داریوش احمدیان
کیم جونگ اون، رهبر کره شمالی روز گذشته با عقب نشینی آشکاری کلیه فعالیتهای هستهای و موشکی را متوقف کرد تا با این اقدام چراغ سبزی را به دولتترامپ برای رفع تحریم هایی که علیه این کشور در این حوزه در سالهای اخیر اعلام و اجرایی شده بود نشان داده باشد. رییس جمهور ایالات متحده و سران کره جنوبی و ژاپن نیز بلافاصله پس از این اقدام رهبر کره شمالی از او تمجید کرده و از ملاقات قریب الوقوعترامپ و اون خبر دادند.
همانطور که قابل حدس است رادیو و تلویزیون ایران و همچنین رسانههای پرشمار دلواپسان تا چند روزی از این موضوع نکتهای را نخواهند گفت زیرا تا همین چند روز پیش کره شمالی قبله آمال آنان بود و اقدامات و سیاستهای غیرعقلایی رهبران این کشور را به عنوان الگویی موفق تبلیغ میکردند و قاعدتا حالا که شاهد چنین عقب نشینی آشکاری بودهایم دیگر نمیتوان مدل کره شمالی را در برابر تعامل سازنده به عنوان الگوی موفق تبلیغ کرد.
آنچه در این میان حائز اهمیت است این نکته است که چه کره شمالیِ دیروز و چه کره شمالیِ امروز مسیری را انتخاب کرده است که نمیتواند منافع ملی این کشور را تامین کند. کیم جونگ اون و پدرش در گذشته تصور میکردند مقاومت در برابر خواستههای آمریکا و دیگر کشورهای جامعه جهانی به معنای بستن مسیر مذاکره و ایجاد فضایی محصور به دور کشورشان است و از همین رو فضایی عجیب و بی نهایت سخت را برای مردم این کشور شرق آسیا ایجاد کردند، امروز نیز که از آن سیاست گذشته عدول کردهاند تصور میکنند که با تسلیم کامل در برابر آمریکایترامپ از همه خطرات عبور خواهند کرد و دیگر مشکلی با جامعه جهانی نخواهند داشت.
هر دو شیوه، چه آن الگویی که مورد پسند جناح تندرو در ایران بود و چه عقب نشینی امروز از آن راه و روش به یک میزان میتواند صدمات جبران ناپذیری را به کره شمالی وارد آورد. مدل برجام و مذاکرات هستهای راه میانهای است که بر اساس آن میتوان همزمان با پذیرش برخی محدودیتها از بخش بزرگی از تحریمها نیز خلاصی یافت. برخلاف آنچه مخالفان داخلی برجام تبلیغ میکنند توافق هستهای نه تنها سبب تعطیلی فناوری هستهای در ایران نشد بلکه با دقت در آن میتوان دریافت که فضای بسیار بزرگی را برای تعامل و همکاری میان فعالان این عرصه با همتایانشان در کشورهای دیگر فراهم ساخت.
اما مدل انتخابی از سوی کره شمالی مسیری است که پیشتر از این کشور به شکلی دیگر صدام حسین در عراق و معمر قذافی در لیبی آن را امتحان کردند و شکست خوردند و میتوان این سیاست جدید کیم جونگ اون را همچون سیاست گذشته این کشور بازی باخت – باخت نامید.
با دقت در آنچه در کره شمالی میگذرد درسی نیز برای ایران در آن نهفته است و آن اینکه لازم است تا قبل از اینکه بر اثر فشارهای موجود و فشارهایی که در راه است به مرحله عقبنشینی افراطی برسیم نسبت به سیاست تعامل سازنده نگاهی عملیتر داشته باشیم و پروندههای باقی مانده میان ایران و غرب را که سبب تاثیر منفی بر اجرای برجام شده است را با همان الگوی «برد – برد» از مرحله خطرناکی که به آن نزدیک میشوند عبور دهیم.