بهار نیوز - معترضان جوان، بیکار و سرخورده

محمد توکلی
درباره آنچه پس از افزایش قیمت بنزین در بیش از صد شهر ایران رخ داد در روزهای اخیر تحلیل‌های مختلفی ارائه شده است. درباره دلایل و پیامدهای این اعتراضات و تفاوت‌های آن با اعتراضات سال‌های پیش‌تر نیز سخن بسیار است اما این بار بیاییم کمی از نزدیک‌تر به سراغ معترضان برویم و از همان‌ها دلیل اعتراض‍‌شان را بشنویم. معترضانی که اغلب در حاشیه کلانشهرها و یا شهرهای کوچک زندگی می‌کنند، سواد دانشگاهی بالایی ندارند، از درآمد بسیار اندکی برخوردار هستند و اغلب بیکار و یا مشغول در مشاغل کاذب هستند.

آنان اقشاری از جامعه هستند که دیگر «چیزی برای از دست دادن ندارند» و معتقدند «اهالی قدرت حق آنان را ربوده‌اند» و مطالبه خود را «تامین حداقلی از شرایط زندگی» اعلام می‌کنند. این صداهای آشنا که سال‌هاست به شکل مخفیانه در تاکسی و اتوبوس و میان مردم به گوش می‌رسید حالا و با بی توجهی به آن به شکل اعتراضات خیابانی خود را نشان داده است و هر بار نیز با خشونتی بیشتر از قبل همراه خواهد شد.

این بار دیگر با طبقه متوسطی که مطالبات سیاسی و اجتماعی داشته باشد مواجه نیستیم و صدای بلندی که شنیده می‌شود دلواپسی برای «یک تکه نان» است. واقعیت آن است که از یک دهه پیش بسیاری از تحلیلگران اقتصادی و جامعه‌شناسان بر این نکته تاکید می‌کردند که که لشکر جوانان جویای کار که با درِ بسته روبرو می‌شوند می‌تواند در آینده تبدیل به بحرانی سیاسی و امنیتی برای کشور شود و اکنون به همان آینده‌ای رسیده‌ایم که از ده سال پیش درباره آن هشدار داده می‌شد.

برای درک بهتر آن چه می‌گوییم به این آمارها که از سوی مراکز رسمی داخلی نیز اعلام شده است دقت کنید:در سال‌های ۸۵ تا ۹۱ در هر سال به شکل میانگین حدود یک میلیون جوان جویای کار وارد بازار کار شده‌اند که تنها صدهزار نفر از آنان در طول این سال‌ها شاغل شده‌اند. از طرف دیگر در ۱۵ سال اخیر نرخ رشد اقتصادی که نمایانگر میزان رونق یا رکود هر اقتصادی است به طور میانگین کمتر از یک و نیم درصد بوده و در سال‌های بسیاری به زیر صفر رسیده است.

نتیجه بدیهی این نرخ رشد اقتصادی پایین رکود و به تبع آن بیکاری افرادی است که به عنوان مثال از کارخانجاتی که دچار رکود شده‌اند اصطلاحا تعدیل می‌شوند. حالا این تعداد از بیکار شده‌ها را به لشکر بیکارانی که جویای کار بوده‌اند و شغلی نیافتند اضافه کنید.به موازات گسترش بیکاری و افزایش روزافزون جمعیت بیکاران شاهد بالا رفتن افسارگیسخته قیمت‌ها در دو تا سه سال اخیر به دلیل تحریم نیز هستیم که زندگی روزمره و معیشت مردم را سخت و سخت‌تر کرده است.

طبیعی است که این فشار بر افرادی که شغلی نداشته و یا در مشاغلی با درآمد اندک مشغول هستند دو چندان وارد خواهد آمد.نتیجه آن که راه مواجهه با این قبیل اعتراضات نه برخورد قهری بلکه یافتن ریشه آن و پذیرفتن خطاهایی است که در نظام حکمرانی کشور رخ داده و همه ما را به این نقطه رسانده است.