محمد توکلی
بیستمین سالگرد اعتراضات دانشجویی در ۱۸تیر۷۸ و حمله به کوی دانشگاه تهران بود؛ اتفاق تلخی که به شکلی دیگر در بحران پس از انتخابات۸۸ هم تکرار شد. رخداد ۱۸تیر۷۸ را همه محکوم کردند اما روایت هر یک از طرفهای مرتبط با آن واقعه از آن چه رخ داده بود با یکدیکر اختلافی اساسی و جدی داشت.
گروهی ۱۸تیر را طراحی و توطئه بیگانگان و مخالفان نظام سیاسی مستقر با همدستی اصلاحطلبان حاضر در دولت وقت میدانند که دانشجویان قربانی آن شدند و در مقابل افرادی دیگر هم بوده و هستند که تندرویها و بیتدبیریهای نیروهای انتظامی و امنیتی را سبب بحرانی شدن اعتراضی دانشجویی که در آن روزها موضوعی متداول بود دانستهاند.
اینکه کدام یک از این دو روایت و یا روایتهایی دیگر از آن واقعه صحیح و بیشتر منطبق بر واقعیتها است اکنون محل بحث نیست بلکه نکته اساسی این است که چرا با وجود گذشت دو دهه از ۱۸تیر۷۸ هنوز و همچنان هیچ گونه تلاش و عزمی برای پاسخ به پرسشها و ابهامات مرتبط با آن وجود ندارد و به جای پاسخگویی و ابهامزدایی شاهد آن هستیم که تریبوهای رسمی و در صدر آنان صداوسیما همچون سالهای گذشته همان روایت یکسویه و پر ابهام را از رخدادهای مرتبط با ۱۸ تیر بیست سال قبل ارائه میدهد و به ابهامآفرینی بیش از پیش مشغول هستند.
کته جالب توجه و عجیب در این ارتباط آن است که در همه این دو دهه نه تنها خبری از مناظره برای بررسی این موضوع در صداوسیمایی که «رسانه ملی» خوانده میشود نیست بلکه حتی از انعکاس دقیقهای گفتگو با مسئولان وقت دولتی در وزارت کشور، وزارت اطلاعات و وزارت علوم دریغ میشود؛ امری که حتی از استانداردهای ناکارآمد صداوسیما هم اقدامی عقبماندهتر به نظر میآید.
به نظر میرسد راه رفع ابهام از حوادثی همچون ۱۸تبر۷۸ کاملا روشن و بدیهی است: تشکیل کمیتهای حقیقتیاب با حضور چهرههایی ملی و مرضیالطرفین. راهحلی که تجربه بشری در همه جوامع آن را تایید میکند و پذیرفتن آن منطقاً باید امری بدیهی به نظر بیاید میتوان برای حلوفصل بسیاری از ابهامها و پرسشهای دیگر از این دست نیز از همین گزینه استفاده کرد اما مشکل از آن جایی آغاز میشود که این ایدهها مانند آنچه در مناظره آقایان تاجزاده و زاکانی مشاهده شد در حوزه نظری مورد تایید همه قرار میگیرد اما در عمل کار در اختیار کسانی قرار خواهد گرفت که با وجود گذشت بیست سال هنوز از برگزاری یک مناظره آن هم نه با حضور چهرههای مستقل بلکه با حضور مسئولان دولتی وقت در رسانه ملی عاجز هستند!