به روز شده در ۱۴۰۳/۰۱/۰۹ - ۱۴:۳۲
 
۰
تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۰۸ ساعت ۱۶:۰۷
کد مطلب : ۱۳۵۸۷۵

چرا «برجام» لطف الهی بود؟

داریوش احمدیان
علی اکبر صالحی، رییس سازمان انرژی اتمی که در سوابقش مدتی هم سکاندار وزارت امور خارجه بوده است گفته است «برجام لطف الهی بود» و بیان همین جمله از جانب او سبب آن شده است که «دلواپسان» همیشه مخالف دولت او را مورد عنایت ویژه قرار دهند. به طور طبیعی سازمان سیاسی-رسانه‌ای صداوسیما هم که در اختیار یک اقلیت خاص‌ است بر خلاف «دبّه» گفتن‌های صالحی علاقه‌ای به انعکاس این نوع نظرات او ندارد و مردم هم سال‌هاست که دیگر به یک بام و دوهوای رسانه ملی (!) عادت کرده‌اند و بیشتر از آن که از آن گلایه‌مند شوند به آن می‌خندند. اما چرا صالحی که نشان داده است شیفته برجام هم نیست این توافق را «لطف الهی» می‌خواند؟

پیش‌نیاز پاسخ به این پرسش این است که لحظاتی به وضعیت «اگر برجام نبود» بیندیشیم و تصور کنیم در انتخابات۹۲ به جای منتقد بیانیه خوانی در مذاکرات هسته‌ای همان مذاکره‌کننده‌ای که سوغات مذاکراتش تحریم بود یا آنان که ادامه دهنده راهش بودند انتخاب می‌شدند. قاعدتا در آن شرایط خبری از ظریف هم نبود و طبیعتا ادامه آن مسیر به برجام هم ختم نمی‌شد. اگر برجام نبود ملموس‌ترین واقعه‌ای که رخ می‌داد به صفر رسیدن میزان فروش نفت کشورمان به عنوان مهمترین منبع درآمدی ایران بود. وضعیتی که در نهایت به «نفت در برابر غذا» می‌رسید.

از طرف دیگر با افزایش فشارها و تحریم‌ها مبالغ پرداختی برای واردات کالاهای اساسی که برخی از آن‌ها حیاتی است روز به روز افزوده می‌شد و علاوه بر محدودیت‌های اقتصادی در حوزه امنیتی اگر برجام نبود بنابر قطعنامه۱۹۲۹ امکان به وقوع پیوستن هر حادثه ناگواری وجود داشت. از جنبه علمی نیز صنعت هسته‌ای کشورمان از همکاری با کشورهایی که سال‌های طولانی در این عرصه فعالند محروم بود و مجبور به «اختراع مجدد چرخ» در هر بخش از این دانش پیچیده بود.

همانطور که روشن است برجام در هر سه حوزه اقتصادی، امنیتی و علمی فضایی تازه و با موانع کمتری را در اختیار کشورمان قرار داده است. این‌که ما تا چه میزان توانسته و می‌توانیم از این گشایش‌ها در بخش‌های مختلف استفاده کنیم بحث ثانویه‌ای است که می‌بایست مورد بررسی جدی قرار بگیرد اما اصل توافق که باعث حذف موانع بسیاری شد که مهمترین آن از بین بردن اجماع جهانی علیه کشورمان بود کتمان کردنی نیست.

برجام از آن جهت لطف الهی است که به واسطه آن سایه شوم جنگ از کشور رخت بست، موانع متعدد بر سر راه فروش نفت برطرف شد، فضای مساعدی برای جذب سرمایه‌های خارجی ایجاد شد، نقش ایران در مناسبات بین المللی ارتقا یافت و از کشوری که در جایگاه متهم نشانده شده بود و «تهدید برای صلح و امنیت جهانی» خوانده می‌شد به قدرت منطقه‌ای که بدون نقش آفرینی‌اش بحران‌های منطقه حل نخواهد شد تغییر کرد و...