محمد توکلی
انتشار گفتوگوی عبدالرضا داوری، از چهرههای رسانهای نزدیک به رییسجمهور سابق با محمد سرافراز، رییس پیشین سازمان صداوسیما در چند روز اخیر جنجالی رسانهای را رقم زده که البته با توجه به سخنان صریح سرافراز انتظار بازتابی بیشتر از این نیز وجود داشت.
در نگاه نخست آنچه رییس سابق صداوسیما که عمر کوتاه مدیریت او به عنوان رییس این سازمان هنوز از پرسشها و ابهامهای جدی به حساب میآید گفته است شباهتهایی به اظهارنظرهای محمود احمدینژاد در دو سال اخیر دارد. همان صراحت لهجه کم سابقه، همان حذف بخشهایی از واقعیت و برجستهسازی بخشهایی دیگر و همان بیان انتقاداتی صریح خطاب به مراکز قدرت که کمتر امکانی برای نزدیک شدن به نقد آنها وجود دارد.
سرافراز در این مصاحبه بر این نکته تاکید دارد که علت کنار گذاشته شدن زودهنگام او به این نکته بازمیگردد که در جایگاه رییس سازمان صداوسیما در پی مبارزه با فساد مالی، اصلاح ساختار صداوسیما و همچنین شفافیت در قراردادهایی همچون مسائل مربوط به بازرگانی صداوسیما بوده است. او با نام بردن از برخی افراد آنان را در جایگاه صحنهگردانان استعفای اجباری خود مینشاند. مشکل اساسی رویکرد رییس سابق سازمان صداوسیما دقیقاً در همین نقطه است.
تصور سرافراز و دیگرانی مانند او آن است که مشکلات کشور از جمله آنچه در ویرانهای که رسانه ملی میخوانندش وجود دارد به این شخص و آن شخص بازمیگردد که با تغییر و یا برخورد با آنها مسئله حل خواهد شد. واقعیت اما این است که آنچه صداوسیما را به این نقطه بحرانی رسانده است افراد نیستند بلکه ساختار حاکم بر آن است. همانطور که در بسیاری از عرصههای دیگر نیز با چنین مشکلی مواجه هستیم که به جای حرکت به سمت اصلاحی ساختاری تمام همّ و غمّ معترضان صرف جایگزینی الف به جای ب میشود!
اگر امروز سازمان صداوسیما دچار بحران اقتصادی و از آن مهمتر بحران بی اعتمادی مخاطب شده است لزوماً به دلیل مدیران حاضر در این سازمان نیست بلکه علت آن را میبایست در ساختاری جستوجو کرد که بر اساس آن امکان نظارت بر عملکرد این سازمان عریض و طویل و لزوم پاسخگویی مسئولان صداوسیما در آن نادیده گرفته شده است.
به بیان سادهتر ما با سازمانی طرف هستیم که با وجود گردش مالی هزاران میلیارد تومانی امکانی برای نظارت بر آن در عمل وجود ندارد و مسئولان مرتبط با آن نیز خود را به هیچ فرد و یا نهادی پاسخگو نمیدانند. بدیهی است که در چنین شرایطی هر فردی در این ساختار که قدرت منهای نظارت در آن نهادینه شده قرار بگیرد نه میخواهد و نه میتواند تغییری در آن ایجاد کند. آنچه سرافراز نگفت ساختاری است که صداوسیما را به چنین نقطهای رسانده است.