کدام ذلت‌آفرین است؟

محمد توکلی
در سال‌های اخیر و هم‌زمان با پیگیری سیاست تنش‌زدایی در روابط با جامعه جهانی شاهد آن بودیم که افراد و جریاناتی مذاکره، تعامل و توافق با دیگر کشورها را سازش معنا کرده و با سوءاستفاده از مفاهیم دینی در تلاش هستند تا هر نوع رابطه سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و... با اغلب کشورهای توسعه‌یافته را نشانگر ذلت و تسلیم بدانند و آن را در مقابل عزت و اقتدار ملی بنشانند.

آنان که در این سال‌ها مانند همیشه بیشتر تریبون‌های رسمی را در اختیار خود داشته‌اند در عمل نیز با اقداماتی سبب سنگ‌اندازی‌های بی‌شمار در مسیر عادی‌سازی جایگاه ایران در جامعه جهانی شدند. مصداق عیان این نوع سنگ‌اندازی‌ها و مانع‌تراشی‌ها را می‌توان در سال‌های ۹۴ تا ۹۶ به خاطر آورد که به جای فراهم‌سازی شرایط جهت استفاده حداکثری از مزیت‌های اقتصادی برجام گزینه‌های گوناگونی را برای به بن‌بست رساندن توافق امتحان کردند.

پیش از ادامه این نوشتار بیاییم به جایگاه اقتصاد ایران در جهان بنگریم و میانگین وضعیت اقتصادی در چند دهه اخیر را با میانگین عملکرد کشورهای مشابه بسنجیم. نتیجه این مقایسه و بررسی عیان‌تر از آن است که نیازی به شرح و تفسیر چندانی داشته باشد. برای مثال در دو شاخص تورم و رشد اقتصادی که با آن می‌توان تصویر کلی نسبتاً دقیقی از اقتصاد یک کشور را مشاهده کرد در چند دهه تورم دو رقمی که در اقتصاد جهان بی سابقه است را تجربه کرده‌ایم و میانگین نرخ رشد اقتصادی ایران نیز در نیم‌قرن اخیر کمتر از دو درصد بوده است.

کشورهایی همچون کره جنوبی، ترکیه، اندونزی، سنگاپور، مالزی و... که وضعیتی مشابه ایران داشتند و هم‌زمان با ایران یا حتی پس از این کشور حرکت در مسیر توسعه را آغاز کردند امروز در چه نقطه‌ای قرار دارند؟ ادامه این وضعیت سبب آن خواهد شد که نه تنها در افق ۱۴۰۴ قدرت برتر منطقه نباشیم بلکه در حوزه اقتصادی از کشورهای پر مشکلی همچون افغانستان و عراق نیز عقب‌تر بمانیم.

حالا با مقایسه این دو نکته ظاهراً بی ارتباط با یکدیگر به این پرسش بیندیشیم که تعامل با جامعه جهانی ذلت‌آفرین بوده و یا چنین عملکرد آشفته اقتصادی که اقشار مختلف مردم را سال‌هاست تحت فشار قرار داده است؟!  به نظر می‌آید جریاناتی که مدعی انقلابی‌گری هستند و خود را مخالف حرکاتی که سبب ذلیل شدن ملت ایران می‌شود معرفی می‌کنند می‌باید بیشتر از دیگران به این پرسش فکر کنند. شاید اشتباه محاسباتی در سازش و تسلیم نامیدن تعامل سازنده با جهان سبب این ذلت واقعی در اقتصاد شده باشد.