ناکامی مکرون پس از ناکامی شینزو آبه!

گروه سیاسی: پس از ناکامی شینزو آبه، نخست‌وزیر ژاپن در میانجی‌گری بیان جمهوری اسلامی و ایالات متحده شاهد آن بودیم که امانوئل مکرون، رییس‌جمهور فرانسه تلاش تازه‌ای را برای کاهش تنش‌های فزاینده میان ایران و آمریکا آغاز کرد. او همین چند روز پیش در یک گفت‌وگوی تلفنی یکصد دقیقه‌ای با رییس‌جمهور روحانی سعی کرد تا از یک سو تصمیم مقامات جمهوری اسلامی برای اجرایی ساختن گام سوم کاهش تعهدات برجامی را تغییر دهد و از طرف دیگر از طرحی سخن به میان آورد که نتیجه آن توقف موقتی اجرای تحریم‌ها از سوی ایالات متحده خواهد بود؛ طرحی که به «توقف در برابر توقف» معروف شده است.

بنا بر آنچه برخی منابع آگاه دیپلماتیک مدعی شده‌اند مکرون به‌عنوان پیشنهادی عملی دعوت روحانی به اجلاس گروه هفت که با حضور دونالد ترامپ برگزار خواهد شد را هم در این گفت‌وگوی مفصل مطرح کرده بود؛ موضوعی که البته از سوی برخی دیگر از منابع تکذیب شده است.
به هر روی چه این دعوت که با پاسخ منفی رییس‌جمهور ایران مواجه شد انجام گرفته باشد، چه نه؛ این یک واقعیت است که رییس‌جمهور فرانسه به دنبال یافتن راه‌حلی است که حیات توافق هسته‌ای ادامه پیدا کرده و تنش‌های رو به گسترش جمهوری اسلامی و ایالات متحده شرایط موجود در منطقه خاورمیانه را بحرانی‌تر از آنچه امروز شاهدش هستیم نکند.

نکته جالب توجه در این موضوع اما این جا است که تلاش‌های مکرون نیز همچون میانجی‌‌گران سابق به نقطه‌ای رسیده است که چند قدم بیشتر تا ناکامی و اعلام شکست فاصله ندارد. اگر میانجی‌گری شینزو آبه با در بسته مقامات جمهوری اسلامی مواجه شد و او پس از پایان سفری بی نتیجه از تهران عازم توکیو شد، درباره مکرون وضعیت اندکی متفاوت است و ظاهراً علاوه بر آن که طرح او با پاسخ منفی مقامات ایرانی مواجه شده حتی دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا نیز به این تلاش‌های فرانسه روی خوشی نشان نداده است. ترامپ در همین ارتباط در توییتی با نام بردن از رییس‌جمهور فرانسه نوشته است: «ایران به شکل جدی دچار مشکل اقتصادی شده است. آنها برای مذاکره با آمریکا بی‌تابی می‌کنند، اما دارند نشانه‌های ضدونقیضی از افرادی که ادعای نمایندگی ما را دارند، از جمله مکرون، رییس‌جمهور فرانسه، می‌گیرند. می‌دانم که مکرون نیت خوبی دارد، مثل بقیه، ولی هیچکس از طرف آمریکا حرف نمی‌زند، جز خود آمریکا. هیچ‌کس به هیچ‌شکل و نوعی حق نمایندگی از طرف ما را ندارد»

معنای این توییت ترامپ آن است که آنچه امانوئل مکرون از سوی آمریکایی‌ها وعده می‌دهد، از جمله توقف تحریم‌ها در برای توقف اجرای کاهش تهدات برجام از سوی ایران بیشتر از آن که وعده‌ای از جانب دولت آمریکا باشد ابتکاری از سوی دولت فرانسه است که هیچ تضمینی هم برای پذیرفته شدن آن از سوی دولت آمریکا وجود ندارد زیرا همانطور که رییس‌جمهور آمریکا تاکید دارد «هیچکس از طرف آمریکا حرف نمی‌زند، جز خود آمریکا. هیچ‌کس به هیچ‌شکل و نوعی حق نمایندگی از طرف آمریکایی‌ها را ندارد» کوتاه سخن آن که به نظر می‌آید در رابطه خصمانه میان ایران و آمریکا که سبب خطراتی جدی برای این دو کشور، منطقه خاورمیانه و جامعه جهانی است با شیوه‌های میانجی‌گرانه تغییری ایجاد نخواهد شد و تصمیم‌گیران ایالات متحده و جمهوری اسلامی در زمانی نه چندان دور به مرحله انتخاب میان «تعامل یا تقابل» خواهند رسید.