افزایش صادرات نفت ایران بي​توجه به تحریم‌

به گزارش نشریه فارین پالسی، آمار آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد، صادرات نفت خام ایران در ماه فوریه به دلیل افزایش خرید چین، هند و کره جنوبی به یک میلیون و 650 هزار بشکه در روز رسیده است. این رقم کاملا بالاتر از سطح روزانه یک میلیون بشکه ای تعیین شده طبق توافقنامه موقت هسته‌ای است. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد، اطلاعات اولیه نشان می‌دهد که صادرات نفت ایران در ماه مارس به حدود یک میلیون بشکه در روز کاهش یافته، اما این رقم احتمالا مجددا افزایش خواهد یافت و به آمار ماه فوریه نزدیک خواهد شد. به عبارت دیگر به نظر می‌رسد صادرات نفت ایران از زمان اعلام توافق ‌موقت در سال گذشته جهش داشته و در سطح بالا باقی مانده است.

صادرات نفت ایران یک منبع مهم درآمد‌ی برای دولت ایران است. مقامات آمریکایی معتقدند ایران تا حد زیادی به دلیل تحریمهای مالی و نفتی پس از سال 2012 با مذاکرات موافقت کرده است. اگرچه اقتصاد ایران هنوز در شرایط سختی است، اما صندوق بین‌المللی پول در ماه جاری اعلام کرد که ایران یک رشد اقتصادی کم را تا سال آینده تجربه می‌کند. منتقدان لغو محدود تحریم‌ها علیه ایران در پی توافق ژنو می‌گویند صادرات نفت بیش از انتظار ایران یک ضربه به طرف غربی بوده و می‌تواند گفتگوهای هسته‌ای که در حال حاضر به دردسر افتاده بیشتر تضعیف کند.

کاترین اشتون مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران که ماه آینده در وین مجددا دیدار خواهند کرد، روز چهارشنبه گفتند: برای غلبه بر اختلافات بین دو طرف کار زیادی باید انجام شود. مارک دوبوویتز مدیر اجرایی بنیاد دفاع از دموکراسی‌ها که حامی تشدید تحریم‌های ایران است گفت: این امر اهرم فشار ایران را در مذاکرات هسته‌ای تقویت می‌کند و رسیدن به یک توافق دیپلماتیک برای حل مسئله هسته‌ای ایران را دشوار می‌کند. ین پساکی سخنگوی وزارت خارجه آمریکا گفت: تلقی ما از میزان فروش نفت ایران، متوسط شش ماهه است و این رقم در طول دوره شش ماهه به سطح یک میلیون بشکه کاهش خواهد یافت.

وی افزود: تغییرات ماه‌ به ماه در بازار‌های نفتی امری طبیعی است و ما انتظار داریم و پیش‌بینی می‌کنیم که در دوره شش ماهه این رقم کاهش می‌یابد. آمریکا و اتحادیه اروپا از سال 2012 به دنبال فشار روی اقتصاد ایران از طریق کاهش صادرات نفت بوده‌اند. در مجموع سیاست تحریم‌ها موفق بود و باعث شد صادرات نفت ایران از متوسط 2.5 میلیون بشکه در روز به 800 هزار بشکه در روز در پاییز گذشته برسد. در چارچوب توافق هسته‌ای موقت و در اوج مخالفت‌ کنگره آمریکا، دولت این کشور کاهش بیشتر صادرات نفت ایران را متوقف ولی اعلام کرد: ایران در جریان گفت‌وگوها نمی‌تواند نفت بیشتری بفروشد.

اما تازه‌ترین آمار آژانس بین‌المللی انرژی نشان می‌دهد که به رغم تلاشهای آمریکا برای کاهش خرید چین و هند، این دو کشور همچنان بزرگ‌ترین خریداران نفت ایران هستند. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد: چین در سه ماهه اول 2014 روزانه حدود 500 هزار بشکه نفت ایران را وارد کرده در حالیکه این آمار در سال گذشته روزانه 430 هزار بشکه بود. خرید نفت هند از ایران نیز به رغم فشارهای آمریکا و تعهد هند به کاهش واردات از ایران، جهش قابل توجهی داشته است. آژانس بین‌المللی انرژی اعلام کرد: هند در سه ماه اول امسال روزانه حدود 340 هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده در شرایطی که در سال گذشته این رقم روزانه تنها 190 هزار بشکه بود.

مطمئنا تعیین آمار دقیق صادرات نفت ایران دشوار است و ماه به ماه تغییر می‌کند. تغییر مکرر برآورد آژانس از صادرات ایران در هر ماه نشان می‌دهد که تعیین دقیق فروش نفت ایران و مشتریان آن تا چه حد دشوار است. آژانس بین‌المللی انرژی می‌گوید: یکی از مشکلات این است که بسیاری از نفتکش‌های ایران دستگاههای الکترونیکی که بتوان با آنها مسیرشان را رهگیری کرد، حمل نمی‌کنند. مقامات دولت اوباما می‌گویند: توجه چندانی به برآوردهای سالانه ایران ندارند و بیشتر به دنبال حفظ متوسط صادرات نفت ایران روی روزانه یک میلیون بشکه در دوره شش ماهه هستند.

به علاوه مقامات دولت آمریکا خاطرنشان کرده اند که برآورد‌های آژانس از صادرات نفت ایران می‌تواند تصویر منحرف‌کننده‌ای ارائه دهد، زیرا آژانس میزان صادرات نفت خام و میعانات گازی را در محاسبات خود لحاظ می‌کند، در حالی که در تحریم‌های امریکا فقط مقدار صادرات نفت خام مورد توجه قرار می‌گیرد. یک مقام دولت آمریکا ماه گذشته اعلام کرد که آمریکا از میزان صادرات نفت خام ایران راضی است اما وزارت خارجه آمریکا در این باره اظهارنظر نکرده است. جهش اخیر در صادرات نفت ایران در شرایطی است که مسکو تلاش‌های آمریکا برای فشار روی ایران را به چالش کشیده است. از زمان شروع امسال روسیه و ایران ظاهرا گفتگوهایی را درباره توافق تهاتر نفت و کالا که صادرات نفت ایران را به میزان روزانه 500 هزار بشکه افزایش می‌دهد، آغاز کرده‌اند.

مقامات دولت اوباما از جمله جان کری و وزیر خزانه‌داری این کشور بارها تاکید کرده‌اند که چنین توافقی اگر نهایی شود تحریمهای آمریکا علیه روسیه را به همراه خوهد داشت. قانونگذاران برجسته آمریکایی نظیر رابرت منندز و مارک کرک از اصلی‌ترین طراحان قانون تحریم‌های ایران از اوباما خواستند که مراقب باشد ایران از محدودیت‌ها در زمینه فروش انرژی فرار نکند. آنتون سیلونوف وزیر دارایی روسیه این هشدار‌ها را رد کرده و می‌گوید: روسیه تنها تحریم‌های سازمان ملل را در قبال ایران می‌پذیرد و محدودیت‌های آمریکا را قبول ندارد.