تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۸/۱۰ ساعت ۱۰:۵۰
کد مطلب : ۵۹۵۶۵
آمریکا: به نقطه مهمی از مذاکرات رسیده‌ایم
مذاکرات اتمی؛ اصرار ایران بر لغو همه تحریم‌ها
گروه سياسي: سه هفته مانده به پایان مهلت ایران و غرب برای دستیابی به توافق نهایی در مذاکرات هسته‌ای، احتمال نتیجه‌بخش بودن مذاکرات طرفین در هاله‌ای از ابهام قرار دارد گرچه يك مقام آمریکايي گفته است كه: به نقطه مهمی از مذاکرات رسیده‌ایم.
جن ساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا می‌گوید مذاکرات اتمی با ایران در "لحظه حساسی" قرار دارد و واشنگتن معتقد است که تا پایان مهلت ۲۴ نوامبر می‌توان به نتیجه نهایی رسید. سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه در نشست خبری خود با رسانه‌ها گفت، «پیش‌بینی نتیجه مذاکرات، چند هفته زودتر از پایان مهلت تعیین شده، کار آسانی نیست، اما ما روی این موضوع کار می‌کنیم و فکر می‌کنیم مذاکرات می‌تواند تا ۲۴ نوامبر به نتیجه برسد.»
به‌رغم اظهارات خوش‌بینانه هرازگاه طرف‌های مذاکرات درباره نتایج آن، برخی مقام‌های غربی شانس رسیدن به توافق تا ۲۴ نوامبر را کم می‌دانند و می‌گویند برای جلوگیری از افزایش تنش، مدت مذاکرات باردیگر باید تمدید شود. روزنامه لس‌آنجلس تایمز روز یکشنبه ۲۶ اکتبر در گزارشی خبر داده بود، با نزدیک شدن به پایان مهلت تعیین‌شده برای توافق هسته‌ای و نبود توافق‌های لازم میان طرفین، ایران و ١+۵ گفت‌وگو برای تمدید مذاکرات را آغاز کرده‌اند.
به گزارش لس‌آنجلس تایمز، چندین نفر از دیپلمات‌های ارشد روسیه ازجمله سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز از احتمال تمدید مذاکرات صحبت کرده‌اند. عباس عراقچی، معاون حقوقی و بین‌المللی وزیر امور خارجه ایران نیز در اواسط سپتامبر گفته بود ادامه مذاکرات پس از پایان مهلت تعیین‌شده فاجعه نخواهد بود. به گفته عراقچی، در صورت نرسیدن به توافق احتمال تمدید زمان مذاکرات وجود دارد.
اختلاف‌ها به‌طور عمده بر سر ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم ایران و چگونگی برچیدن تحریم‌هاست. حتی اگر طرفین در باره ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم در ایران به توافق برسند، غرب مخالف برچیدن کامل و یکباره تحریم‌هاست. برای دولت آمریکا مسئله اصلی ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم در ایران و توانایی احتمالی این کشور برای دستیابی به سلاح هسته‌ای است. جان کری وزیر امور خارجه آمریکا می‌گوید: «ایالات متحده قصد دارد همه راه‌های ممکن برای دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای را مسدود کند٬ به‌طوری که بتواند در صورت تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای٬ دست‌کم فرصتی یک ساله داشته باشد تا واکنش مناسب را نشان دهد.»
ایران اما امضای توافقنامه جامع با غرب را به لغو همه‌ی تحریم‌ها مشروط کرده است. علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس روز جمعه (۳۱ اکتبر / ۹ آبان) اعلام کرد، «ایران در صورتی موافقتنامه هسته‌ای با گروه ۵+۱ را امضاء می‌کند که همه تحریم‌ها علیه تهران به سرعت لغو شود». بروجردی که در سفری رسمی در پاریس به‌سر می‌برد در یک نشست خبری گفت: «ایران به عنوان بخشی از موافقت نامه هسته‌ای که ضرب‌الاجل آن ۲۴ نوامبر تعیین شده، خواستار لغو همه تحریم‌های غرب است». این نماینده مجلس پیشنهاد آمریکا برای لغو تدریجی این تحریم‌ها را غیرقابل قبول دانست و افزود: «برای تحقق قطعی توافق ۲۴ نوامبر، چاره‌ای جز لغو سریع همه این تحریم‌ها نیست.»
هم‌زمان با اظهارات علاءالدین بروجردی، منصور حقیقت‌پور یک نماینده دیگر مجلس نیز گفت، «اگر تا ماه آینده با ۵+۱ به توافق نرسیم، برنامه هسته‌ای ایران به حالت قبل باز می‌گردد.. هیچ مکانیزمی برای تمدید مذاکرات هسته‌ای پس از پایان مهلت تمدید توافق اولیه وجود ندارد. درصورت عدم کسب توافق نهایی تا یک ماه آینده برنامه هسته‌ای ایران به حالت قبل از توافق اولیه باز می‌گردد.»
این نماینده مجلس ادامه داد: «فاصله‌ها میان ایران و ۵+۱ درباره موارد مورد اختلاف بسیار زیاد بوده و راه رسیدن به توافق و تفاهم این است که آمریکایی‌ها دست از خوی استکباری و زیاده‌خواهی خود بردارند، زیرا درغیراین صورت هیچ مکانیزمی برای تمدید مذاکرات وجود ندارد.»
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه هشدار داد که برای دستیابی به توافق تنها چند هفته باقیمانده است و تصمیمات نهایی باید در همین فاصله کوتاه زمانی اتخاذ شود. کری گفت، ایران در فرصت کم باقیمانده٬ باید تصمیمات سختی اتخاذ کند تا بستر تحقق اهداف از پیش تعیین شده برای حل‌وفصل بحران ۱۰ ساله هسته‌ای فراهم شود.
آمانو: پیشرفت ایران در اجرای تعهداتش از تابستان کند شده است
وکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در واشینگتن گفت که ایران هنوز دو اقدام عملی بسیار مهم باقیمانده را اجرا نکرده است. آمانو که در اندیشکده «بروکینگز» و در نشستی با موضوع فعالیت‌های هسته‌ای ایران سخن می‌گفت، اظهار داشت: «از تابستان امسال پیشرفت ایران در اجرای تعهداتش کند شده و دو اقدام عملی مهم که می‌بایست دو ماه پیش انجام می‌شد هنوز اجرا نشده است». اشاره مدیرکل آژانس به موضوع «آزمایش چاشنی‌های انفجاری» و «شبیه‌سازی کامپیوتری مرتبط با انفجار هسته‌ای» است که قرار بود ایران تا مردادماه امسال درباره آن‌ها شفاف‌سازی کند.
بر اساس گزارشی که آژانس روز ۳۱ اردیبهشت امسال منتشر کرد، ایران متعهد شده بود که در خصوص «مبادرت به انفجارهای پر قدرت از جمله در مقیاس بزرگ؛ همچنین ارائه اطلاعات و توضیحات مربوط به مطالعات صورت گرفته و (یا) مقالات منتشر شده در ایران در رابطه با شبیه‌سازی کامپیوتری مرتبط با انفجار هسته‌ای و محاسبات مربوطه و استفاده ادعایی از آن‌ها در مواد فشرده» توضیح دهد. مدیرکل آژانس گفت: «ایران هنوز قرارداد الحاقی را اجرا نکرده و این برخلاف قطعنامه شورای حکام (آژانس) و شورای امنیت سازمان ملل است. از نظر آژانس، اجرای قرارداد الحاقی برای اطمینان از اینکه ایران، مواد یا فعالیت هسته‌ای اعلام نشده ندارد، ضروری است».
آمانو گفت: «برای تضمین اینکه مواد هسته‌ای موجود در ایران فقط برای مصارف صلح آمیز است، ایران باید ابهامات مربوط به فعالیت هسته‌ای نظامی‌اش را روشن کند و قرارداد الحاقی را به اجرا درآورد». وی افزود: «آژانس نگفته است که ایران دارای سلاح هسته‌ای است. ما از اطلاعاتی که درباره جنبه احتمالا نظامی برنامه هسته‌ای ایران در اختیار داریم، نتیجه‌گیری نکرده‌ایم». مدیرکل آژانس اظهار داشت: «آنچه که گفته‌ایم این است که ایران بایستی این مسائل را روشن کند، چون اطلاعات گسترده و معتبری وجود دارد که نشان می‌دهد تهران درگیر چنین فعالیت‌هایی بوده است. به عبارت دیگر، ایران پرونده‌ای دارد که باید درباره آن پاسخگو باشد».
سوزان رایس: ایران تلاش می‌کند به بمب اتم دست یابد
در همين حال، مشاور امنیت ملی دولت آمریکا گفت که در مذاکرات هسته‌ای با ایران، توافق مقدماتی به دست آمده اما شانس دست یابی به توافق نهایی۵۰ درصد یا کمتر است.
به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، سوزان رایس در حاشیه نشستی در واشنگتن تصریح کرد: «امکان دست یابی به توافق در مذاکرات هسته ای میان گروه ۵+۱ و ایران،۵۰ درصد یا کمتر است. آمریکا دارای روابط بسیار سخت و مملو از مشکلات با ایران است.» رایس همچنين در تعریف حکومت ایران مدعي شد: «ایران یک کشور حامی تروریسم است که برای نابودی ثبات در کشورهای همسایه و منطقه اش تلاش می کند و تمایل دارد بمب اتمی داشته باشد.» رایس ادامه داد که آمریکا که با ایران درباره برنامه هسته‌ای‌اش به توافق مقدماتی دست یافته است که می تواند پایه قوی برای دست یابی به توافق همه جانبه (نهایی) باشد و ایران را به طور کامل از دست یابی به بمب اتمی منع کند. این مقام ارشد آمریکایی ادامه داد: «مذاکرات هسته ای میان ایران و گروه ۵+۱ در روز ۲۴ ماه آینده به مرحله مهمی می‌رسد. در این تاریخ مهلت مذاکرات به پایان می رسد. اگر بتوانیم تا این تاریخ با ایران به توافق برسیم به میزان زیادی موفق شده‌ایم آمریکایی‌ها و منطقه را امن‌تر کنیم.»
به‌رغم اظهارات خوش‌بینانه هرازگاه طرف‌های مذاکرات درباره نتایج آن، برخی مقام‌های غربی شانس رسیدن به توافق تا ۲۴ نوامبر را کم می‌دانند و می‌گویند برای جلوگیری از افزایش تنش، مدت مذاکرات باردیگر باید تمدید شود. روزنامه لس‌آنجلس تایمز روز یکشنبه ۲۶ اکتبر در گزارشی خبر داده بود، با نزدیک شدن به پایان مهلت تعیین‌شده برای توافق هسته‌ای و نبود توافق‌های لازم میان طرفین، ایران و ١+۵ گفت‌وگو برای تمدید مذاکرات را آغاز کرده‌اند.
به گزارش لس‌آنجلس تایمز، چندین نفر از دیپلمات‌های ارشد روسیه ازجمله سرگئی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه نیز از احتمال تمدید مذاکرات صحبت کرده‌اند. عباس عراقچی، معاون حقوقی و بین‌المللی وزیر امور خارجه ایران نیز در اواسط سپتامبر گفته بود ادامه مذاکرات پس از پایان مهلت تعیین‌شده فاجعه نخواهد بود. به گفته عراقچی، در صورت نرسیدن به توافق احتمال تمدید زمان مذاکرات وجود دارد.
اختلاف‌ها به‌طور عمده بر سر ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم ایران و چگونگی برچیدن تحریم‌هاست. حتی اگر طرفین در باره ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم در ایران به توافق برسند، غرب مخالف برچیدن کامل و یکباره تحریم‌هاست. برای دولت آمریکا مسئله اصلی ظرفیت غنی‌سازی اورانیوم در ایران و توانایی احتمالی این کشور برای دستیابی به سلاح هسته‌ای است. جان کری وزیر امور خارجه آمریکا می‌گوید: «ایالات متحده قصد دارد همه راه‌های ممکن برای دستیابی ایران به تسلیحات هسته‌ای را مسدود کند٬ به‌طوری که بتواند در صورت تلاش ایران برای دستیابی به سلاح هسته‌ای٬ دست‌کم فرصتی یک ساله داشته باشد تا واکنش مناسب را نشان دهد.»
ایران اما امضای توافقنامه جامع با غرب را به لغو همه‌ی تحریم‌ها مشروط کرده است. علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس روز جمعه (۳۱ اکتبر / ۹ آبان) اعلام کرد، «ایران در صورتی موافقتنامه هسته‌ای با گروه ۵+۱ را امضاء می‌کند که همه تحریم‌ها علیه تهران به سرعت لغو شود». بروجردی که در سفری رسمی در پاریس به‌سر می‌برد در یک نشست خبری گفت: «ایران به عنوان بخشی از موافقت نامه هسته‌ای که ضرب‌الاجل آن ۲۴ نوامبر تعیین شده، خواستار لغو همه تحریم‌های غرب است». این نماینده مجلس پیشنهاد آمریکا برای لغو تدریجی این تحریم‌ها را غیرقابل قبول دانست و افزود: «برای تحقق قطعی توافق ۲۴ نوامبر، چاره‌ای جز لغو سریع همه این تحریم‌ها نیست.»
هم‌زمان با اظهارات علاءالدین بروجردی، منصور حقیقت‌پور یک نماینده دیگر مجلس نیز گفت، «اگر تا ماه آینده با ۵+۱ به توافق نرسیم، برنامه هسته‌ای ایران به حالت قبل باز می‌گردد.. هیچ مکانیزمی برای تمدید مذاکرات هسته‌ای پس از پایان مهلت تمدید توافق اولیه وجود ندارد. درصورت عدم کسب توافق نهایی تا یک ماه آینده برنامه هسته‌ای ایران به حالت قبل از توافق اولیه باز می‌گردد.»
این نماینده مجلس ادامه داد: «فاصله‌ها میان ایران و ۵+۱ درباره موارد مورد اختلاف بسیار زیاد بوده و راه رسیدن به توافق و تفاهم این است که آمریکایی‌ها دست از خوی استکباری و زیاده‌خواهی خود بردارند، زیرا درغیراین صورت هیچ مکانیزمی برای تمدید مذاکرات وجود ندارد.»
جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا روز پنجشنبه هشدار داد که برای دستیابی به توافق تنها چند هفته باقیمانده است و تصمیمات نهایی باید در همین فاصله کوتاه زمانی اتخاذ شود. کری گفت، ایران در فرصت کم باقیمانده٬ باید تصمیمات سختی اتخاذ کند تا بستر تحقق اهداف از پیش تعیین شده برای حل‌وفصل بحران ۱۰ ساله هسته‌ای فراهم شود.
آمانو: پیشرفت ایران در اجرای تعهداتش از تابستان کند شده است
وکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در واشینگتن گفت که ایران هنوز دو اقدام عملی بسیار مهم باقیمانده را اجرا نکرده است. آمانو که در اندیشکده «بروکینگز» و در نشستی با موضوع فعالیت‌های هسته‌ای ایران سخن می‌گفت، اظهار داشت: «از تابستان امسال پیشرفت ایران در اجرای تعهداتش کند شده و دو اقدام عملی مهم که می‌بایست دو ماه پیش انجام می‌شد هنوز اجرا نشده است». اشاره مدیرکل آژانس به موضوع «آزمایش چاشنی‌های انفجاری» و «شبیه‌سازی کامپیوتری مرتبط با انفجار هسته‌ای» است که قرار بود ایران تا مردادماه امسال درباره آن‌ها شفاف‌سازی کند.
بر اساس گزارشی که آژانس روز ۳۱ اردیبهشت امسال منتشر کرد، ایران متعهد شده بود که در خصوص «مبادرت به انفجارهای پر قدرت از جمله در مقیاس بزرگ؛ همچنین ارائه اطلاعات و توضیحات مربوط به مطالعات صورت گرفته و (یا) مقالات منتشر شده در ایران در رابطه با شبیه‌سازی کامپیوتری مرتبط با انفجار هسته‌ای و محاسبات مربوطه و استفاده ادعایی از آن‌ها در مواد فشرده» توضیح دهد. مدیرکل آژانس گفت: «ایران هنوز قرارداد الحاقی را اجرا نکرده و این برخلاف قطعنامه شورای حکام (آژانس) و شورای امنیت سازمان ملل است. از نظر آژانس، اجرای قرارداد الحاقی برای اطمینان از اینکه ایران، مواد یا فعالیت هسته‌ای اعلام نشده ندارد، ضروری است».
آمانو گفت: «برای تضمین اینکه مواد هسته‌ای موجود در ایران فقط برای مصارف صلح آمیز است، ایران باید ابهامات مربوط به فعالیت هسته‌ای نظامی‌اش را روشن کند و قرارداد الحاقی را به اجرا درآورد». وی افزود: «آژانس نگفته است که ایران دارای سلاح هسته‌ای است. ما از اطلاعاتی که درباره جنبه احتمالا نظامی برنامه هسته‌ای ایران در اختیار داریم، نتیجه‌گیری نکرده‌ایم». مدیرکل آژانس اظهار داشت: «آنچه که گفته‌ایم این است که ایران بایستی این مسائل را روشن کند، چون اطلاعات گسترده و معتبری وجود دارد که نشان می‌دهد تهران درگیر چنین فعالیت‌هایی بوده است. به عبارت دیگر، ایران پرونده‌ای دارد که باید درباره آن پاسخگو باشد».
سوزان رایس: ایران تلاش می‌کند به بمب اتم دست یابد
در همين حال، مشاور امنیت ملی دولت آمریکا گفت که در مذاکرات هسته‌ای با ایران، توافق مقدماتی به دست آمده اما شانس دست یابی به توافق نهایی۵۰ درصد یا کمتر است.
به گزارش خبرگزاری آناتولی ترکیه، سوزان رایس در حاشیه نشستی در واشنگتن تصریح کرد: «امکان دست یابی به توافق در مذاکرات هسته ای میان گروه ۵+۱ و ایران،۵۰ درصد یا کمتر است. آمریکا دارای روابط بسیار سخت و مملو از مشکلات با ایران است.» رایس همچنين در تعریف حکومت ایران مدعي شد: «ایران یک کشور حامی تروریسم است که برای نابودی ثبات در کشورهای همسایه و منطقه اش تلاش می کند و تمایل دارد بمب اتمی داشته باشد.» رایس ادامه داد که آمریکا که با ایران درباره برنامه هسته‌ای‌اش به توافق مقدماتی دست یافته است که می تواند پایه قوی برای دست یابی به توافق همه جانبه (نهایی) باشد و ایران را به طور کامل از دست یابی به بمب اتمی منع کند. این مقام ارشد آمریکایی ادامه داد: «مذاکرات هسته ای میان ایران و گروه ۵+۱ در روز ۲۴ ماه آینده به مرحله مهمی می‌رسد. در این تاریخ مهلت مذاکرات به پایان می رسد. اگر بتوانیم تا این تاریخ با ایران به توافق برسیم به میزان زیادی موفق شده‌ایم آمریکایی‌ها و منطقه را امن‌تر کنیم.»
