آیا پیام اين تشييع «شگفت‌آور» شنیده می‌شود؟

امروز صبح تشییع جنازه شگفت آور مرحوم مرتضی پاشایی خواننده جوان پاپ کشوربود. مایل بودم درتشییع شرکت کنم تا از نزدیک بهتر بتوانم جامعه ام را که دراین گونه مواقع لایه های پنهان خود را آشکار می کند- همچون دریای عمیقی که با امواج خروشنده خود صدف به ساحل می آورد و برمی گردد- بشناسم اما نشد. از قبل برای جلسه ای قول داده بودم. از دوستانی که به مراسم رفته بودند و از تصاویری که در سایتهای خبری دیدم آمده بود اندکی توانستم بفهمم امروز در جلوی تالار وحدت و خیابانهای اطراف آن که جمعیت تشییع کننده این جوان هنرمند و محبوب تا روی پل هوایی حافظ امتداد داشته است چه گذشته است. شنیده ام از بعضی از شهرستانها عده ای برای تشییع وی به تهران آمده اند.

امروز بعدازظهر در یک تماس داخلی با آیت الله هاشمی از ایشان پرسیدم در جریان مرگ این جوان هنرمند هستید؟ فرمودند بله شنیده ام. به ایشان عرض شد امروز در حد یک مرجع از تشییع جنازه وی استقبال شد و نکاتی را که بذهنم رسید مختصر خدمتشان عرض کردم. به نظر من باید در جلسات کارشناسی متعددی در رسانه ملی و در مراکز مرتبط دیگر این حادثه مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گیرد. در این مجال قصد پرداختن به ابعاد این حادثه را ندارم اما به یکی دو نکته مهم اشاره می شود. شاید مفید باشد.

نکته اول
مرحوم مرتضی پاشایی یک خواننده سی ساله بود که چند سالی بود در مجامع هنری خوش درخشید و در بین جامعه بویژه نسل جوان کشور که امروز با حضور گسنترده خود در مراسم تشییع وی علاقه خود را به وی عملا نشان دادند محبوبیتی کسب کرد اما جدا از خلاقیت های هنری او این بیماری لاعلاج سرطان او جامعه ایرانی را که بسیار احساسی است چند ماه دنبال خود کشاند. به نظر من اینکه همه می دانستند این جوان عزیز رفتنی است نوعی حس همدردی را نسبت به او ایجاد کرد و رفته رفته آتش این احساس را شعله ورتر کرد تا کار بدانجا رسید که عده زیادی از مردم در اتفاقی کم نظیر در جلوی بیمارستانی که وی در آن بستری بود جمع شدند و ترانه های او را همصدا با هم خواندند. البته برای احمدرضا عابدزاده هم چنین تجمعی در جلوی بیمارستانی که وی در آن بستری بود صورت گرفت اما این حضور معنا و پیام متفاوتی داشت.

نکته دوم
این امر اما همه علت حدوث این اتفاق مهم نبود. بنظر من هر چند صدا وسیما پس از مرگ پاشایی شاید از سرناچاری به آن توجهی نشان داد اما رویکرد غیرمنطقی وی با این مساله که نزد نسل جوان از حساسیت بالایی برخوردار بود علت اصلی این حضور انبوه بود. پرداختن رسانه ملی به بعضی مسایل و حادثه بیماری یا مرگ شخصیتهای مذهبی بطور افراطی در سطح گسترده و از شبکه های مختلف بصورت زنده می تواند دو نمونه عینی برای تحلیل این مساله باشد.

دیروز که در دو کلاسی که داشتم در این باره از دانشجویان نظرخواهی کردم تقریبا همه بر این مساله تکیه می کردند که پاشایی هنرمند محبوب ما جوانها بود چرا رادیو تلویزیون اینگونه با بیماری او برخورد کرد که انگار نه انگار این چهره دوست داشتنی در حال رفتن از دنیاست؟ می گفتند مگر همه مثل آیت الله کنی باید معمم یا شخصیت سیاسی باشند که رسانه ی ملی برایشان سنگ تمام بگذارد؟ گفتم تا حدود زیادی حق با شماست هر چند نمی توان شخصیت مرحوم آیت الله کنی را به دلیل سالها خدمات و مجاهداتش در انقلاب با مرحوم پاشایی مقایسه کرد.

به گمان من ما داریم اشتباه می رویم. رسانه ی ملی به گونه ای حرکت می کند و برنامه می سازد و نسبت به بعضی شخصیت ها و جریان ها موضع گیری و جهت گیری می کند که گویی همه ی مردم ایران حزب اللهی دو آتشه و البته از نوع سلیقه ای خاص هستند. به گمان من باید برای تخلیه ی احساسات جوان های جامعه و حتی خود جامعه تدابیر بهتری اندیشیده شود.

مساله ی آب بازی در پارکها و چهارشنبه سوری و شادیهای مردم پس از بعضی پیروزی های ورزشی در سطح منطقه ای و جهانی نمونه هایی هستند که مرتب تکرار می شوند اما بدانها توجه اساسی نمی شود. اگر توجه نشود مثل سیزده بدر که حتی جریان تند و ارزشی انقلاب هم حریف حذف آن نشد واقعیت وجودی خود را بر دستگاه فرهنگی و سیاست گذاری کشور تحمیل خواهد کرد.

ديروز روي پل حافظ هم مملو از جمعيت تشييع كننده شده بود

به نظر من این حضور استثنایی نسل جوان و غیر جوان در تشییع مرحوم پاشایی نوعی اعتراض آرام بخشی از جامعه نسبت به سیاستها و جهت گیری های رسانه ملی و دستگاه‌های سیاست گذاری کشور بود. جمعیت حاضر و همه کسانی که در فضای گسترده مجازی مستمرا به این مساله پرداختند عملا با این حضور خود را بر دستگاه رسانه ای و غیر رسانه ای کشور تحمیل کردند تا دیده شوند. آری آنها آمدند تا دیده شوند و ثابت کنند کسی - هرکس باشد- نمی تواند حضورشان را نادیده بگیرد و مجبور به تحمل این حضور آنهاست.

بخشی از جامعه عملا با این حضور گسترده به بعضی مسولان و سیاست گذاران کشور هشدار داد چشم هایشان را بیشتر باز کنند و حقایق و واقعیتهای محیط اطراف خود را دقیق تر ببینند و بدانند که نباید فقط به مسایلی که خود فکر می کنند مهم است توجه کنند نباید فقط به تجلیل چهره های مقبول و محبوب خود بپردازند و به محبوب های نسل جوان کم اعتنا باشند. به نظر من این پیام بسیار مهمی بود که امیدوارم شنیده شده باشد.