بزرگترین‌افتخاري كه وبال‌گردن‌دولت‌روحاني شد!

محمدرضا جعفریان

---

گروه جامعه: دولتی که در سال 84 با شعار آوردن "نفت بر سر سفره مردم" و در میان اختلافات اصلاح‌طلبان و برخی دلایل و عوامل دیگر مدیریت کشور را در دست گرفت، برنامه و شعار مشخص و آشکاری داشت: "جلب رأی و اعتماد طبقات محروم جامعه" دولت و در رأس آن  احمدی‌‌نژاد همواره سعی در نشان دادن تلاش و توان خود برای رفع محرومیت و کاهش فاصله طبقاتی میان اقشار مختلف جامعه داشت. نیت احمدی‌نژاد هر چه بوده، به ظاهر پسندیده و شایسته به شمار مي‌رود. هیچ انسان منصف و دلسوزی به دنبال راهی برای فقیرتر نمودن فقرا و غنی تر نمودن اغنیا نخواهد گشت...

توزیع سهام عدالت، واگذاری شرکت‌های دولتی به بخش خصوصی، وعده و وعیدهای فراوان در خصوص پرداخت مستقیم پول به مردم در کنار تکرار مکررات شعارهای گذشته همگی از تلاش دولت برای جلب حمایت عمومی حکایت مي‌نمود. گوئی دولت به این نکته پی برده بود که راه افزایش محبوبیت در داخل کمک به اقشار ضعیف و کم درآمد است... یکی از برنامه‌هاي پر طمطراق دولت که همواره به عنوان نقطه عطف کارنامه احمدی‌نژاد بیان مي‌شود، احداث گسترده و فراگیر مسکن و سرپناه برای عموم متقاضیان و نیازمندان بود.

این پروژه با افتخار و با سر و صدای فراوان "مسکن مهر" نامیده شد. این که مسکن مهر و یا هر پروژه دیگری که منجر به حل یکی از اصلی‌ترین و اساسی‌ترین معضلات مردم شود در جای خود قابل تحسین و احترام است اما این برنامه تا چه حد انتظارات جامعه را برآورده نموده و آثار مثبت و یا منفی آن چگونه ارزیابی مي‌شود هدف اصلی این مقوله است؛

1. مسکن مهر به استناد گزارشات اقتصادی مختلف یکی از عوامل اصلی رشد بی سابقه تورم در سالهای اخیر بوده است. تزریق بی حساب و کتاب منابع مالی در جهت احداث این ساختمانها ضربه مهلکی بر اقتصاد بیمار کشور وارد نموده است.
2. جریان غیر شفاف مالی در اجرا و ساخت و نظارت و... این پروژه از مهمترین معضلات اقتصادی چند سال گذشته بوده و این تنها به دلیل عدم ساز و کار مناسب در برنامه ریزی و نظارت بر چگونگی پیشرفت این پروژه عظیم مي‌باشد.
3. بخش خصوصی به دلیل معطوف شدن نگاه دولت به این مجموعه و دخالت گروه‌هاي ناکارآمد و ضعیف در امور مختلف اجرا و نظارت و بهره برداری آن دچار آسیب‌هاي جدی گردیده است.
4. به دلیل شتاب‌زدگی در مطالعات اولیه و عدم توجه به شرایط منطقه‌اي و نیز شناخت ناکافی از زیر ساختهای مربوطه مشکلات زیادی در این خصوص ایجاد شده است.
5. اصولاً نیازهای جامعه به مسکن در مناطق مختلف تفاوت‌هاي اساسی دارد و این مساله مورد توجه جدی قرار نگرفته است. به عنوان مثال در مناطق پرجمعیت که نرخ زمین بالاتر است استقبال از ساختمانهای بلند مرتبه و آپارتمانها بسیار بالاست اما در مناطقی که زمین ارزان بوده و قیمت بالایی ندارد، زندگی در این ساختمانها چندان هم پرطرفدار نیست.
6. عدم توجه جدی به مسائل زیربنایی شامل: آب، برق، گاز و تلفن بخش عمده‌اي از این ساختمانها را بدون استفاده قرار داده است.
7. در بسیاری از مناطقی که مسکن مهر احداث شده است موضوع خدمات شهری، ترافیکی، خدمات عمومی و... با مشکلات عدیده‌اي روبروست.
8. مسئله کیفیت ساخت و ساز و بحث نظارت عالیه این پروژه از اصلی ترین چالش‌هاي موجود است. به دلیل احداث این ساختمانها در حجم بالا موضوع کنترل کیفیت ساخت و رعایت اصول و ضوابط و استانداردها و مقررات به درستی لحاظ نشده است و بایستی در آینده منتظر عواقب عجیب و فاجعه بار این معضل باشیم.
9. مسائل و مباحث حقوقی و دعاوی میان طرفهای درگیر این پروژه ها شامل مالکین، پیمانکاران، مشاوران، بانکها و... از موضوعات پردردسر و پرهزینه موجود است. به دلیل تغییرات ناگهانی و تورم بالای سالهای 89 تاکنون، تعهدات دست‌اندرکاران پروژه‌ها با چالش‌هاي جدی روبرو شده است.
10. امروزه عمر مفید ساختمان‌ها در کشورهای غربی بالای یکصد سال است، اما با مشکلات عدیده موجود در مسکن مهر، موضوع نگهداری و تعمیرات پی درپی این ساختمانها علاوه بر هدر رفتن بخش بزرگی از سرمایه ملی و کاهش عمر استفاده از آنها، بایستی انتظار عدم استفاده از آنها در آینده نزدیک را داشته باشیم.

با مشاهده مسائل و معضلات موجود و مشکلات ریز و درشت دیگر وظیفه و نقش دولت روحانی در این پروژه بسیار مهم و حساس است. به بیان دیگر بزرگترین افتخار دولت مهرورزی که همان ساخت هزاران واحد مسکن مهر در کشور است، خود به یک مسئله پر دردسر و پرحاشیه بر‌اي دولت جدید تبدیل شده است!