کمبود ید
رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت با بیان اینکه نیاز بدن به ریزمغذی ها بسیار کم است، گفت: اما اگر همین میزان کم به بدن نرسد، اثر حیاتی بر سلامت انسان دارد. عبداللهی افزود: از بین ریزمغذی ها سه ریزمغذی ید، آهن و ویتامین «آ» از اهمیت ویژه ای برخوردار هستند. وی خاطرنشان کرد: اکنون یک میلیارد و 600 میلیون نفر در جهان مبتلا به کمبود ید، دو میلیارد نفر مبتلا به فقر آهن و 800 میلیون نفر مبتلا به کمبود ویتامین «آ» هستند.

** گواتر بارزترین شکل کمبود ید
رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: بیماری گواتر، بارزترین شکل کمبود ید است و سابقه ای دیرینه - بیش از هزاران سال - در جامعه بشری دارد. عبداللهی با بیان اینکه نقشه کمبود ید کشور در سال 68 تهیه شد و طبق آن شیوع گواتر در کشور 20 تا 70 درصد بود، افزود: اکنون شیوع گواتر در کشور به کمتر از پنج درصد رسیده است. وی با بیان اینکه نیاز روزانه بدن به ید 150 میکروگرم است، خاطرنشان کرد: کمبود ید هنوز یک مشکل بهداشت عمومی در 54 کشور دنیا است و اکنون فقط 43 کشور از جمله ایران توانسته اند با افزودن ید به نمک این مشکل را حل کنند. رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت یادآور شد: طبق آخرین آمار سازمان جهانی بهداشت، 36.5 میلیون کودک در جهان ید کافی دریافت نمی کنند.


** برنامه آمارگیری شیوع گواتر به دلیل کمبود بودجه انجام نشد
رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: هر پنج سال یکبار، شیوع گواتر در کشور اندازه گیری می شود که آخرین آن در سال 86 انجام شده است. عبداللهی تصریح کرد، برنامه بررسی شیوع گواتر باید در سال 91 نیز انجام می شد که به دلیل مشکلات اعتباری و بودجه ای انجام نشد. وی افزود: امسال بررسی شیوع گواتر با همکاری مرکز غدد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در کشور انجام خواهد شد. رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: نمونه برداری از نمک کارخانه ها از دیگر اقدامات وزارت بهداشت برای پایش ید است که در صورت لزوم، اقدامات قانونی نیز انجام می شود. عبداللهی افزود: نمک خوراکی رستوران ها و پادگان ها و دیگر مراکز نیز با کیت (دستگاه) ید سنج، اندازه گیری می شود. وی خاطرنشان کرد: به خاطر تلاش های 20 ساله وزارت بهداشت در امر مبارزه با اختلالات تیرویید در کشور، اکنون ایران را در منطقه امرو (مدیترانه شرقی ) به عنوان کشور عاری از اختلالات ید می شناسند.

** ایران، کشوری فقیر از نظر داشتن ید
رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: آب و خاک ایران از لحاظ داشتن ید فقیر بوده و بنابراین مردم نیز در معرض ابتلا به کمبود ید قرار دارند. عبداللهی تاکید کرد: باید ید را به مردم برسانیم و اگر این کار را انجام ندهیم با عوارض متعددی از جمله گواتر مواجه خواهیم شد. وی ادامه داد: گواتر ممکن است راه تنفسی را ببندد یا در بلع اختلال ایجاد کند، البته گاهی هم ممکن است علامت خاصی نداشته باشد.

** کم کاری تیرویید از عوارض کمبود ید بدن
رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: هیپوتیرویید (کم کاری تیرویید) از دیگر مشکلات کمبود ید در بدن است. عبداللهی افزود: این بیماری با علائمی مانند تنبلی، بی حالی، پوست خشک، یبوست، اضافه وزن و عدم تحمل سرما همراه است.

** عوارض جبران ناپذیر کمبود ید در دوران بارداری
رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت، گفت: کمبود ید در دوران بارداری موجب ابتلای کودک به کرتینیسم(عقب ماندگی ذهنی و جسمی) نوزاد می شود. عبداللهی افزود: کمبود ید در مادران باردار موجب کاهش 13.5 امتیاز بهره هوشی کودک شده و در صورت کنترل نشدن آن در نوزادان، توسعه کشور به خطر می افتد. وی خاطرنشان کرد: کمبود ید همچنین باعث تضعیف سیستم ایمنی بدن شده و به دلیل کاهش مقاومت بدن، احتمال ابتلا به بیماری و مرگ و میر کودکان بیشتر می شود.

** کمبود ید حتی دام ها را نیز درگیر می کند
رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت، گفت: کمبود ید حتی دام ها را نیز درگیر کرده و موجب سقط و مرده زایی آنها می شود. عبداللهی افزود: ابتلای دام ها به کمبود ید موجب کاهش تولید محصولات دامی از جمله پشم می شود. وی یادآور شد: به صنایع غذایی دامی گفته ایم که ید را به مواد غذایی دام ها اضافه کنند.

** تنها راه تامین ید مصرف نمک یددار است
رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت گفت: هرچند برخی منابع غذایی مانند غذاهای دریایی و تخم مرغ، لبنیات و گوشت دارای ید هستند اما با مصرف آنها نمی توان ید مورد نیاز را تامین کرد و تنها راه تامین ید، مصرف نمک یددار است. عبداللهی افزود: نمک بهترین گزینه برای غنی کردن با ید است و تقریبا تمام کشورها از این ماده برای رساندن ید به مردم استفاده می کنند. وی ادامه داد: برخی مواد غذایی مانند خانواده کلم و شلغم، گواتروژن هستند، به آن معنا که مانع جذب ید می شوند البته این درصورتیست که این مواد هر روز و در مقدار زیاد مصرف شوند. عبداللهی با بیان اینکه جلبک منبع فوق العاده از ید است، گفت: کارخانه ها باید 40 میلیگرم ید را به یک کیلوگرم نمک اضافه کنند، البته به نمک خوراکی و در مورد نمکی مورد استفاده در صنعت و نانوایی ها چنین تکلیفی وجود ندارد.

** مردم مراقب خنثی شدن ید نمک ها باشند
رییس اداره بهبود تغذیه وزارت بهداشت با تاکید براینکه نحوه نگهداری نمک های یددار در خانه ها بسیار مهم است، گفت: باز ماندن در ظرف نمک موجب از دست رفتن ید آن می شود و ید به بدن نمی رسد. عبداللهی با اشاره به اینکه ظرف نمک نیز باید از جنسی باشد که نور از آن عبور نکند، تصریح کرد: مطالعات نشان می دهد که تقریبا 30 درصد مردم روش نگهداری نمک را نمی دانند.