از سفر «رامبد» تا سفر «آبه»!

محمد توکلی
سفر رامبد جوان و نگار جواهریان به کشور کانادا که ظاهرا برای به دنیا آوردن فرزندشان در این کشور بوده مورد انتقاد و اعتراض بخش‌های گسترده‌ای از جامعه قرار گرفته است.
برخی از ریا و دورویی گلایه مند هستند و معتقدند چنین اقدامی با شعارهای مجری برنامه تلویزیونی خندوانه که همواره بر ایران دوستی و مثبت‌نگری نسبت به وضعیت کشور تاکید دارد در تناقض است و گروهی دیگر تلاش سلبریتی ها برای دریافت شناسنامه غیر ایرانی برای فرزند خود را مورد اعتراض جدی قرار می دهند.

اعتراضات و انتقادات مطرح شده در این خصوص را با همه تفاوت‌هایی که در ظاهر با هم دارند می توان ذیل یک گفتمان واحد با بیان های گوناگون تقسیم بندی کرد. نکته جالب توجه در این اعتراضات نیز طیف رنگارنگ معترضان است و بی‌راه نیست که اگر بگوییم طیف‌های فکری و فرهنگی که در اعتراض به مسئله شخصی این دو بازیگر با هم هم‌صدا شده‌اند همواره در تمامی مسائل سیاسی، فرهنگی و اجتماعی دیگر در جبهه‌های مقابل یکدیگر قرار دارند. به نظر می‌آید درباره این سفر پر ماجرا و واکنش‌ها به آن در روزهای اخیر به اندازه کافی و یا حتی بیشتر از حد متعارف دیدگاه‌های بسیاری مطرح شده است و سخن گفتن از آن تکراری و بیهوده به نظر بیاید اما شاید بتوان با رویکردی دیگر نیز این موضوع را مورد بررسی و واکاوی قرار داد.

 بیاییم واکنش‌های مردمی به این مسئله را با موضوعی مثل سفر آبه شینزو، نخست‌وزیر ژاپن به ایران مقایسه کنیم. بسیاری از افرادی که درباره سفر شخصی رامبد و همسرش رویکردی اعتراضی داشتند و آن را تبدیل به دغدغه و مسئله‌ای مهم برای خود و دیگران کردند اساساً از اهمیت سفر آن مقام ارشد ژاپنی به تهران بی‌خبر بوده و یا به بیان بهتر بی خبر نگه داشته شده بودند.

رسانه ها و جوّ غالب در شبکه های اجتماعی فضا را به سمت و سویی هدایت می‌کند که اکثریتی از مخاطبان بدون آن که خود بخواهند و یا بدانند به سمت و سوی خبرهای زرد و بی اهمیت هدایت شده و اذهان عمومی درگیر مسائلی می‌شود که با دقت به تصویر بزرگتر وقایع از کوچکترین اهمیتی هم برخوردار نیستند. یا می‌توان مثالی دیگر را به خاطر آورد که اخیراً در یادداشتی از محمد فاضلی، جامعه شناس به آن پرداخته شده؛ تفاوتی که در نوع بازتاب رسانه ای آتش سوزی عمدی در کارخانه کاله در عراق شاهد بودیم نسبت به توجه رسانه‌ها، صداوسیما و مردم به سفر این دو بازیگر به خارج از کشور. 

فارغ از ارزش داوری نسبت به دیدگاه‌های اعتراضی و انتقادی مطرح شده درباره سفر رامبد جوان و نگار جواهریان به کانادا موضوع بیشتر از حد اهمیت قائل شدن برای موضوعاتی از این دست که از درجه اهمیت کمتری برخوردارند و از آن مهم‌تر به فراموشی سپردن مسائل مهم و سرنوشت ساز دیگر از جمله موضوعاتی است که ضرورت دارد با رویکردهای جامعه شناختی، مردم شناسی و روان شناختی به بررسی آن بپردازیم.