پایتخت نفتی ایران، یک روستای ویران است

دکتر حسن دادخواه
دانشیار دانشگاه شهید چمران اهواز

---

گزارش این سفر ایرانگردی که اکنون پیش روی شماست شامل یک پیشگفتار وسه بخش دربردارنده مسائل عمومی سفر، مسائل دانشگاهی و مسائل استان خوزستان با مرکزیت کلانشهر اهواز است.
پیشگفتار پیرامون سفر و دستاوردها و مسائل آن سخن فراوان مي‌توان گفت. در اینجا تنها به بیان فواید آن به شرح زیر بسنده مي‌کنیم:

1- سفر، فرصتی را فراهم مي‌کند تا انسان برای مدتی از زندگی تکراری و عادی خود فاصله بگیرد و زندگی را به شکل تازه ای تجربه کند.
2- سفر، موجب مي‌گردد تا انسان با شکل‌ها و تیپ‌هاي دیگری از شخصیت‌هاي انسانی آشنا شود و خود را با آن تیپ‌ها مورد سنجش قرار دهد و به نقاط ضعف و قوت خود دست یابد.
3- سفر، شرایطی را فراهم مي‌آورد تا اعضای یک خانواده برای مدت کوتاهی در سال، بدور از دغدغه‌هاي شغلی دور هم گردآیند و با هم باشند.
4- سفر، انسان را با زبان‌ها، فرهنگ‌ها، لباس‌ها، خوراک‌ها و آداب و رسوم مردمان دیگر آشنا می‌کند.
5- سفر، انسان را با طبیعت زیبا و هوا و اقلیم مناطق گوناگون در کشور خود آشنا مي‌کند.
6- سفر، روحیه همبستگی و میهن دوستی و همگرایی میان مردم یک کشور را زنده و تقویت مي‌کند.
در کنار فواید سفر، مي‌توان به نقاط ضعف و قوت امر ایرانگردی به شرح زیر اشاره نمود:
الف- مسائل عمومی ایرانگردی
در این سفر کوتاه، به نقاط ضعف و کمبودهای کشورمان برای امر مهم ایرانگردی برخوردیم که پاره ای از آن به شرح زیر است:
1- متاسفانه محل تجمع و گردهم آیی مسافران، بهداشتی نیست و بلکه بسیار آلوده و کثیف است. لازم است تا بخشداری‌ها و دهیاری‌ها در سراسر کشور توجه درخوری به این امر داشته باشند.
2- لوازم بهداشتی مورد نیاز در مسیرهای رفت و آمد مسافران، یا موجود نیست و یا بسیار آلوده است.
3- مواد تبلیغی که مسافران را با مسیرها و نقشه راهها و اماکن تاریخی آشنا کند، در دسترس آنان نیست. این در حالی است که بخشداری‌ها و دهیاری هایی که در مسیر رفت و آمد مسافران قرار دارند مي‌توانند از رهگذر ارائه خدمات به مسافران، به ایجاد شغل‌هاي جدید در منطقه خود دست یابند و از این نظر، منطقه و حوزه جغرافیایی خود را آباد کنند.
ب- مسائل دانشگاهی
در وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، ستادی به نام ستاد امور رفاهی قرار دارد که یکی از وظایف آن، فراهم آوردن تسهیلات مسافرتی و ایرانگردی برای دانشگاهیان است. ولی عملا، کاری که این ستاد برای دانشگاهیان انجام مي‌دهد خلاصه شده است در گردآوری اطلاعاتی که از سوی دانشگاه‌هاي مهمان پذیر برای این ستاد فرستاده مي‌گردد و ارسال آن در قالب یک جدول برای همه دانشگاه ها.
در این رابطه مي‌توان به سستی‌هاي کار این ستاد به شرح زیر اشاره کرد:
1- دانشگاه‌هاي مستقر در تهران امکانات خود را به این ستاد ارائه نمی‌دهند.
2- دانشگاه‌هاي سراسر کشور، در برابر قرار دادن امکانات خود به مسافران دانشگاهی ، از ایشان به میزانی مانند هتل‌هاي دیگر پول دریافت مي‌کنند. گویی این خدمت، وسیله ای برای کسب درآمد برای دانشگاه‌ها شده است.
3- برخی از دانشگاه ها، بهترین امکانات خود را برای مدیران دانشگاه‌ها رزرو مي‌کنند و خوابگاه‌هاي دانشجویی را که از کیفیت پایین تری برخوردار است در اختیار دانشگاهیان قرار مي‌دهند.
4- برخی از دانشگاه ها، در فصل‌هاي ایرانگردی اقدام به برگزاری سمینارعلمی و ... مي‌کنند و از این رو، امکانات خوابگاهی را در اختیار دانشگاه‌ها قرار نمی دهند.
با اين وجود، لازم است از زحمات كارمندان زحمت كش دانشگاه هاي مهمانپذير تشكر نمود.
ج- مسائل استانی
اولین نکته ای که در موضوع ایرانگردی چشم هر خوزستانی و اهوازی را به خود جلب مي‌کند، میزان آبادانی و زیبایی مناطق دیگر ایران و عقب افتادگی شهرهای خوزستان از جمله اهواز مرکز استان خوزستان است. این آبادانی به شرح زیر است:
1- دو بانده بودن راههای موجود در استان‌هاي دیگر، داشتن بزرگراه‌ها و خیابان‌هاي فراخ و عریض.
2- داشتن زیرگذرها و روگذرها و پل‌هاي بزرگ.
3- بالابودن میزان فضای سبز و وجود پارک‌هاي بزرگ و زیبا.
4- مشهود بودن ساخت و سازهای شهری و وجود ساختمان‌هاي چند طبقه و نوساز.
5- وجود بازارهای بزرگ و زیبا.
6- وجود رستوران‌ها و تالارها.
7- انجام فعالیت‌هاي فرهنگی و برپایی نمایشگاه‌هاي بزرگ.
8- وجود نظارت بر قیمت ها، یکسان بودن قیمت ها، ارزان بودن خدمات و کالاها.
9- وجود فضاي باز فرهنگي و آزادي هاي مشروع فردي.
بر پایه این مشهودات و واقعیات، هر خوزستانی و اهوازی به آسانی احساس مي‌کند که استان خوزستان و شهر اهواز به رغم داشتن منابع نفت و گاز و کشاورزی، در دو دهه پس از پایان یافتن جنگ، هنوز هم عقب افتاده است و مدیرانی که در دودهه گذشته اداره امور این استان را در دست داشته اند؛ نتوانستند حقوق مسلم شهروندان خوزستانی را برآورند و اینگونه است که شکل ظاهری این استان ثروتمند و به خصوص كلانشهر اهواز به روستایی ویران شباهت دارد.

از این رو شایسته است تا همه کسان و مقاماتی که در دودهه گذشته سمتی در اختیار داشتند از مردم خوزستان پوزش بخواهند:
1- تمام امامان محترم جمعه که وقت بسیاری را از مردم خوزستان گرفتند و نتوانستند در بهبود وضع آنان موثر باشند.
2- تمام استاندارانی که بودجه دولتی در اختیار داشتند و نتوانستند با تدبیر وضع استان را متحول کنند.
3- تمام شهردارانی که وظیفه عمران شهری را برعهده داشتند ولی در انجام آن کوتاهی کردند و وقت خود و مردم را تلف کردند و رفتند.
4- تمام نمایندگان خوزستان در مجلس که پس از اتمام دوره نمایندگی در استان نماندند تا نتیجه عملکرد خویش را ببینند و از پلکان رای مردم به معاونت وزارتخانه یا رایزن فرهنگی و ... رسیدند.
5- تمام اعضای شوراهای شهر که در پییگیری امور عمرانی شهرها، به باند بازی و خویشاوند گرایی دامن زدند و استخوانی در گلوی توسعه شهری شدند.
6- تمام افراد شاخص خوزستان که در پایتخت رحل اقامت گزیدند و فقط در فصول انتخابات به خوزستان آمدند و رفتند و همه کسانی که چه در هدر دادن بودجه‌ها و چه در عقد قراردادها و.... مصلحت خود را بر مصلحت مردم ترجیح دادند.....همه باید از مردم خوزستان پوزش بخواهند.