بهار نیوز - تنش نفتکش‌ها

گروه سیاسی: توقیف نفتکش حامل نفت ایران و اقدام متقابل از سوی سپاه پاسداران در توقیف نفتکش انگلیس یک بار دیگر توجه رسانه‌ها را به سمت تنش‌های موجود در خلیج فارس معطوف کرده است.

هم‌زمان با همین رویدادها شاهد ادعای دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا درباره سرنگونی یک پهپاد متعلق به نیروهای نظامی جمهوری اسلامی و متعاقب آن تکذیب این موضوع از سوی مقامات ارشد نظامی ایران نیز بودیم. اگر به روزهای قبل از این وقایع بازگردیم با وضعیتی مواجه خواهیم شد که در آن تنش‌های فزاینده در منطقه به سمت و سوی کاهشی نسبی در حرکت بود و روزنه‌هایی از احتمال مذاکره مستقیم میان جمهوری اسلامی و ایالات متحده در حال پدیدار شدن بود که به یکباره این حوادث همچون دومینویی سبب تغییر این شرایط و بازگشت نگرانی‌ها از بالا گرفتن چند باره تنش‌ها در منطقه شد.

سال‌هاست که خاورمیانه محل تنش‌های قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای شده است و در نتیجه با اندک بهانه‌ای آتش جنگ داخلی و یا درگیری میان کشورهای این منطقه شعله‌ور خواهد شد. از سویی دیگر موقعیت تنگه هرمز در حوزه جغرافیای سیاسی سبب آن شده تا شرایط امنیتی خطیری بر این تنگه اقتصادی مهم جهان حکمفرما شود. تهدیدات یک سال اخیر مقامات سیاسی و نظامی ایران درباره احتمال استفاده از ابزار بستن تنگه هرمز و همینطور ورود ناو آمریکایی ابراهام لینکن به خلیج فارس فضا را به سمتی حرکت داده است که هر آن امکان برخوردی سخت، حتی به صورت تصادفی وجود دارد. موضوعی که افزایش نگرانی‌ها در سطح جامعه جهانی را فراهم آورد.

حال در چنین فضایی پرسش اساسی که می‌توان مطرح ساخت آن است که چه می‌توان کرد تا از طرفی شاهد ارتقا امنیت ملی کشور باشیم و از سویی دیگر از افزایش تنش‌های موجود جلوگیری کنیم و در مرحله بعد از میزان و فراگیری آن بکاهیم؟

واقعیت آن است که برخورد ارتش بریتانیا با نفتکش حامل نفت ایران در جبل‌الطارق و همینطور توقیف نفتکش انگلیسی از سوی نیروی دریایی سپاه پاسداران بیشتر از آن که ناشی از تقابل جمهوری اسلامی و بریتانیا باشد، ریشه در تنازع ایران و آمریکا دارد، حتی می‌توان گفت که بخش عمده‌ای از اختلافات عمیق و تنش‌های موجود در روابط جمهوری اسلامی ایران با عربستان سعودی و برخی دیگر از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس نیز به همان نزاع دامنه‌دار ایران و آمریکا بازمی‌گردد.

از همین رو راه‌حل‌های واقعی برای عبور از تنش‌های موجود در خلیج فارس و منطقه خاورمیانه تنها در صورتی اجرایی می‌شود که راهی برای حل‌وفصل اخلافات ایالات متحده و جمهوری اسلامی پیدا شود. اما تا آن روز و تا زمان یافتن راهی برای بحران موجود در روابط ایران و آمریکا به نظر می‌آید برای ایجاد مانع در برابر برخورد سخت می‌باید از ظرفیت‌های طرف‌های واسط استفاده برد. دولت‌های عمان، عراق، قطر، کویت و حتی ترکیه که با هر دو سوی این درگیری روابط نسبتاً خوبی دارند شاید بتوانند با نقش‌آفرینی‌های جدی‌تر از قبل، از تبدیل تنش نفتکش‌ها به جنگ نفتکش‌ها و اتفاقات ناگوار دیگر جلوگیری به عمل آورند.