تاریخ انتشار : ۱۳۹۳/۰۲/۰۳ ساعت ۱۴:۲۳
کد مطلب : ۳۹۲۱۵
طاعون، تیشه، نمد و یارانه در تحلیل زیباکلام
گروه سياسي_ رسانهها: «ثبت‌نام دریافت یارانه و شکست همه» عنوان یادداشتی است که در روزنامه اعتماد به قلم دکتر صادق زیباکلام، منتشر شده است.
در این یادداشت می‌خوانیم: « سرانجام مهلت ثبت‌نام دریافت یارانه به پایان رسید و بر حسب آمار و نتایج اولیه بیش از 70 میلیون نفر ثبت‌نام کرده‌اند. به بیان دیگر، بیش از 70 میلیون نفر خود را مستحق دریافت یارانه اعلام کرده‌اند. با توجه به این امر که جمعیت رسمی کشور در حدود 74 میلیون نفر است، در حقیقت بیش از 90 درصد جمعیت کشور خود را مستحق دریافت یارانه اعلام کرده‌اند. آیا به راستی اینچنین است و 90 درصد جمعیت ایران گرفتن 45500 تومان در ماه برایشان ضروریست؟ در این تردیدی نیست که بسیاری، بدون اغراق میلیون‌ها نفر که ثبت‌نام کرده‌اند واجد دریافت یارانه نیستند. البته و متاسفانه و به رغم پیشرفت‌های علم آمار، هیچ مرجع و مقام رسمی ظرف قریب به سه سالی که داستان خانمان برانداز یارانه به راه افتاده مطالعه و تحقیق میدانی انجام نداده که بالاخره اشخاص و افراد و خانوارها دقیقا چقدر درآمد داشتند واجد دریافت یارانه هستند و اگر بیش از این مقدار درآمد خود و خانواده‌شان و خانواده تحت تکلفشان بود، مشمول دریافت یارانه نمی‌شوند.
دولت قبلی که اساسا نگاهی بشردوستانه، عاشقانه و عارفانه به پرداخت یارانه داشت. آقای احمدی‌نژاد شبی که آمدند در تلویزیون اعلام کردند که تصمیم به پرداخت یارانه گرفته شده، با غرور و افتخار فرمودند که «این پول مال خود مردم است. ما کاره‌ای نیستیم.» و افزودند: «چون این پول بابرکت است آن را قاطی پول‌های دیگر نکنید.» به این ترتیب سیاستی که آن را باید «تیشه به ریشه اقتصاد مملکت» نامید شروع شد؛ پرداخت یارانه فله‌ای به 75 میلیون نفر مستقل از درآمدشان. اصولگرایان هم صف بسته و از آن اقدام انقلابی، خداپسندانه و مردمی رئیس‌جمهور محبوبشان استقبال کردند. یک نفرشان هم محض رضای خدا به دولت خدمتگزار نگفت که آخر در کدام نظام به همه به صورت یکسان یارانه پرداخت می‌شود.
من در نوشته‌ها و مصاحبه‌های دیگر گفته‌ام که پرداخت یارانه فله‌ای چه طاعونی برای اقتصاد کشور بوده و از تکرار آن در اینجا درمی‌گذرم. رسیدیم به دولت فعلی. با اینکه بسیاری از امنای دولت فعلی نیک می‌دانستندکه چه فاجعه‌ای بر اقتصاد کشور می‌رود در مجموع دولت جدید هم جسارت و شهامت تصمیم‌گیری در مورد قطع یارانه‌ها را نداشت و آن را محول کرد به مجلس. مجلس هم مجددا آن را برگرداند به دولت. در این رفت و آمد ماهها گذشت و اتفاقی نیفتاد و مصیبت همچنان ادامه پیدا کرد تا رسیدیم به فاز دوم هدفمندسازی یارانه‌ها. از آنجا که هیچ مکانیزم علمی و سازوکار اصولی نه از جانب دولت و نه از جانب مجلس برای تشخیص یارانه‌بگیرها وجود نداشت، دولت فقط از مردم به صورت عام خواهش و تمنا کرد که آنها که تمکن مالی مناسبی دارند ثبت نام نکنند.
اما استدعا، خواهش و تمنای دولت ظاهرا حاصلی به بار نیاورد و همانطور که پیشتر گفتیم بیش از 90 درصد مردم مجددا ثبت‌نام کرده‌اند. اصولگرایان که منتظر فرصت بودند بلافاصله از نمد توجه‌نکردن مردم به استدعا و تقاضای دولت روحانی یک کلاه شیک و آبرومند دوختند و با مسرت نوشتند و گفتند که دولت روحانی محبوبیتش را از دست داده. به زعم اصولگرایان، اگر مردم این دولت را قبول می‌داشتند و برایش تره خرد می‌کردند، محض گل روی دولت تدبیر و امید هم که شده بود دست‌کم بخشی از آن 19 میلیونی که به او رای دادند ثبت‌نام نمی‌کردند.
حرف اصولگرایان اتفاقا درست است. اگر دولت از محبوبیت بالایی برخوردار می‌بود و اگر کسر قابل توجهی از مردم برای آن وزن و اعتباری قائل می‌شدند، در آن صورت میلیون‌ها نفر که واقعا هم نیازی به این 45500 تومان ندارند، نباید ثبت‌نام می‌کردند. اما اصولگرایان متوجه نیستند که با طرح این استدلال دارند شاخه‌ای را می‌برند که فقط روحانی و دولتش به روی آن ننشسته‌اند بلکه قدری بالاتر، خود اصولگرایان هم اتفاقا همان جا نشسته‌اند. به عبارت دیگر، گر حکم شود که مست گیرند، خیلی‌های دیگر هم اتفاقا مشکل پیدا می‌کنند.
آیا اصولگرایان مطمئن هستند که اگر در زمان دولت طیبه آنها می‌بود و آقای احمدی‌نژاد از مردم خواسته بودند که ثبت‌نام نکنند آیا غیر از این می‌شد که در زمان آقای روحانی اتفاق افتاد؟ اتفاقا و با توجه به اینکه حامیان آقای احمدی‌نژاد بیشتر اقشار و لایه‌های کم درآمدتر جامعه هستند، آمار ثبت‌نام نکرده‌ها حتی در دولت آقای احمدی‌نژاد از این هم کمتر می‌شد. اصولگرایان فراموش کرده اند که بسیاری از نمایندگان و چهره‌های شاخص اصولگرایان از مردم خواستند که ثبت‌نام نکنند.
اگر بی‌اعتنایی مردم به تقاضای دولت روحانی در انصراف از ثبت‌نام را حجتی بر کاهش و افت جایگاهش بدانیم در آن صورت این فقط دولت علیه نیست که با مشکل افت جایگاه و بی‌اعتنایی مردم روبه رو شده، دیگران هم وضع خیلی بهتری ندارند. واقعیت آن است که پرداخت یارانه فله‌ای از همان ابتدا هم تصمیمی پوپولیستی، اشتباه و نابخردانه بود و ای کاش اصولگرایان به جای ضرب و تقسیم میزان برد و باختشان و احساس پیروزی علیه دولت روحانی و این دست محاسبات، به مردم می‌گفتند که این تصمیم چقدر غلط بود و چرا آنان طی آن سال‌ها مهر سکوت بر لب زده بودند.»
در این یادداشت می‌خوانیم: « سرانجام مهلت ثبت‌نام دریافت یارانه به پایان رسید و بر حسب آمار و نتایج اولیه بیش از 70 میلیون نفر ثبت‌نام کرده‌اند. به بیان دیگر، بیش از 70 میلیون نفر خود را مستحق دریافت یارانه اعلام کرده‌اند. با توجه به این امر که جمعیت رسمی کشور در حدود 74 میلیون نفر است، در حقیقت بیش از 90 درصد جمعیت کشور خود را مستحق دریافت یارانه اعلام کرده‌اند. آیا به راستی اینچنین است و 90 درصد جمعیت ایران گرفتن 45500 تومان در ماه برایشان ضروریست؟ در این تردیدی نیست که بسیاری، بدون اغراق میلیون‌ها نفر که ثبت‌نام کرده‌اند واجد دریافت یارانه نیستند. البته و متاسفانه و به رغم پیشرفت‌های علم آمار، هیچ مرجع و مقام رسمی ظرف قریب به سه سالی که داستان خانمان برانداز یارانه به راه افتاده مطالعه و تحقیق میدانی انجام نداده که بالاخره اشخاص و افراد و خانوارها دقیقا چقدر درآمد داشتند واجد دریافت یارانه هستند و اگر بیش از این مقدار درآمد خود و خانواده‌شان و خانواده تحت تکلفشان بود، مشمول دریافت یارانه نمی‌شوند.
دولت قبلی که اساسا نگاهی بشردوستانه، عاشقانه و عارفانه به پرداخت یارانه داشت. آقای احمدی‌نژاد شبی که آمدند در تلویزیون اعلام کردند که تصمیم به پرداخت یارانه گرفته شده، با غرور و افتخار فرمودند که «این پول مال خود مردم است. ما کاره‌ای نیستیم.» و افزودند: «چون این پول بابرکت است آن را قاطی پول‌های دیگر نکنید.» به این ترتیب سیاستی که آن را باید «تیشه به ریشه اقتصاد مملکت» نامید شروع شد؛ پرداخت یارانه فله‌ای به 75 میلیون نفر مستقل از درآمدشان. اصولگرایان هم صف بسته و از آن اقدام انقلابی، خداپسندانه و مردمی رئیس‌جمهور محبوبشان استقبال کردند. یک نفرشان هم محض رضای خدا به دولت خدمتگزار نگفت که آخر در کدام نظام به همه به صورت یکسان یارانه پرداخت می‌شود.
من در نوشته‌ها و مصاحبه‌های دیگر گفته‌ام که پرداخت یارانه فله‌ای چه طاعونی برای اقتصاد کشور بوده و از تکرار آن در اینجا درمی‌گذرم. رسیدیم به دولت فعلی. با اینکه بسیاری از امنای دولت فعلی نیک می‌دانستندکه چه فاجعه‌ای بر اقتصاد کشور می‌رود در مجموع دولت جدید هم جسارت و شهامت تصمیم‌گیری در مورد قطع یارانه‌ها را نداشت و آن را محول کرد به مجلس. مجلس هم مجددا آن را برگرداند به دولت. در این رفت و آمد ماهها گذشت و اتفاقی نیفتاد و مصیبت همچنان ادامه پیدا کرد تا رسیدیم به فاز دوم هدفمندسازی یارانه‌ها. از آنجا که هیچ مکانیزم علمی و سازوکار اصولی نه از جانب دولت و نه از جانب مجلس برای تشخیص یارانه‌بگیرها وجود نداشت، دولت فقط از مردم به صورت عام خواهش و تمنا کرد که آنها که تمکن مالی مناسبی دارند ثبت نام نکنند.
اما استدعا، خواهش و تمنای دولت ظاهرا حاصلی به بار نیاورد و همانطور که پیشتر گفتیم بیش از 90 درصد مردم مجددا ثبت‌نام کرده‌اند. اصولگرایان که منتظر فرصت بودند بلافاصله از نمد توجه‌نکردن مردم به استدعا و تقاضای دولت روحانی یک کلاه شیک و آبرومند دوختند و با مسرت نوشتند و گفتند که دولت روحانی محبوبیتش را از دست داده. به زعم اصولگرایان، اگر مردم این دولت را قبول می‌داشتند و برایش تره خرد می‌کردند، محض گل روی دولت تدبیر و امید هم که شده بود دست‌کم بخشی از آن 19 میلیونی که به او رای دادند ثبت‌نام نمی‌کردند.
حرف اصولگرایان اتفاقا درست است. اگر دولت از محبوبیت بالایی برخوردار می‌بود و اگر کسر قابل توجهی از مردم برای آن وزن و اعتباری قائل می‌شدند، در آن صورت میلیون‌ها نفر که واقعا هم نیازی به این 45500 تومان ندارند، نباید ثبت‌نام می‌کردند. اما اصولگرایان متوجه نیستند که با طرح این استدلال دارند شاخه‌ای را می‌برند که فقط روحانی و دولتش به روی آن ننشسته‌اند بلکه قدری بالاتر، خود اصولگرایان هم اتفاقا همان جا نشسته‌اند. به عبارت دیگر، گر حکم شود که مست گیرند، خیلی‌های دیگر هم اتفاقا مشکل پیدا می‌کنند.
آیا اصولگرایان مطمئن هستند که اگر در زمان دولت طیبه آنها می‌بود و آقای احمدی‌نژاد از مردم خواسته بودند که ثبت‌نام نکنند آیا غیر از این می‌شد که در زمان آقای روحانی اتفاق افتاد؟ اتفاقا و با توجه به اینکه حامیان آقای احمدی‌نژاد بیشتر اقشار و لایه‌های کم درآمدتر جامعه هستند، آمار ثبت‌نام نکرده‌ها حتی در دولت آقای احمدی‌نژاد از این هم کمتر می‌شد. اصولگرایان فراموش کرده اند که بسیاری از نمایندگان و چهره‌های شاخص اصولگرایان از مردم خواستند که ثبت‌نام نکنند.
اگر بی‌اعتنایی مردم به تقاضای دولت روحانی در انصراف از ثبت‌نام را حجتی بر کاهش و افت جایگاهش بدانیم در آن صورت این فقط دولت علیه نیست که با مشکل افت جایگاه و بی‌اعتنایی مردم روبه رو شده، دیگران هم وضع خیلی بهتری ندارند. واقعیت آن است که پرداخت یارانه فله‌ای از همان ابتدا هم تصمیمی پوپولیستی، اشتباه و نابخردانه بود و ای کاش اصولگرایان به جای ضرب و تقسیم میزان برد و باختشان و احساس پیروزی علیه دولت روحانی و این دست محاسبات، به مردم می‌گفتند که این تصمیم چقدر غلط بود و چرا آنان طی آن سال‌ها مهر سکوت بر لب زده بودند.»
