صادق صدرایی
در هفته گذشته با دو اظهارنظر روبرو شدیم که در نوع خود بحثبرانگیز و عجیب بود. اظهارنظر اول به امام جمعه اهواز بازمیگشت. آنجا که آیتالله موسوی جزایری در نماز جمعه از مخالفت مسئولان دولت عراق با تحریمهای آمریکا قدردانی کرد! و دومین اظهارنظر عجیب هم متعلق به سردار نقدی بود که معترضان به آنچه «حجاب اجباری» خوانده میشود را «روسپی» خطاب کرد. درباره این دو اظهارنظر که در نگاه اول ارتباطی هم با هم ندارند میتوان با نگاهی بدبینانه مطالبی را مطرح کرد، کما اینکه در روزهای اخیر میتوان مطالبی از این دست را در فضای مجازی مشاهده کرد. اما بیاییم خوشبین باشیم و از زاویهای دیگر به این موضوع بنگریم.
۱. «حیدر العبادی»، نخستوزیر عراق به طور صریح اعلام کرده است که این کشور تحریمهای آمریکا علیه ایران را اجرا خواهد کرد. احزاب و سیاسیون نزدیک به ایران به این تصمیم دولت کشورشان اعتراض کردهاند. بدیهی است که در عمل و با وجود این اعتراضات تصمیم اتخاذ شده از سوی دولت عراق اجرایی خواهد شد. بازنمایی رسانهای این حوادث در عراق در بخشهای خبری صداوسیما به چه شکل بوده است؟ سخن نخستوزیر عراق و چند وزیر دولت العبادی درباره همراهی با تحریمها اساساً سانسور و حذف شده است، اعتراض چند حزب عراقی نزدیک به ایران به دولت حیدر العبادی هم اعتراض مسئولان عراق به تحریمهای آمریکا خوانده شده است! اگر فردی تمام اطلاعات خود در این موضوع را صرفاً از طریق صداوسیما دریافت کرده باشد به شکل طبیعی از مسئولان عراقی به دلیل همراهی با مردم ایران و مخالفت با تحریمهای ایالات متحده قدردانی خواهد کرد و احتمالا ریشه اظهارنظر عجیب امام جمعه اهواز نیز چنین کسب اطلاعی، یا بهتر بگوییم بی اطلاعی باشد!
۲. ریشه اظهارنظر دوم نیز چیزی شبیه به همین اتفاقی است. سالهاست که در تبلیغات رسمی عفاف برابر با حجاب قلمداد شده است. سریالهای تلویزیون، تبلیغات رسمی نهادهای نظام، بیلبوردها، فیلمهای سینمایی سفارشی و. . . همه و همه تصویری را به جامعه القا میکنند که در آن زن با حجاب الزاماً عفیف و پاکدامن است و زن بی حجاب بالعکس. همین تصویرسازی که سالهایی طولانی است وجود داشته و همچنان هم ادامه دارد به شکل طبیعی در اذهان بخشی از جامعه که این سردار محترم نیز یک نفر از آن قشر محسوب میشود این تصور را ایجاد کرده که زنان بی حجاب و یا بد حجاب لزوماً و ضرورتاً پاکدامن نیز نیستند!
این تصور بسیار غلط که ناشی از اطلاعات بسیار غلط است ریشه اظهارنظر بحث برانگیز سردار نقدی و افرادی دیگر که چنین فکر میکنند شده است.
به طور خلاصه میتوان گفت مسیر صحیح برای اظهارنظر دقیق کسب اطلاعات صحیح و دقیق و داشتن منابع اطلاعاتی متفاوت است. هنگامی که مسئولی کهتریبون عمومی در اختیار دارد و بر اساس اطلاعات نادرست و یا ناقص به اظهارنظر میپردازد نتیجه طبیعی آن به وجود آمدن جنجالهایی خواهد بود که نه به سود گوینده آن سخن است و نه جامعه.