ادعاهای دلواپسان چقدر واقعیت دارد؟

به گزارش ایلنا، جریان تندرو سراغ آخرین تیر خود رفته‌ است؛ فاصله روزی که احمدی‌نژاد تحریم‌ها را کاغذپاره خواندند و یارانش نظریه دادند که صحبت‌های او در کتاب‌های درسی گنجانده شود تا امروز که تندروها از خطر بازگشت تحریم‌ها می‌گویند همین چند سالی است که اقتصاد ایران به سختی نفس کشید، جالب اینکه همان جریان بیش از اصلاح طلبان از بازگشت تحریم و قطعنامه سخن می گوید.

ادعای دلواپسان چقدر واقعی است؟
نقض عهد در هیچ توافقنامه‌ای به نقطه صفر نمی‌رسد و هیچ‌کس هم نمی‌تواند ادعای تنظیم قراردادی با ضریب اطمینان صددرصدی داشته باشد. طرف غربی پس از ۱۲ سال کارشکنی در مذاکرات در نهایت به این نتیجه رسید که حق غنی‌سازی ایران را به رسمیت بشناسند و پای توافق با ایران را امضا کند و بر انجام تعهدات از سوی ایران صحه گذاشتند و رفتار متفاوتی نسبت به گذشته از خود نشان دادند. این اتفاق به واسطه رفتار هوشمندانه ایران در همراه‌سازی افکار عمومی دنیا با ادامه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای کشورمان اتفاق افتاد و می‌تواند در اجرای توافق نیز ادامه پیدا کند.

در این میان کشوری که بهانه‌جویی کند، بیشترین هزینه را باید در لغو توافق بپردازد و چنین امری به راحتی میسر نیست. در چنین حالتی محدودیت‌های هسته‌ای ایران به اذعان علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در کوتاه ترین بازه زمانی قابل بازگشت هستند. چنین اتفاقی در بهم خوردن توافق میان ایران و ۱+۵ در شرایط کنونی و براساس «رویکرد حل مسئله» در مناقشه هسته‌ای غیرمحتمل‌ترین حالت است و یک راه بدون بازگشت از توافق را پیش روی طرف‌ها قرار داده است.

یوسف مولایی استاد حقوق بین‌الملل دانشگاه تهران با اشاره به اینکه در هر معاهده بین المللی پیش بینی های حقوقی لازم برای نقض تعهدات و شرایط لغو در نظر گرفته شده که آنچه در بندهای 36 و 37 توافق وین آمده، نمونه ای از پیش بینی های حقوقی است، می گوید: «در این دو بند برای آنکه اعلام نقض تعهدات از سوی هر یک از طرفین پروسه طولانی در نظر گرفته شده است که همچون ارجاع اختلاف به کمیسیون مشترک که این کمیسیون 15 روز زمان خواهد داشت تا موضوع را فیصله دهد، مگر اینکه این زمان با اجماع تمدید شود. متعاقب بررسی کمیسیون مشترک، چنانچه هر عضو معتقد باشد که موضوع پایبندی فیصله نیافته است، می تواند موضوع را به وزیران امور خارجه ارجاع دهد. وزیران 15 روز خواهند داشت تا موضوع را فیصله دهند، مگر اینکه این زمان با اجماع تمدید شود.» بدین ترتیب شاید بتوان گفت در روزهایی که مردم ایران شادمان از تصویب قطعنامه جدید شورای امنیت هستند، آخرین تیر جریان تندرو در حال دورتر و دورتر شدن از سیبل دولت روحانی باشد.

پنج عضو دائم شورای امنیت با وجود همه رویکردهای دوگانه در تعامل با دنیا و تنظیم سیاست‌های جهانی با ایران سر میز گفت‌وگو نشستند و این علتی جز مقاومت و منطق ایران در سیاست خارجی خود ندارد. صدام حسین در حمله ۲۰۰۳ ایالات متحده به این کشور از تنظیم یک برگ سند مشترک برای اثبات فعالیت‌های عاری از ساخت سلاح‌های هسته‌ای در این کشور بازماند و آمریکایی‌ها تا سال‌ها بعد با وجود ثابت شدن دروغشان در عراق رژیم تحریم‌ها علیه این کشور را حفظ کردند.

۲۰ ماه مذاکره دور توافق جامع ایران با قدرت‌های جهانی پس از توافق اولیه سوم آذرماه سال ۱۳۹۲ برای جلوگیری از همه برخوردهای غیرمنطقی غرب و ثبت تاریخ روشنی از حسن نیت ایران در برخورداری از انرژی صلح‌آمیز هسته‌ای در کشور بود. ۱۵۹ صفحه متن توافق جامع میان ایران و گروه ۱+۵ برای مستند کردن همه تعهدات طرف‌ها در خلال گفت‌وگوها بود و می‌توانست امروز وجود نداشته باشد، اما جایگزین آن در واقع چه بود؟ اقدام خردمندانه مقامهای کشورمان در اولین وهله، تنظیم قراردادی در چارچوب مذاکرات بین‌المللی و معتبر ساختن آن به امضای اعضای شورای امنیت بود که صورت گرفت. ایران هیچ زمان به این کشورها اعتماد نداشته و نسبت به آنان خوشبین نبوده است، اما در عین حال آنچه قدرت‌های جهانی را طی ۱۰ سال پای میز مذاکره با ایران نگه داشت می‌تواند علت باقی ماندن آن در عمل به تعهدات‌شان نیز باشند. دقیقا ۱۰ سال پیش با کارشکنی‌ها و نقض عهد طرف مقابل در مذاکرات به دستور رئیس‌جمهور دولت اصلاحات و ابلاغ حسن روحانی دبیرشورای عالی امنیت ملی وقت کشور، پلمب‌های تعلیق غنی‌سازی در کشور شکسته شد و غنی‌سازی ادامه یافت تا ایستادگی منطقی و مقتدرانه ایران پای خواسته‌هایش به طرف‌های غربی اثبات شده باشد. در واقع همین اقتدار امضای اصلی است که ایران پای متن مکتوب توافق با ۱+۵ گذاشته است.

رهبر انقلاب در خطبه‌های نماز عید فطر امسال مذاکرات را اینگونه خلاصه کردند «ده سال، دوازده سال کشمکش با جمهورى اسلامى، نتیجه‌اش این شد که این شش قدرت، امروز ناچار شدند که گردش چند هزار سانتریفیوژ را در کشور تحمّل کنند؛ ناچار شدند ادامه‌ این صنعت را در کشور تحمّل کنند ... تحقیق و توسعه‌ صنعت هسته‌اى ادامه خواهد یافت؛ گردش صنعت هسته‌اى ادامه خواهد یافت؛ این چیزى است که آنها سالها تلاش کردند، ولی امروز روى کاغذ آوردند و امضا دارند میکنند که حرفى ندارند. این معنایش چیست جز اقتدار ملّت ایران؟»