تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۱/۲۶ ساعت ۱۳:۱۷
کد مطلب : ۱۷۵۸۸۵
مقامات ایرانی چه واکنشی نشان دهند؟
محمد توکلی
تصمیم دولت دونالد ترامپ مبنی بر تروریستی اعلام کردن «سپاه پاسداران انقلاب اسلامی» به دلیل تاثیر مستقیمی که بر امنیت ملی دارد به یکی از موضوعات بسیار مهمی تبدیل شده که در سطوح مختلف و از زوایای گوناگون هم‌چنان مورد بحث و کندوکاو قرار می‌گیرد. شاید بتوان گفت مهم‌ترین پرسش در این باره آن است که در برابر این تصمیم خطرآفرین آمریکا، مناسب است مقامات ایرانی چه واکنشی نشان دهند؟
آنچه تا امروز شاهدش بوده‌ایم اقداماتی ذیل سیاست مقابله به مثل بوده است؛ اقدامی نظیر تروریستی اعلام کردن نظامیان آمریکایی حاضر در منطقه. نکته جالب توجه آن است که هم جمهوری اسلامی و هم ایالات متحده در تلاش هستند تا فعلا این تصمیم در سطح تبلیغی و سیاسی باقی بماند و وضعیت از آنچه امروز شاهدش هستیم پیچیده‌تر نشود.
برای اثبات این ادعا می‌توان به نامه‌ی جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران خطاب به دبیرکل سازمان ملل و اعضای شورای امنیت توجه نشان داد. آن جا که ظریف تاکید می‌کند: «جمهوری اسلامی ایران همچنین می‌خواهد تصریح نماید که به رغم اقدام‌های متعدد مستقیم و غیرمستقیم صورت گرفته از سوی سنتکام که ذات تروریستی دارد، اعلان این نهاد دولتی به عنوان یک سازمان تروریستی توسط ایران صرفا براساس عمل متقابل است و نباید تغییر در موضع حقوقی ایران در ارتباط با اصل برابری حاکمیت دولت‌ها و تعریف تروریسم تلقی شود.»
یا از سوی دیگر فرماندهان ارشد ارتش آمریکا در همین روزهای اخیر در چند نوبت به صراحت اعلام کرده‌اند که با وجود تصمیم ترامپ علیه سپاه تغییری در نوع مواجهه نظامیان آمریکا با نیروهای سپاه ایجاد نخواهد شد و دستورالعمل تازه‌ای در این مورد به آنان ابلاغ نشده است. از این دو نمونه که ذکر شد می‌توان دریافت که هر دو طرف فعلا تمایلی به اقدامی فراتر از اقداماتی تبلیغاتی و سیاسی ندارند؛ البته این مهم که زمان عبور از این مرز چه زمانی خواهد بود پرسش قابل تاملی است. از سوی دیگر برخی در داخل معتقدند جمهوری اسلامی ایران می‌بایست با اقداماتی نظیر بستن تنگه هرمز و برخورد با نظامیان آمریکایی حاضر در منطقه با اقدامی پیشگیرانه تهدیدات آمریکا را خنثی کند.
آنان که چنین باوری دارند و به تبلیغ آن از طریق تریبون‌های رسمی مشغول هستند البته هیچ‌گاه هم نمی‌گویند که پس از این مرحله چه خواهد شد و برنامه‌شان برای مرحله بعد از آغاز برخورد چیست؟! اما به نظر می‌آید نه آن اقدامات تبلیغی و سیاسی دولت و نه این پیشنهادهای طیف تندرو هیچ‌یک در عمل نخواهد توانست آمریکای ترامپ را متوقف سازد و شاید لازم است طرحی نو در انداخت؛ تغییرات سیاستی در داخل و خارج. افزایش ضریب خطر برای امنیت ملی کشور لزوم افزایش انسجام و همبستگی داخلی را دو چندان کرده است.
از همین رو به نظر می‌آید بیش و پیش از اقدامات دیپلماتیک ضرورت دارد تا تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران کشور خانواده ایران را با همه تفاوت‌ها و تنوع‌های گوناگون آن گرد هم جمع آورند و با تغییراتی سیاستی در حوزه‌های گوناگون از سیاست داخلی تا مسائل اجتماعی، از حوزه اقتصاد تا عرصه فرهنگ فضا را به سمت و سوی هم‌کناری طیف‌های رنگارنگ مختلفی که در جامعه ایرانی وجود دارند هدایت کنند. انسجام ملی به یکباره از آسمان به زمین نازل نخواهد شد و عدم توجه جدی به مقدمات شکل‌گیری واقعی و نه نمایشی آن وضعیتی را رقم خواهد زد که حتی اگر قوی‌ترین تسلیحات را هم داشته باشیم نتوانیم در هنگام خطر از امنیت ملی ایران محافظت کنیم.
آنچه تا امروز شاهدش بوده‌ایم اقداماتی ذیل سیاست مقابله به مثل بوده است؛ اقدامی نظیر تروریستی اعلام کردن نظامیان آمریکایی حاضر در منطقه. نکته جالب توجه آن است که هم جمهوری اسلامی و هم ایالات متحده در تلاش هستند تا فعلا این تصمیم در سطح تبلیغی و سیاسی باقی بماند و وضعیت از آنچه امروز شاهدش هستیم پیچیده‌تر نشود.
برای اثبات این ادعا می‌توان به نامه‌ی جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران خطاب به دبیرکل سازمان ملل و اعضای شورای امنیت توجه نشان داد. آن جا که ظریف تاکید می‌کند: «جمهوری اسلامی ایران همچنین می‌خواهد تصریح نماید که به رغم اقدام‌های متعدد مستقیم و غیرمستقیم صورت گرفته از سوی سنتکام که ذات تروریستی دارد، اعلان این نهاد دولتی به عنوان یک سازمان تروریستی توسط ایران صرفا براساس عمل متقابل است و نباید تغییر در موضع حقوقی ایران در ارتباط با اصل برابری حاکمیت دولت‌ها و تعریف تروریسم تلقی شود.»
یا از سوی دیگر فرماندهان ارشد ارتش آمریکا در همین روزهای اخیر در چند نوبت به صراحت اعلام کرده‌اند که با وجود تصمیم ترامپ علیه سپاه تغییری در نوع مواجهه نظامیان آمریکا با نیروهای سپاه ایجاد نخواهد شد و دستورالعمل تازه‌ای در این مورد به آنان ابلاغ نشده است. از این دو نمونه که ذکر شد می‌توان دریافت که هر دو طرف فعلا تمایلی به اقدامی فراتر از اقداماتی تبلیغاتی و سیاسی ندارند؛ البته این مهم که زمان عبور از این مرز چه زمانی خواهد بود پرسش قابل تاملی است. از سوی دیگر برخی در داخل معتقدند جمهوری اسلامی ایران می‌بایست با اقداماتی نظیر بستن تنگه هرمز و برخورد با نظامیان آمریکایی حاضر در منطقه با اقدامی پیشگیرانه تهدیدات آمریکا را خنثی کند.
آنان که چنین باوری دارند و به تبلیغ آن از طریق تریبون‌های رسمی مشغول هستند البته هیچ‌گاه هم نمی‌گویند که پس از این مرحله چه خواهد شد و برنامه‌شان برای مرحله بعد از آغاز برخورد چیست؟! اما به نظر می‌آید نه آن اقدامات تبلیغی و سیاسی دولت و نه این پیشنهادهای طیف تندرو هیچ‌یک در عمل نخواهد توانست آمریکای ترامپ را متوقف سازد و شاید لازم است طرحی نو در انداخت؛ تغییرات سیاستی در داخل و خارج. افزایش ضریب خطر برای امنیت ملی کشور لزوم افزایش انسجام و همبستگی داخلی را دو چندان کرده است.
از همین رو به نظر می‌آید بیش و پیش از اقدامات دیپلماتیک ضرورت دارد تا تصمیم‌سازان و تصمیم‌گیران کشور خانواده ایران را با همه تفاوت‌ها و تنوع‌های گوناگون آن گرد هم جمع آورند و با تغییراتی سیاستی در حوزه‌های گوناگون از سیاست داخلی تا مسائل اجتماعی، از حوزه اقتصاد تا عرصه فرهنگ فضا را به سمت و سوی هم‌کناری طیف‌های رنگارنگ مختلفی که در جامعه ایرانی وجود دارند هدایت کنند. انسجام ملی به یکباره از آسمان به زمین نازل نخواهد شد و عدم توجه جدی به مقدمات شکل‌گیری واقعی و نه نمایشی آن وضعیتی را رقم خواهد زد که حتی اگر قوی‌ترین تسلیحات را هم داشته باشیم نتوانیم در هنگام خطر از امنیت ملی ایران محافظت کنیم.
