تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۱/۱۰ ساعت ۱۲:۲۹
کد مطلب : ۳۶۶۹۲
ضميمه‌هاي نوروزي مطبوعات؛ ويژه‌نامه‌هاي نوروزي از همه‌چيز نوشتند الا نوروز
گروه فرهنگي: روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌هاي ايران، هر کدام به فراخور امکانات و برنامه‌ریزی به مناسبت‌هاي مختلف ویژه نامه هایی را برای مخاطبان خود به زیور طبع آراسته مي‌نمایند. در این میان به چند دلیل ویژه‌نامه نوروز از اهمیت ویژه‌اي بر خوردار می‌باشد، از جمله بزرگترین عید ایرانیان و کهن‌ترین فرهنگ اصیل و آداب و رسوم و زیبا ترین و قشنگ‌ترین و جذاب ترین اتفاق، در طول یکسال مي‌باشد، تغییر و اتمام و شروع یکسال کاری و آغاز برنامه جدید و از جمله فراغت مخاطبان برای ویژه خوانی در یک تعطیلات نسبتا طولانی پانزده روزه دست اندرکاران را تشویق به این مهم مي‌نماید.
محمدرضا خورشیدی
برای نقد و بررسی ویژه نامه‌ها از نظر شکلی و فرم و آراستگی و سر فصل‌ها در این مقال، نگارنده در حد بضاعت اندیشه خود، ویژه نامه‌هاي شرق، اعتماد، جام جم، ایران، آرمان، چهل چراغ، اقتصاد و تجارت، آفتاب، همشهری و كارون را مورد بررسی قرار مي‌دهد. وقتی ویژه نامه مطرح مي‌شود یعنی آن رسانه مخاطب خود را، به هدیه‌اي مهمان مي‌کند، که هزینه آنرا از در آمد سالیانه مطبوعه خرج مي‌نماید و این در ایام نوروز دو صد چندان به مخاطبان مي‌چسبد.
اما متاسفانه به هر دلیلی بجا و یا نابجا، مبلغ در خور توجه‌اي به مخاطب تحمیل شده و از این بابت روزنامه‌هاي سیاسی انتقادی شرق، آفتاب، تجارت، اعتماد زیر تیغ انتقاد شدید قرار دارند، شاید برای قشر متوسط به بالا که خواننده آن هستند، مبلغ زیادی نباشد اما برای قشر متوسط و پایین تر که نیاز به آگاهی مضاعفی دارند سنگین و بغرنج مي‌باشد.
روزنامه همشهری و ایران و جام جم، حتی روزنامه اطلاعات، خرج و دخلشان با حمایت مالی موسسه وابسته ارگان مربوطه، ویژه نامه‌ها یشان هدیه‌اي است نوروزی به مخاطبانش بطور تقریبا رایگان.
ویژه نامه‌هاي شرق و اعتماد و.... بجز چهل‌چراغ دارای قیمت‌هاي نسبتا گران و با فونت بسیار ریز و حجم مطالب بسیار زیاد که امکان خواندن را در طول شبانه روز از خواننده سلب و آزار دهنده مي‌باشد،
جای بسی شگفتی هست که چه اصراری هست که مطالب بسیار زیاد با عنوان‌هاي مختلف و با فونت‌هاي بسیار ریز که هم به چشم آسیب مي‌زند و هم در جمع بندی مطالب، مخاطبین را دچار مشکل مي‌کند، این حجم مطالب تولید شود، لذا این یک نقیصه‌اي است که باید مورد توجه مسئولان اینچنین ویژه نامه هایی که انصافا زحمات زیادی در تهیه و تولید آن مي‌کشند قرار گیرد.
نکته بعدی اینکه، در ویژه نامه‌هاي عمدتا سیاسی انتقادی و تحلیلی به چشم مي‌خورد انگار یک مرکز اتاق فکر نانوشته‌ای برای این نشریات هست که همه از لحاظ ارائه مطالب یکجور فکر کرده‌اند و مطالب را بر روی خروجی مطبوعه خود قرار داده‌اند و اتفاقا اکثر انها بصورت سهوی نشان از این دارد که از روی هم دیکته کرده‌اند و خلاقیت و ابتکار و تغییر و تفاوت چندانی مشهود نیست، اگر شرق با ظریف مصاحبه مي‌کند، ویژه نامه‌هاي دیگر هم و اگر قرار است با آخوندیان وزیر مسکن مصاحبه شود، تجارت و اعتماد هم و همین تکرار در چند ویژه نامه دیگر خواننده را آزار مي‌دهد ، انگار چند آدم گلچین شده‌اند و در این ویژه نامه‌ها با مطالبشان تکرار شده‌اند، این در سر جمع برای ویژه نامه هایی که برایش وقت زیادی صرف شده است خوشایند نیست.
از نظر شکلی، روزنامه تجارت و اقتصاد، با فرم زیبا و چینش حرفه‌اي و کاغذ مرغوب ویژه نامه اقتصادی سیاسی جذابی را همراه با عکس‌هاي خوب و در خور تحسین ارایه داده است. در نقد فرم و شکل، ویژه نامه جام جم بدترین بود، چرا که با یک سری سرهم کردن نافرم مطالب و تبلیغات در باره برنامه‌هاي نوروزی تلویزیون، عاری از مطالب محتوی‌اي نوروزی و در نهایت اخبار سوخته سال نود و دو و در مجموع یک ویژه نامه از سر تکلیف که جز اطلاعات بازیگران و کارگردانان سریال‌ها و فیلم هایی نوروزی چیز دیگری ارائه نداده است.
ویژه‌نامه روزنامه ایران عمدتا تابلوی فعالیت دولت است و نمي‌توان در آن خلاقیتی مشاهده کرد جز یکسری حرف‌های صد بار تکرار شده این روزها از اینکه تورم را کم مي‌کنیم و یارانه نگیرید و یکسری مطالب و مصاحبه‌هاي از این دست ، که باز هم از روزنامه با سابقه در ارائه ویژه نامه و دارای حمایت مالی، انتظار بیشتری مي‌رفت.
ویژه نامه همشهری، از روی جلد آن مي‌توان فهمید که تبلیغات برای مانا شدن قالیباف خیلی مهم است، مي‌گویند مشک آن است که ببوید نه آنکه عطار بگوید، مسئولین ویژه نامه به چه انگیزه‌اي قالیباف را بلد کرده‌اند؟ آیا در نوروز برای ارائه عکس یک خدمتگذار، آن هم از نوع مسئولش، سنخیت دارد؟ و چرااین پول کلان، خرج عکس بی مسمای مسئولی در روی جلد مي‌شود؟
ویژه نامه همشهری برای محتوی، همچون جام جم، چیزی برای مخاطب ارائه نمي‌دهد نه خلاقیتی و نه مطلب قابل اعتناء و خواندنی، جز تکرار تبلیغات و کارهایی که انجام شده و یا قرار است انجام شود و مصاحبه هایی زورکی و یکسری اخبار سوخته و تکراری و عکس اعضای شورای شهر با توضیحات عمدتا از سر تکلیف زیر عکس‌ها و تنها ابتکارآن، معرفی جاذبه‌هاي گردشگری مراکز تهران در ایام نوروز شاخصه ویژه نوروزی آن مي‌باشد
روزنامه شرق و اعتماد و و آفتاب و تجارت و اقتصاد اما در پیرامون ارائه محتوی، زحمات زیادی کشیده‌اند و انصافا مطالب تولیدی بکر و خواندنی بسیار زیادی را ارائه داده‌اند، اما این سئوال همچنان مطرح است که چه اصراری بر این همه مطالب و مصاحبه‌ها؟ آیا نمي‌شد از حجم آن کم کرد؟
از همه مهتر اينكه؛ اغلب روزنامه‌ها ظاهرا یادشان رفته نوروز است، باید به مخاطب یادآوری نمود که نوروز چیست. انگار همچنان مثل تلویزیون که از نوروز فقط بلد است افراد هنرپیشه و مجری دعوت کند و سوپ رایز بازی در بیاورد و این مجری از آن مجری بپرسد با کی ازدواج کرده و دیشب چی خورده؟ سال گذشته چه کرده و جدیدا هم مجری زوج بیاورد و خوش‌آموزی به بیندگان آموزش بدهد، انگار دستی در کار است که نوروز را از درون تهی کند، که بچه‌هاي ما ندانند نوروز از کجا آمده و جهانیان چه احترامی و ارجی و منزلتی بر این رویداد قائل‌اند.
اما ما نباید بدانیم فلسفه نوروز چیست؟ شما یک مصاحبه در باره نوروز از تلویزیون و ایضا از ویژه نامه‌ها، فلسفه چرایی، مانایی آن مشاهده نمي‌کنید، انگار همه وظیفه دارند در نوروز به مخاطب بفهمانند که در سال نود دو این مدیران بودند که نوروز نود و سه را برای شما به ارمغان آورده‌اند و قرار است شق القمر کنند اما خود نوروز بهانه‌اي است برای خود نشان دادن نه محتوی نوروز و فلسفه آن.
اینکه مخاطب بداند فلان مسئول و یا سیاستمدار در مصاحبه‌اش چه گفته و چه خاظراتی را باز خوانی کرده و قرار است برای مسکن و یا اقتصاد چه برنامه هایی در دست اجرا باشد خوب است اما آیا مردم و بخصوص قشر جوان و نوجوان نباید بدانند نوروز چه بوده و فلسفه آن چیست، اداب و رسوم درست آن چه بوده؟ چه آسیب هایی دارد؟ اصلا جایی ندارد.
البته در این میان از ویژه‌نامه روزنامه اطلاعات و همچنين روزنامه كارون كه در جنوب كشور و خصوصا خوزستان از پرشمارگان‌ترين روزنامه‌هاي كشور محسبوب مي‌شود به جهت رفع این نقیصه نمي‌توان چشم پوشید. ویژه‌نامه اطلاعات، علاوه بر رعایت اندازه و فرم و قیمت، و تعداد صفحات و فونت و جلد چشم نواز نوروزی از لحاظ محتوی بیشترین را به نوروز و تاریخچه و اداب رسوم نوروز در ملل مختلف و دهها مطلب نوروزی نغز و حتی نام با مسمای نوروزنامه به خوانندگانش ارائه داده است و البته از بیست و نهم اسفند و مصدق و سیاست.
بخصوص مصاحبه با دکتر ظریف و معرفی جاذبه‌هاي گردشگری غافل نبوده است و این نشان مي‌دهد که دست اندرکاران فرهیخته ویژه نامه اطلاعات از ماه‌ها قبل بدون عجله و با دقت و ظرافت کاری نه از سر اجبار و یا رفع تکلیف و و نه یکجانبه‌نگری ویژه‌نامه را به زیور طبع آراسته نموده‌اند که البته در معرفی جاذبه‌هاي همه استان‌ها آنچنان موفق نبوده است، شاید مسئول این قسمت زنجانی بوده است که حجم بیشتر را به آن استان اختصاص داده و از استان‌های دیگر غافل مانده است!
به نظر مي‌رسد ویژه‌نامه باید بیانگر هویت اتفاق مهم آن مناسبت باشد و در فرع آن دغدغه‌ها از جمله مطالب اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... باشد که از هیچکدام از ویژه نامه‌ها بروز نکرده است. ذکر این نکته ضروریست که این نقد صرفا بیشتر به فرم و ظاهر ویژه نامه‌ها پرداخت، که البته از لحاظ محتوی مي‌شود دهها نقد و بررسی و ایراد و تایید بر ویژه نامه وارد کرد که از حوصله این مقال خارج است.
در مجموع اگر بخواهیم رتبه و یا امتیازی به این ویژه نامه‌ها بدیم، ویژه نامه شرق بخاطر مصاحبه با هاشمی رفسنجانی و جلایی پور و تجارت و اقتصاد به لحاظ فرم و مقالات نغز اقتصادی و آرمان به خاطر کم گوی گزیده گویی در بین همه ویژه‌نامه‌ها، بهترین و ویژه‌نامه اطلاعات و چهل‌چراغ به لحاظ توجه به نوروز و ارائه مطالب خوب و فرم استاندارد و توجه به مناسبت، رتبه ممتاز را دارا مي‌باشند.
البته مسئولان ویژه‌نامه هاي نوروزي مطبوعات كشور مي‌توانند برای دریافت نظرات مخاطبان و یا پیشنهادات و حتی جایگاه رتبه ای، در پایان هر ویژه نامه، فرم نظر سنجی مناسبی را ارائه داده تا خوانندگان در بهتر شدن ویژه نامه شرکت داشته باشند.
برای نقد و بررسی ویژه نامه‌ها از نظر شکلی و فرم و آراستگی و سر فصل‌ها در این مقال، نگارنده در حد بضاعت اندیشه خود، ویژه نامه‌هاي شرق، اعتماد، جام جم، ایران، آرمان، چهل چراغ، اقتصاد و تجارت، آفتاب، همشهری و كارون را مورد بررسی قرار مي‌دهد. وقتی ویژه نامه مطرح مي‌شود یعنی آن رسانه مخاطب خود را، به هدیه‌اي مهمان مي‌کند، که هزینه آنرا از در آمد سالیانه مطبوعه خرج مي‌نماید و این در ایام نوروز دو صد چندان به مخاطبان مي‌چسبد.
اما متاسفانه به هر دلیلی بجا و یا نابجا، مبلغ در خور توجه‌اي به مخاطب تحمیل شده و از این بابت روزنامه‌هاي سیاسی انتقادی شرق، آفتاب، تجارت، اعتماد زیر تیغ انتقاد شدید قرار دارند، شاید برای قشر متوسط به بالا که خواننده آن هستند، مبلغ زیادی نباشد اما برای قشر متوسط و پایین تر که نیاز به آگاهی مضاعفی دارند سنگین و بغرنج مي‌باشد.
روزنامه همشهری و ایران و جام جم، حتی روزنامه اطلاعات، خرج و دخلشان با حمایت مالی موسسه وابسته ارگان مربوطه، ویژه نامه‌ها یشان هدیه‌اي است نوروزی به مخاطبانش بطور تقریبا رایگان.
ویژه نامه‌هاي شرق و اعتماد و.... بجز چهل‌چراغ دارای قیمت‌هاي نسبتا گران و با فونت بسیار ریز و حجم مطالب بسیار زیاد که امکان خواندن را در طول شبانه روز از خواننده سلب و آزار دهنده مي‌باشد،
جای بسی شگفتی هست که چه اصراری هست که مطالب بسیار زیاد با عنوان‌هاي مختلف و با فونت‌هاي بسیار ریز که هم به چشم آسیب مي‌زند و هم در جمع بندی مطالب، مخاطبین را دچار مشکل مي‌کند، این حجم مطالب تولید شود، لذا این یک نقیصه‌اي است که باید مورد توجه مسئولان اینچنین ویژه نامه هایی که انصافا زحمات زیادی در تهیه و تولید آن مي‌کشند قرار گیرد.
نکته بعدی اینکه، در ویژه نامه‌هاي عمدتا سیاسی انتقادی و تحلیلی به چشم مي‌خورد انگار یک مرکز اتاق فکر نانوشته‌ای برای این نشریات هست که همه از لحاظ ارائه مطالب یکجور فکر کرده‌اند و مطالب را بر روی خروجی مطبوعه خود قرار داده‌اند و اتفاقا اکثر انها بصورت سهوی نشان از این دارد که از روی هم دیکته کرده‌اند و خلاقیت و ابتکار و تغییر و تفاوت چندانی مشهود نیست، اگر شرق با ظریف مصاحبه مي‌کند، ویژه نامه‌هاي دیگر هم و اگر قرار است با آخوندیان وزیر مسکن مصاحبه شود، تجارت و اعتماد هم و همین تکرار در چند ویژه نامه دیگر خواننده را آزار مي‌دهد ، انگار چند آدم گلچین شده‌اند و در این ویژه نامه‌ها با مطالبشان تکرار شده‌اند، این در سر جمع برای ویژه نامه هایی که برایش وقت زیادی صرف شده است خوشایند نیست.
از نظر شکلی، روزنامه تجارت و اقتصاد، با فرم زیبا و چینش حرفه‌اي و کاغذ مرغوب ویژه نامه اقتصادی سیاسی جذابی را همراه با عکس‌هاي خوب و در خور تحسین ارایه داده است. در نقد فرم و شکل، ویژه نامه جام جم بدترین بود، چرا که با یک سری سرهم کردن نافرم مطالب و تبلیغات در باره برنامه‌هاي نوروزی تلویزیون، عاری از مطالب محتوی‌اي نوروزی و در نهایت اخبار سوخته سال نود و دو و در مجموع یک ویژه نامه از سر تکلیف که جز اطلاعات بازیگران و کارگردانان سریال‌ها و فیلم هایی نوروزی چیز دیگری ارائه نداده است.
ویژه‌نامه روزنامه ایران عمدتا تابلوی فعالیت دولت است و نمي‌توان در آن خلاقیتی مشاهده کرد جز یکسری حرف‌های صد بار تکرار شده این روزها از اینکه تورم را کم مي‌کنیم و یارانه نگیرید و یکسری مطالب و مصاحبه‌هاي از این دست ، که باز هم از روزنامه با سابقه در ارائه ویژه نامه و دارای حمایت مالی، انتظار بیشتری مي‌رفت.
ویژه نامه همشهری، از روی جلد آن مي‌توان فهمید که تبلیغات برای مانا شدن قالیباف خیلی مهم است، مي‌گویند مشک آن است که ببوید نه آنکه عطار بگوید، مسئولین ویژه نامه به چه انگیزه‌اي قالیباف را بلد کرده‌اند؟ آیا در نوروز برای ارائه عکس یک خدمتگذار، آن هم از نوع مسئولش، سنخیت دارد؟ و چرااین پول کلان، خرج عکس بی مسمای مسئولی در روی جلد مي‌شود؟
ویژه نامه همشهری برای محتوی، همچون جام جم، چیزی برای مخاطب ارائه نمي‌دهد نه خلاقیتی و نه مطلب قابل اعتناء و خواندنی، جز تکرار تبلیغات و کارهایی که انجام شده و یا قرار است انجام شود و مصاحبه هایی زورکی و یکسری اخبار سوخته و تکراری و عکس اعضای شورای شهر با توضیحات عمدتا از سر تکلیف زیر عکس‌ها و تنها ابتکارآن، معرفی جاذبه‌هاي گردشگری مراکز تهران در ایام نوروز شاخصه ویژه نوروزی آن مي‌باشد
روزنامه شرق و اعتماد و و آفتاب و تجارت و اقتصاد اما در پیرامون ارائه محتوی، زحمات زیادی کشیده‌اند و انصافا مطالب تولیدی بکر و خواندنی بسیار زیادی را ارائه داده‌اند، اما این سئوال همچنان مطرح است که چه اصراری بر این همه مطالب و مصاحبه‌ها؟ آیا نمي‌شد از حجم آن کم کرد؟
از همه مهتر اينكه؛ اغلب روزنامه‌ها ظاهرا یادشان رفته نوروز است، باید به مخاطب یادآوری نمود که نوروز چیست. انگار همچنان مثل تلویزیون که از نوروز فقط بلد است افراد هنرپیشه و مجری دعوت کند و سوپ رایز بازی در بیاورد و این مجری از آن مجری بپرسد با کی ازدواج کرده و دیشب چی خورده؟ سال گذشته چه کرده و جدیدا هم مجری زوج بیاورد و خوش‌آموزی به بیندگان آموزش بدهد، انگار دستی در کار است که نوروز را از درون تهی کند، که بچه‌هاي ما ندانند نوروز از کجا آمده و جهانیان چه احترامی و ارجی و منزلتی بر این رویداد قائل‌اند.
اما ما نباید بدانیم فلسفه نوروز چیست؟ شما یک مصاحبه در باره نوروز از تلویزیون و ایضا از ویژه نامه‌ها، فلسفه چرایی، مانایی آن مشاهده نمي‌کنید، انگار همه وظیفه دارند در نوروز به مخاطب بفهمانند که در سال نود دو این مدیران بودند که نوروز نود و سه را برای شما به ارمغان آورده‌اند و قرار است شق القمر کنند اما خود نوروز بهانه‌اي است برای خود نشان دادن نه محتوی نوروز و فلسفه آن.
اینکه مخاطب بداند فلان مسئول و یا سیاستمدار در مصاحبه‌اش چه گفته و چه خاظراتی را باز خوانی کرده و قرار است برای مسکن و یا اقتصاد چه برنامه هایی در دست اجرا باشد خوب است اما آیا مردم و بخصوص قشر جوان و نوجوان نباید بدانند نوروز چه بوده و فلسفه آن چیست، اداب و رسوم درست آن چه بوده؟ چه آسیب هایی دارد؟ اصلا جایی ندارد.
البته در این میان از ویژه‌نامه روزنامه اطلاعات و همچنين روزنامه كارون كه در جنوب كشور و خصوصا خوزستان از پرشمارگان‌ترين روزنامه‌هاي كشور محسبوب مي‌شود به جهت رفع این نقیصه نمي‌توان چشم پوشید. ویژه‌نامه اطلاعات، علاوه بر رعایت اندازه و فرم و قیمت، و تعداد صفحات و فونت و جلد چشم نواز نوروزی از لحاظ محتوی بیشترین را به نوروز و تاریخچه و اداب رسوم نوروز در ملل مختلف و دهها مطلب نوروزی نغز و حتی نام با مسمای نوروزنامه به خوانندگانش ارائه داده است و البته از بیست و نهم اسفند و مصدق و سیاست.
بخصوص مصاحبه با دکتر ظریف و معرفی جاذبه‌هاي گردشگری غافل نبوده است و این نشان مي‌دهد که دست اندرکاران فرهیخته ویژه نامه اطلاعات از ماه‌ها قبل بدون عجله و با دقت و ظرافت کاری نه از سر اجبار و یا رفع تکلیف و و نه یکجانبه‌نگری ویژه‌نامه را به زیور طبع آراسته نموده‌اند که البته در معرفی جاذبه‌هاي همه استان‌ها آنچنان موفق نبوده است، شاید مسئول این قسمت زنجانی بوده است که حجم بیشتر را به آن استان اختصاص داده و از استان‌های دیگر غافل مانده است!
به نظر مي‌رسد ویژه‌نامه باید بیانگر هویت اتفاق مهم آن مناسبت باشد و در فرع آن دغدغه‌ها از جمله مطالب اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و... باشد که از هیچکدام از ویژه نامه‌ها بروز نکرده است. ذکر این نکته ضروریست که این نقد صرفا بیشتر به فرم و ظاهر ویژه نامه‌ها پرداخت، که البته از لحاظ محتوی مي‌شود دهها نقد و بررسی و ایراد و تایید بر ویژه نامه وارد کرد که از حوصله این مقال خارج است.
در مجموع اگر بخواهیم رتبه و یا امتیازی به این ویژه نامه‌ها بدیم، ویژه نامه شرق بخاطر مصاحبه با هاشمی رفسنجانی و جلایی پور و تجارت و اقتصاد به لحاظ فرم و مقالات نغز اقتصادی و آرمان به خاطر کم گوی گزیده گویی در بین همه ویژه‌نامه‌ها، بهترین و ویژه‌نامه اطلاعات و چهل‌چراغ به لحاظ توجه به نوروز و ارائه مطالب خوب و فرم استاندارد و توجه به مناسبت، رتبه ممتاز را دارا مي‌باشند.
البته مسئولان ویژه‌نامه هاي نوروزي مطبوعات كشور مي‌توانند برای دریافت نظرات مخاطبان و یا پیشنهادات و حتی جایگاه رتبه ای، در پایان هر ویژه نامه، فرم نظر سنجی مناسبی را ارائه داده تا خوانندگان در بهتر شدن ویژه نامه شرکت داشته باشند.
