هجوم قاچاقچیان تاریخ وتمدن به خوزستان

فرامرز خوشاب*: مدت زمانی است که وضعیت آثار تاریخی و باستانی خوزستان رو به وخامت گذاشته است بحرانهای فروریزی های مکرر ابنیه باستانی کوشک نورآباد، کاروانسرای دهدز، قلعه امیر مجاهد، ارگ اتابکی(تاق طویله)، خانه ماپار، کوشک حمیدیه، پل های تاریخی شوشتر و دزفول سال همگی در سال 95 به وقوع پیوسته است.
به گزارش انتخاب خبر، علی رغم انعکاس اخبار این فجایع در رسانه ها و مکاتبه با متولیان سازمان میراث فرهنگی،صنایع دستی و گردشگری کشور تا کنون هیچ گونه اقدامی برای جلوگیری از این بحران به وجود امده در خوزستان صورت نگرفته است. در آغاز سال 96 امیدوار بودیم که اتفاقات خوبی در خوزستان بیفتد و حداقل خوزستان را از این بحران فاجعه بار خارج کند.

اما با کمال تاسف این داستان غم انگیز را در خوزستان پایانی نیست و بلکه در اتفاقی نادر با اخراج نگهبان معبد باستانی شمی(خاستگاه مرد پارتی نگین موزه ایران باستان) شاهد غارت این محوطه باستانی توسط قاچاقچیان هستیم.
آنچه این موضوع را تاسف بار و غیر قابل قبول می کند اخراج مشکوک نگهبان این محوطه فوق العاده مهم کشور توسط اداره کل میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری خوزستان است. متاسفانه علی رغم مکاتبات و تماس های تلفنی و حضوری با مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خوزستان برخلاف تمام وعده های داده شده، نگهبان این سایت باستانی مهم اخراج گردید و این معبد بدون نگهبان به حال خود رها گردید تا جولانگاه قاچاقچیان تاریخ و فرهنگ تمدن ایران گردد.
امیدواریم متولیان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری به خود بیایند قبل از آن که دیر شود. از استاندار محترم و سختکوش خوزستان تقاضامندیم کمیته بحران میراث فرهنگی را به ریاست شخص استاندار تشکیل دهد تا میراث خوزستان در سال 96 از صدر اخبار فاجعه و بحران خارج گردد.
79سال پیش وقتی «آرول اشتاین»ِ مجارستانی، طراح برنامه‌های «جاده‌های کهن» با قاطر به سمت «مال‌میر»(لرستان کنونی) می‌رفت، در این نقطه نشانه‌هایی از مجسمه «مرد شمی» را دید و آن را از زیر خاک بیرون آورد، تا دوره عیلامی نشانه‌های جدیدی از خود بروز دهد، اشتاین با این کشف در حدود یک هفته در این محوطه کاوش کردند. تندیس مفرغی مرد شمی در سال 1314 کشف شد و در تالار موزه ملی به نمایش درآمد، هیأت مشترک باستان‌شناسی ایران و ایتالیا بر بنیان تفاهم‌نامه‌ای بین پژوهشگاه میراث فرهنگی و دانشگاه تورینو بررسی‌های اولیه خود در منطقه شمی واقع در ایذه خوزستان را آغاز کرد.

در سال 91 بررسی کوتاه مدتی آغاز شد و پس از آن در سال 92 با همکاری پژوهشکده باستان‌شناسی، مرکز پژوهش و کاوش‌های باستان‌شناسی تورینو وابسته به دانشگاه تورینو ایتالیا و هیئت ایرانی نخستین فصل کاوش باستان‌شناسی آغاز شد و در بیستم فروردین سال 95سومین فصل کاوش آن پس از دو بار تمدید به پایان رسید.
دره شمی دامنه های کوه بی لوا در کرانه باختری تا خشک رود شمی در سوی خاوری و آب روهایی در شمال و جنوب گستره ای که یک مثلت را تشکیل می دهد در بر می گیرد. این معبد در میانه زاگرس میانی ومرتبط با دوره الیمایی است دوره ای که با سرزمین بختیاری نشین زاگرس منطبق بوده و به تعبیری همان قلمرو کوهستانی آیاپیر یا دوره ایلام نو و پیش از هخامنشی است. در دره شمی ما با فرهنگی آشنا می شویم که با داشتن ویژگی های خاص بومی از ایلامیان و سلوکیان و پارتها بهره گرفته است.
^* دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی ایذه