گروه مقالات: در ارزيابي عملكرد دوسالهي دولت روحاني خيلِ تحليل گران به تمجيد از دست آوردهاي دولت در حيطهى سياست خارجي و سردار ديپلماسىاش پرداختند و رهآوردهايى نظير تنشزدايى با غرب، كاهش ايرانهراسى و تعامل با جهانيان را همسو با اهداف اوليهي دولت خوانده و آنها را قدر دانستند. علاوه بر اين، كام يابى دولت در اقتصاد كشور و اعادهي آرامشى نسبى به فضاى كسب و كار و خروج از بحرانهاي به جا مانده از دولتِ پيشين را منظور نظر قرار دادند.
اما در مقابل، عرصهاي كه وجه اشتراك منتقدان و گلايه مندان قرار گرفت سياست داخلى بود. حيطهاي كه همچون سال قبل آماج انتقادها واقع شد و دولت بيش از پيش به اهمال و كم كارى در اين ساحت متهم گرديد. دولت روحانى با شعار گشودگى فضاى سياسى و تغيير در وضعيت آزادىهاي مدنى و اجتماعى توانسته بود آراء تغييرخواهانِ اين حوزه را كسب نمايد. شعار تبديل فضاى امنيتى حاكم بر كشور به فضايى سياسى از جمله وعدههاي مهم رييس جمهور در حيطهي سياست داخلي بود.
در اين بين بايد ديد كه آيا قفل سياست داخلى واقعا ناگشودنيست؟ چرا عليرغم تمامى انتقادات و گلايه ها دولت منتخب هنوز نتوانسته رضايت خاطرِ حاميان خود را در اين حيطه جلب نمايد؟ چنانچه كاميابى در عرصهي نامبرده تا بدين اندازه ناممكن است چرا رييسجمهور در زمان انتخابات به هواداران خود چنين وعده هايى داده است؟ دولت تدبيرواميد درطى عمر دوسالهي خود در برابر انتقادات بى توجه نبوده و حداقل در مقام نظر همواره با حاميان خود اظهار همدلى و همراهى داشته است. تجديد ميثاق رييسجمهور با دانشجويان در روز دانشجو، انتقادات وى عليه اعمال محدوديتهاي نهادهاى انتظامى، تاكيد بر حقوق و آزادىهاي شهروندى، مخالفت با اعمال سلايق تنگ نظرانهي شرعى و... قرينه ايست بر هم كلامى دولت با مطالبات بدنهي حامى خود.
اما اين اظهارات صرفا در مقام نظر بوده است؛ تاكيدِ اكيد رييسجمهور بر مطالبات هواداران خود در مناسبات مختلف از يك سو و عدم تحقق آن مطالبات در ساحت عمل از سوى ديگر وضعيت پارادوكسيكال و پيچيدهاي را رقم زده است. در چنين شرايطى اين پرسش رخ مي نمايد: آيا پيرامون سياست داخلي صرفا شاهد تكرار مكررات و شعارزدگىِ تهى از روحانى مدبّر و عمل گرا هستيم؟
آنچه دولت تدبير و اميد در گشايش گره كور سياست داخلى از خود به نمايش گذارده اذعان به ناتوانى در ايجاد تغيير و تحولات بنيادينِ عملى بر رويّهي حاكم و نيز سير مصرّانهي كلامى بر وعدههاي انتخاباتي است؛ گفتاردرمانى رييس جمهور در مجالات مختلف حاكى از همراهى قلبى ايشان و دستگاه ذيل امرش بر مطالبات حقّهي اكثريت اجتماع است. از يك سو دولت زاييدهي مطالبات و شرايطى است كه با بى مهرى به آنها شأن وجودى خود را از دست ميدهد و از سوى ديگر موانعى عظيم و فربه در فراروى مسير دولت صف كشيده اند. در چنين شرايط پيچيده ايست كه دولت در بهانههاي مختلف با هواداران و بدنهي حامى خود قصّهي پر غصّهي خود را بازمى گويد و ضمن يادآورى " ميثاق ناشكستنى خود " به سوى آنها دست هم يارى دراز ميكند.
لذا روحانى عملگرا با اين قسم اعمال نه سوداى شعارزدگى كه تمنّاى يارطلبى دارد؛ در واقع همراهى كلامى دولت با خواستِ حاميان قرينهايست بر هم يارى عملى آن. ناتوانى عملى روحانى و دستگاه اجراى ذيل امرش در تحقق حاجاتِ بدنهي حامى آنگاه معيّن ميشود كه به ساختار حاكميّت و نقش و جايگاه قوهي مجريه بنگريم. چه بسا نهادهاى قانونى، غيرقانونى و فراقانوني كه در مسير دولت سنگ مىاندازند و مانع مىتراشند.
مجلس فعلى خود گواهى است بر مدعاى فوق. به باور بخش كثيرى از صاحب نظران قفل گشودنى سياست داخلى با سهم خواهى و فشارهاى مجلسِ ناهمسو ناگشوده ماند. وزارت مهم كشور كه بار اصلى سياست داخلى را بر دوش ميكشد تحت سيطره و نفوذ مجلس نشينان درآمد و اين امر مانع از اجراى مطلوبهاي دولت روحانى گشت. دولتى همچون دولت روحانى كه گفتمانِ مسلّط و سرمايههاي اجتماعى مسلّمي ندارد در برابر اين فشارها و عدم حمايت هوادارانش به سهولت از ادامهي طريق باز خواهد ماند؛ و در مقابل چنانچه به مطالبات سرمايه هاي اجتماعي خود توجه نكند موجبات نوميدي و ريزش آنها را فراهم خواهد نمود.
بنابراين بر بدنهي حامى و دولت است كه با اتفاق و اتحادي دوسويه بر مطالبات قانونى و حقّهي خود پاى بفشارند و همگام با يكديگر دشوارىهاي مسير را با بردبارى و سعهي صدر به جان بخرند. پر بي راه نيست انتخابات اسفند پيش رو را فرصتى مغتنم براى تحقق اين مهم بدانيم؛ دولت با مكانيزم هايي قانوني زمينه ي برگزاري انتخاباتي سالم، آزاد و رقابتي را فراهم نمايد و بدنهي حامى دولت نيز با شركت حداكثرى در انتخابات و گزينش وكلايى مدبّر سعى در همراهى با دولتِ منتخب داشته باشد. * فعّال ستاد انتخاباتي دكتر روحاني در استان هرمزگان