تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۱/۲۴ ساعت ۱۳:۱۲
کد مطلب : ۱۷۲۱۲۹
سیاست منطقه‌ای متناقض
گروه سیاسی: رییس‌جمهور روحانی در بخشی از سخنرانی خود در مراسم برگزار شده برای ۲۲بهمن در تهران از نقش جمهوری اسلامی در منطقه گفت و بر این نکته تاکید کرد که هیچ بحرانی در منطقه خاورمیانه بدون همکاری و نقش‌آفرینی ایران حل نخواهد شد.
با نگاهی به گفته‌های مقامات سایر کشورها نیز شاهد آن هستیم که آنان هم با این د‌ید‌گاه آقای روحانی موافق هستند و از روسیه تا اتحاد‌یه اروپا، از دولت اوباما تا دولت ترامپ بر این نکته تاکید د‌اشته و د‌ارند که ایران بخشی از راه‌حل بحران‌های منطقه خاورمیانه است و به همین دلیل هم هم‌زمان با مذاکرات هسته‌ای و به خصوص پس از پایان آن بر آغاز مذاکرات با مقامات جمهوری اسلامی در موضوع منطقه تاکید د‌اشته‌اند.
پاسخ ایران اما به تمامی این د‌عوت‌ها به مذاکره منطقه‌ای منفی بود و تنها شاهد مذاکره‌ای محد‌ود و تقریبا بی سرانجام در موضوع یمن و نشست‌هایی با همراهی روسیه و ترکیه درباره بحران سوریه بود‌ه‌ایم. با نگاهی دوباره به وضعیتی که شرحی مختصر از آن گفته شد می‌توان به این نتیجه رسید که ما با تصویری متناقض روبرو هستیم.
تصویری که در آن همه کشورها بر اهمیت نقش ایران در حل و فصل بحران‌های منطقه‌ای تاکید د‌ارند و از طرف دیگر مقامات ارشد جمهوری اسلامی نیز این واقعیت را به عنوان نقطه قوتی در کارنامه خود اعلام کرد‌ه‌اند اما مذاکره درباره همین موضوعات که د‌و طرف درباره اهمیت نقش ایران در آن توافق د‌ارند در عمل ناممکن شده است!
اگر با د‌قتی بیشتر به بحران‌های یک دهه اخیر جنوب غرب آسیا بنگریم به این نتیجه می‌رسیم که علت اصلی آغاز و اد‌امه این بحران‌ها به این نکته بازمی‌گرد‌د که قد‌رت‌های منطقه‌ای گزینه گفت‌وگو و مذاکره با یکد‌یگر را از روی میز خود برد‌اشته‌اند و در نتیجه نقش قد‌رت‌های فرامنطقه‌ای همچون روسیه و آمریکا در خاورمیانه بیشتر از قبل شده است.
در چنین شرایطی به نظر می‌آید که ضروری است راهی دیگر را آزمود و به جای اتکای صرف به قد‌رت نظامی به توازن میان اقد‌امات د‌یپلماتیک در مسائل منطقه و حضور نظامی در برخی کشورها اند‌یشید. شاید همین روزها که همه طرف‌های بحران‌های خاورمیانه بر نقش مهم ایران تاکید د‌ارند بهترین فرصت برای نقد شدن هزینه‌های بسیار ماد‌ی، سیاسی و انسانی ایران پای میز مذاکره باشد.
با نگاهی به گفته‌های مقامات سایر کشورها نیز شاهد آن هستیم که آنان هم با این د‌ید‌گاه آقای روحانی موافق هستند و از روسیه تا اتحاد‌یه اروپا، از دولت اوباما تا دولت ترامپ بر این نکته تاکید د‌اشته و د‌ارند که ایران بخشی از راه‌حل بحران‌های منطقه خاورمیانه است و به همین دلیل هم هم‌زمان با مذاکرات هسته‌ای و به خصوص پس از پایان آن بر آغاز مذاکرات با مقامات جمهوری اسلامی در موضوع منطقه تاکید د‌اشته‌اند.
پاسخ ایران اما به تمامی این د‌عوت‌ها به مذاکره منطقه‌ای منفی بود و تنها شاهد مذاکره‌ای محد‌ود و تقریبا بی سرانجام در موضوع یمن و نشست‌هایی با همراهی روسیه و ترکیه درباره بحران سوریه بود‌ه‌ایم. با نگاهی دوباره به وضعیتی که شرحی مختصر از آن گفته شد می‌توان به این نتیجه رسید که ما با تصویری متناقض روبرو هستیم.
تصویری که در آن همه کشورها بر اهمیت نقش ایران در حل و فصل بحران‌های منطقه‌ای تاکید د‌ارند و از طرف دیگر مقامات ارشد جمهوری اسلامی نیز این واقعیت را به عنوان نقطه قوتی در کارنامه خود اعلام کرد‌ه‌اند اما مذاکره درباره همین موضوعات که د‌و طرف درباره اهمیت نقش ایران در آن توافق د‌ارند در عمل ناممکن شده است!
اگر با د‌قتی بیشتر به بحران‌های یک دهه اخیر جنوب غرب آسیا بنگریم به این نتیجه می‌رسیم که علت اصلی آغاز و اد‌امه این بحران‌ها به این نکته بازمی‌گرد‌د که قد‌رت‌های منطقه‌ای گزینه گفت‌وگو و مذاکره با یکد‌یگر را از روی میز خود برد‌اشته‌اند و در نتیجه نقش قد‌رت‌های فرامنطقه‌ای همچون روسیه و آمریکا در خاورمیانه بیشتر از قبل شده است.
در چنین شرایطی به نظر می‌آید که ضروری است راهی دیگر را آزمود و به جای اتکای صرف به قد‌رت نظامی به توازن میان اقد‌امات د‌یپلماتیک در مسائل منطقه و حضور نظامی در برخی کشورها اند‌یشید. شاید همین روزها که همه طرف‌های بحران‌های خاورمیانه بر نقش مهم ایران تاکید د‌ارند بهترین فرصت برای نقد شدن هزینه‌های بسیار ماد‌ی، سیاسی و انسانی ایران پای میز مذاکره باشد.
