گروه اقتصادي: پایگاه خبری بلومبرگ گزارش داد: عمان با دنبال کردن پروژه واردات گاز از ایران به برنامه عربستان برای ایجاد یک اتحاد عربی علیه ایران پشت کرده است.
برنامه عمان برای ساخت یک خط لوله گاز طبیعی یک میلیارد دلاری از ایران تازه ترین نشانه شکست عربستان در متقاعدکردن عمان به عضویت در اتحاد علیه ایران است. پیمان گازی بین ایران و عمان در جریان سفر حسن روحانی رییس جمهور ایران به عمان در ماه گذشته امضا شد و اولین توافق بین ایران و عمان طی یک دهه گذشته است. عمان همچنین مناسبات خوبی با آمریکا دارد و سیستمهای دفاع موشکی به ارزش دو میلیارد و 100 میلیون دلار از شرکت ریتون خریداری کرده است که در جریان سفر جان کری وزیر خارجه آمریکا به عمان در سال گذشته اعلام شد.
ذخایر نفتی عربستان و جمعیت آن بیشتر مجموع ذخایر نفتی و جمعیت پنج عضو دیگر شورای همکاری خلیج فارس است، اما ریاض تاکنون نتوانسته سیاستهای خود را به همسایگان کوچکتر خود دیکته کند و برخی از این کشورها از مخالفت عربستان با تغییرات در منطقه نظیر آبشدن یخ روابط ایران و آمریکا ناراضی هستند. عبدالله خالق عبدالله استاد دانشگاه در امارات و نویسنده کتاب "نظام منطقهای خلیج فارس" در مصاحبه تلفنی به بلومبرگ گفت: عمان میلی به اتحاد و همکاری ندارد و فکر نمیکنم این اتفاق در آینده نیز رخ دهد.
عمان در آن سوی تنگه هرمز بزرگترین آب راه انتقال نفت جهان قرار گرفته است. این کشور چهار میلیون نفری با اقتصادی به ارزش 82 میلیارد دلار به دنبال رقابت با همسایگان خود برای ساخت بلند مرتبهترین ساختمانها، لوکسترین تفرجگاهها و بزرگترین مراکز خرید است. مسقط پایتخت عمان تقریبا فاقد آسمان خراش بوده و مغازههای اطراف آن برخلاف بیشتر شهرهای خلیج فارس توسط افراد محلی اداره میشود. سلطان قابوس که در سال 1940متولد شده هیچ ولیعهدی برای خود تعیین نکرده، زیرا هیچ برادر یا فرزندی ندارد.
شورای همکاری خلیج فارس در پیشبرد اتحادیه گمرکی و ایجاد ارز مشترک ناکام بوده است. این در حالی است که پس از ناآرامیهای بهار عربی در سال 2011 عربستان برنامه بلند پروازانهتری را در پیش گرفت و از کشورهای عضو این شورا خواست که سیاستهای اقتصادی، امنیتی و خارجی خود را همانند الگوی اتحادیه اروپا یکی کنند. در این راستا یکی از انگیزههای اصلی عبدالله پادشاه عربستان نگرانی از ایران بوده است. محمد الرومی وزیر نفت عمان در ماه جاری گفت: صادرات گاز ایران به عمان ممکن است در سال 2017 محقق شود.
عمان هزینه این خط لوله را که از استان هرمزگان به سوهار کشیده میشود پرداخت خواهد کرد و بخشی از گاز صادراتی احتمالا به کشورهای همسایه صادر خواهد شد. عمان در حال حاضر از قطر گاز طبیعی وارد میکند. اگر این پیشبینیها محقق شود این خط لوله اولین کارکرد بین ایران و یکی از اعضای شورای همکاری خلیج فارس خواهد بود. پروژه قبلی صادرات گاز ایران به امارات به دلیل عدم توافق شرکت نفتی کرسنت و ایران بر سر قیمت متوقف شد و این خط لوله با گذشت 10 سال از زمان امضای قرارداد بلااستفاده باقیمانده است.
آدام ارلی سفیر سابق آمریکا در بحرین گفت: این سابقه نشان میدهد که سرراه خط لوله جدید ایران – عمان نیز یک "امای بزرگ" وجود دارد. وی افزود: در بیست و پنج سال گذشته قراردادهای زیادی با ایران درباره اکتشاف، خط لوله و تجارت نفت امضا شده که معمولا مسالهای باعث انحراف آن شده است. آمریکا که جرایمی را علیه تجارت با ایران اعمال کرده درباره برنامه عمان اظهارنظر نکرده است.
عبدالله بعبود مدیر برنامه مطالعات خلیج فارس در دانشگاه قطر گفت: آمریکا موضع عمان را درک خواهد کرد. عمان به گاز احتیاج دارد و از همسایگان خود گاز کافی دریافت نمیکند. اگرچه تحریمها علیه گاز ایران نسبت به نفت کمتر است احداث خط لوله گاز طبیعی قابل تحریمشدن است. عمان از یک فرصت بسیار مطلوب برای بهرهبردن از بازگشت ایران به اقتصاد جهانی برخوردار است. برخلاف عربستان، عمان ایران را یک تهدید نمیبیند و به همین دلیل از برنامههای عربستان در خصوص اتحادیه خلیج فارس دوری کرده است.
زمانی که نزار بن عبید مدنی معاون وزیر کشور عربستان در امور خارجی در یک کنفرانس منطقهای در ماه مارس درباره اهمیت اتحاد در شورای همکاری خلیج فارس صحبت کرد، یوسف بن علوی وزیر خارجه عمان قاطعانه گفت: عمان خواستار مشارکت در این طرح نیست. عمان تنها کشور حاشیه خلیج فارس نیست که از سیاست خارجی عربستان دوری میکند. قطر نیز از تبعیت از سیاست عربستان درباره مصر خودداری کرده و پس از ناآرامیهای سال 2011 از اخوان المسلمین مصر حمایت میکند.
کریستوفر دیویدسون تحلیلگر سیاسی و نویسنده کتاب«پس از شیوخ: سقوط قریبالوقوع سلطنتهای خلیج فارس» میگوید: سلطان قابوس خود را در یک مسیر امن قرار داده و به میانجگر آمریکا در منطقه تبدیل شده است و روابط خود با ایران را بهبود بخشیده و با قاطعیت اعلام کرده: با اتحاد عربستان در خلیج فارس کاری ندارد.