دریافت لینک صفحه با کد QR
واكنش‌ها به برجام بی‌آمریكا؛ جای خالی تدبیر
19 ارديبهشت 1397 ساعت 20:27
محمد توکلی
در روزها و هفته‌های اخیر که بحث درباره تصمیم رییس‌جمهور ایالات متحده در خصوص برجام به موضوع اصلی محافل سیاسی و رسانه‌ای تبدیل شده بود شاهد بودیم که هر کسی که تریبونی در اختیارش قرار می‌گرفت در این باب سخنی گفت و از ظن خود واکنش ایران به تصمیم دونالد‌ترامپ برای برجام را به مردم عرضه کرد. یکی از لزوم خروج ایران از برجام سخن گفت، دیگری خروج از NPT را به عنوان گزینه روی میز مطرح کرد، فردی دیگر از گسترش فعالیت هسته‌ای با سرعت و بدون توقف گفت و...
به طور خلاصه هر فردی بنا بر دیدگاه خود در حوزه سیاست خارجی در این باره که ایران در مقابل خروج آمریکا از توافق هسته‌ای چه خواهد کرد سخنی گفته است. در این میان آنچه از مسئولان رسمی دستگاه سیاست خارجی کشور می‌شنویم جملاتی نامفهوم و گنگ است. رییس‌جمهور روحانی، وزیر امور خارجه و معاونان ظریف تنها به این نکته بسنده می‌کنند که جای نگرانی نیست و تصمیم‌گیران برای هر تصمیمی از سوی آمریکا آماده‌اند و اقدام متناسبی را تدارک دیده‌اند. اینکه در عالَم واقع این تصمیم متقابل و متناسب نظام سیاسی در برابر تصمیم‌ترامپ در خصوص برجام چیست مشخص نیست اما ظاهراً همین عدم مشخص بودن نقشه راه آینده مواجهه ایران با برجام هم در خود نشانه‌ای را به همراه دارد؛ نشانه‌ای از احتمال وجود اختلافاتی در نظامات تصمیم‌گیری کشور که سبب شده است بازه واکنش احتمالی ایران از «خروج از NPT» تا «ادامه برجام با طرف‌های دیگر غیر از آمریکا» تعریف شود!
اینکه نظامات تصمیم‌گیری در ایران از این گردنه سخت چگونه عبور خواهند کرد موضوع بسیار مهمی است که می‌تواند بر زندگی ایرانیان تا چند دهه بعد نیز اثرگذار باشد، به همین دلیل نمی‌توان نسبت به بروز ناهماهنگی و یا مواجهه بدون تدبیر با طراحی‌های‌ترامپ، سعودی‌ها و اسرائیل دلواپس نبود و به سادگی از کنارش عبور کرد. کمی که به عقب‌تر بازگردیم فرصت از دست رفته دوران باراک اوباما، تعلل نابجا در گسترش روابط اقتصادی و سیاسی با اتحادیه اروپا در دوران پسابرجام و عدم طراحی مبتنی بر «هزینه - فایده» در مسائل مرتبط با بحران‌های منطقه را به یاد می‌آوریم اما آنچه از این تصاویر حسرت‌آور گذشته مهم‌تر است راهی است که در آینده به آن گام خواهیم گذاشت. واقعیت آن است که جامعه جهانی به دنبال حفظ برجام است و اَبَر قدرتی به نام آمریکا خواهان اعلام پایان آن، روی دیگر سکه نیز این است که همان جامعه جهانی که در برجام در کنار ایران ایستاده است در سایر مسائل اختلافی میان ایران و قدرت‌های غربی همصدا با‌ترامپ خواهد بود.
در نتیجه می‌توان این گونه جمع‌بندی کرد که
۱. انزوای احتمالی آمریکا تنها در موضوع بر هم زدن توافق هسته‌ای امکان به وقوع پیوستن دارد
و ۲. این انزوا همیشگی نیست.
کوتاه سخن آنکه مقامات ایرانی می‌توانند مسیری را که در اواسط سال۱۳۸۵ برگزیدند مجدداً انتخاب کنند و با عبور از میز مذاکره به دلیل آنچه بدعهدی طرف مقابل می‌خوانند پرونده هسته‌ای و دیگر پرونده‌های باز میان ایران و غرب را به مرحله بحرانی رسانده و دوباره سایه جنگ و تحریم را بر روی این سرزمین بازگردانند و یا با تعریف خطوط قرمز دست یافتنی مانند سایر کشورهای جهان به «بده - بستان» با قدرت‌های منطقه‌ای و جهانی بپردازند. هنوز انتخاب با ما است و فرصتی هر چند اندک باقی است.
کد مطلب: 149710