تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۰۸ ساعت ۱۰:۵۷
کد مطلب : ۱۸۳۹۶۲
اشکال ساختاری
محمد توکلی
در روزهای اخیر به دلایل متفاوتی صدای اعتراض به صداوسیما بیشتر از گذشته بلند شده است. اتفاقاتی مثل اجرایی شدن دستور حذف عادل فردوسی‌پور، پخش مستند تخریبی علیه احمد شاملو، پخش مستندهایی سیاسی که مطابق الگوی مرسوم مبتنی بر «بهتان» در این رسانه عده‌ای بدون داشتن حق لحظه‌ای دفاع به اتهامات رنگارنگی متهم می‌شوند، مهاجرت گزارشگر کم حاشیه مسابقات فوتبال به خارج از کشور و... موضوعات مختلفی بود که اعتراضات و انتقاداتی را روانه صداوسیما کرد اما آنچه از این اتفاقات ناامیدکننده‌تر به نظر می‌آید نحوه مواجهه‌ای است که صداوسیمایی‌ها با منتقدان دارند.
آنان با تصور اینکه در نبرد حق علیه باطل مشغول شمشیرزنی هستند منتقدان را یکسره معاند و منافق تصور می‌کنند و با هر نقد و اعتراضی بر سرعت خود در مسیری خلاف جهت مردم می‌افزایند.به نظر می‌آید که ریشه چنین مواجهه‌ای از سوی مسئولان صداوسیما با منتقدان و عقب‌رفت مستمر این رسانه به یک اشکال ساختاری بازمی‌گردد. برای توضیح بیشتر این اشکال ساختاری به این چند اظهارنظر توجه کنید:
علیرضا رحیمی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس: مراتب تاسف خود را از قانون اساسی اعلام می‌کنم که دست نمایندگان را بسته که نمی‌توانند از صداوسیما سوال کنند.
علی مطهری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس: عبدالعلی علی‌عسکری، رییس سازمان صداوسیما قدرت کافی ندارد و تام‌الاختیار نیست.می‌دانیم که بخش سیاسی و خبر صداوسیما از جای دیگری دستور می‌گیرد و کاری هم از دست علی‌عسکری بر نمی‌آید.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رییس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس: در هنگام مسئولیت در کمیسیون امنیت ملی از مدیران صداوسیما درباره حذف فردوسی‌پور پرسیدم، آن‌ها گفتند شما دخالت نکنید، این اقدام پروژه هشت ماهه ما بود.
سیدمحمد بهشتی، مدیر فرهنگی: شاید بعضی‌ها بپرسند که پس نهادهای نظارتی در این میان چه می‌کنند؟ مثلا مجلس یا شورای نظارت بر صدا و سیما. راستش من امیدی به هیچ‌کدام از اینها ندارم. به صراحت می‌گویم که مجلس زورش به صداوسیما نمی‌رسد. شورای نظارت بر صدا و سیما که متشکل از نمایندگان سه قوه است هم همین‌طور. نهایتش این است که تذکری بدهند و لاغیر.
هنگامی که از دیگر مسئولان دولت و مجلس که منتقد عملکرد صداوسیما هستند هم درباره امکان اثرگذاری نقدها پرسشی مطرح می‌شود با پاسخ‌هایی مشابه مواجه می‌شویم که حاکی از آن است که مسیر نظارت بر صداوسیما مسدود است. اشکال ساختاری که از آن سخن می‌گوییم همین نقطه است. این اشکال ساختاری وضعیتی را ایجاد کرده است که نه مجلس، نه دولت، نه دستگاه قضایی، نه مجلس خبرگان، نه شورای نظارت بر صداوسیما و نه هیچ مرکز نظارتی دیگری امکان نظارت واقعی بر صداوسیما را ندارند. در چنین شرایطی اگر عملکرد این رسانه به شکلی غیر از وضعیت فاجعه‌بار امروز بود جای تعجب داشت.
در روزهای اخیر به دلایل متفاوتی صدای اعتراض به صداوسیما بیشتر از گذشته بلند شده است. اتفاقاتی مثل اجرایی شدن دستور حذف عادل فردوسی‌پور، پخش مستند تخریبی علیه احمد شاملو، پخش مستندهایی سیاسی که مطابق الگوی مرسوم مبتنی بر «بهتان» در این رسانه عده‌ای بدون داشتن حق لحظه‌ای دفاع به اتهامات رنگارنگی متهم می‌شوند، مهاجرت گزارشگر کم حاشیه مسابقات فوتبال به خارج از کشور و... موضوعات مختلفی بود که اعتراضات و انتقاداتی را روانه صداوسیما کرد اما آنچه از این اتفاقات ناامیدکننده‌تر به نظر می‌آید نحوه مواجهه‌ای است که صداوسیمایی‌ها با منتقدان دارند.
آنان با تصور اینکه در نبرد حق علیه باطل مشغول شمشیرزنی هستند منتقدان را یکسره معاند و منافق تصور می‌کنند و با هر نقد و اعتراضی بر سرعت خود در مسیری خلاف جهت مردم می‌افزایند.به نظر می‌آید که ریشه چنین مواجهه‌ای از سوی مسئولان صداوسیما با منتقدان و عقب‌رفت مستمر این رسانه به یک اشکال ساختاری بازمی‌گردد. برای توضیح بیشتر این اشکال ساختاری به این چند اظهارنظر توجه کنید:
علیرضا رحیمی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس: مراتب تاسف خود را از قانون اساسی اعلام می‌کنم که دست نمایندگان را بسته که نمی‌توانند از صداوسیما سوال کنند.
علی مطهری، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس: عبدالعلی علی‌عسکری، رییس سازمان صداوسیما قدرت کافی ندارد و تام‌الاختیار نیست.می‌دانیم که بخش سیاسی و خبر صداوسیما از جای دیگری دستور می‌گیرد و کاری هم از دست علی‌عسکری بر نمی‌آید.
حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رییس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس: در هنگام مسئولیت در کمیسیون امنیت ملی از مدیران صداوسیما درباره حذف فردوسی‌پور پرسیدم، آن‌ها گفتند شما دخالت نکنید، این اقدام پروژه هشت ماهه ما بود.
سیدمحمد بهشتی، مدیر فرهنگی: شاید بعضی‌ها بپرسند که پس نهادهای نظارتی در این میان چه می‌کنند؟ مثلا مجلس یا شورای نظارت بر صدا و سیما. راستش من امیدی به هیچ‌کدام از اینها ندارم. به صراحت می‌گویم که مجلس زورش به صداوسیما نمی‌رسد. شورای نظارت بر صدا و سیما که متشکل از نمایندگان سه قوه است هم همین‌طور. نهایتش این است که تذکری بدهند و لاغیر.
هنگامی که از دیگر مسئولان دولت و مجلس که منتقد عملکرد صداوسیما هستند هم درباره امکان اثرگذاری نقدها پرسشی مطرح می‌شود با پاسخ‌هایی مشابه مواجه می‌شویم که حاکی از آن است که مسیر نظارت بر صداوسیما مسدود است. اشکال ساختاری که از آن سخن می‌گوییم همین نقطه است. این اشکال ساختاری وضعیتی را ایجاد کرده است که نه مجلس، نه دولت، نه دستگاه قضایی، نه مجلس خبرگان، نه شورای نظارت بر صداوسیما و نه هیچ مرکز نظارتی دیگری امکان نظارت واقعی بر صداوسیما را ندارند. در چنین شرایطی اگر عملکرد این رسانه به شکلی غیر از وضعیت فاجعه‌بار امروز بود جای تعجب داشت.
